Zastava Bosne i Hercegovine

Prebivalište, boravište ili privremeni boravak

Email Print



Napomena:

  • Ovaj stručni tekst se odnosi na propise koji važe na dan njegovog objavljivanja. Svi izneti stavovi su stručni stavovi, odnosno shvatanja autora teksta, koja se baziraju na tumačenju pozitivnopravnih normi, i ne predstavljaju obavezujuće instrukcije.
  • Ulaskom u DEMO verziju pravne baze Paragraf Lex, možete BESPLATNO pristupiti SVIM propisima Srbije i time možete utvrditi ažurnost ovog teksta.

Za razliku od posetilaca vebsajta koji mogu bez naknade pročitati odabrane stručne tekstove koji se odnose na pozitivne propise na dan objavljivanja teksta, pretplatnici na pravnu bazu Paragraf Lex, u bazi uvek imaju dostupne tekstove koji se odnose na prethodne, nevažeće verzije propisa kao i nove komentare i druge dokumente koji se odnose na važeće propise. Isključivo pretplatnici na pravnu bazu uvek imaju pristup i ažurnim dokumentima. Baza se ažurira na dnevnom nivou.

Autor: Redakcija Paragraf Lex

Objavljeno: 26.12.2017.



Prebivalište je mesto u kome se građanin nastanio s namerom da u njemu stalno živi, odnosno mesto u kome se nalazi centar njegovih životnih aktivnosti, profesionalnih, ekonomskih, socijalnih i drugih veza koje dokazuju njegovu trajnu povezanost sa mestom u kome se nastanio.

Boravište je mesto u kome građanin privremeno boravi van mesta svog prebivališta duže od 90 dana.

Ukoliko odlazite u inostranstvo s namerom da tamo neprekidno boravite duže od 90 dana dužni ste da, pre odlaska, Ministarstvu unutrašnjih poslova prijavite privremeni boravak u inostranstvu, kao i da prijavite povratak u zemlju u roku od osam dana od dana povratka.

Građani koji odu u inostranstvo s namerom da tamo neprekidno borave ne duže od 90 dana, a svoj boravak produže, dužni su da privremeni boravak u inostranstvu duži od 90 dana prijave nadležnom organu, preko diplomatsko-konzularnog predstavništva.

Imajući u vidu da je skoro svako fizičko lice vezano za određeno mesto boravka u prostoru gde pretežno ostvaruje svoje lične, porodične i poslovne odnose, odavno je u pravnoj teoriji i praksi uočen i iskorišćen značaj ove činjenice za pravo. Ovo tim pre što iz ovog svog "životno-poslovnog centra" fizičko lice, kao pravni subjekt, započinje, ka njemu usmerava ili u njemu u dobroj meri ostvaruje i svoje pravne odnose. I kao najznačajnije, pravnom poretku je neophodna određena stabilnost koju obezbeđuje spomenuto boravljenje subjekta prava, jer bez te stabilnosti gotovo da i nije moguće obezbediti ostvarivanje prava. Iz svih ovih razloga se ovo mesto, poznato u pravnoj literaturi pod nazivom prebivalište ili domicil, i određuje, i to na osnovu spomenutih i drugih činjenica iz kojih se može zaključiti da ga je subjekt prava izabrao kao centar svojih životnih interesa, tj. da u njemu stanuje i skoncentriše svoje lične, porodične, poslovne, pravne i druge odnose i interese.

Pored prebivališta, fizičko lice može imati i boravište ili privremeni boravak. Boravište je izveden pojam budući da se u pravnoj teoriji i zakonodavstvu uobičajeno definiše kao mesto gde određeno lice boravi "izvan svog mesta prebivališta", i to privremeno, uzgredno, bez namere tog lica da tamo stalno ostane i da to mesto smatra centrom svojih životnih interesa.

Značaj prebivališta i boravišta ogleda se i u njihovom širokom prisustvu u pozitivnom pravu. Prebivalište i/ili boravište je u mnogim slučajevima najvažnija pretpostavka i uslov za ostvarivanje individualnih prava kao što su biračko ili pravo na socijalnu pomoć i ostale pogodnosti, odnosno za ispunjavanje individualnih dužnosti, kao što su plaćanje poreza i dažbina, pružanje pomoći u slučaju opšte opasnosti i druge. S tim u vezi, prebivalište je od značaja i u postupku određivanja mesne nadležnosti po pravilu se u upravnim stvarima i sudskom postupku mesna nadležnost organa, odnosno sudova određuje prema prebivalištu stranke, a ako stranka nema prebivalište na odnosnoj teritoriji onda prema boravištu.

Prema Zakonu o prebivalištu i boravištu građana (- dalje: Zakon), prebivalište je mesto u kome se građanin nastanio s namerom da u njemu stalno živi, odnosno mesto u kome se nalazi centar njegovih životnih aktivnosti, profesionalnih, ekonomskih, socijalnih i drugih veza koje dokazuju njegovu trajnu povezanost sa mestom u kome se nastanio.

Punoletni građani dužni su da prijave prebivalište u roku od osam dana od dana nastanjenja na adresi na kojoj prijavljuju prebivalište.

Prijava prebivališta za maloletno lice podnosi se u roku od tri meseca od njegovog rođenja, odnosno u roku od osam dana od dana nastanjenja na adresi na kojoj se prijavljuje prebivalište maloletnog lica.

Građanin može prijaviti prebivalište po osnovu prava svojine na stanu, ugovora o zakupu stana ili drugom pravnom osnovu. Ukoliko to ne može učiniti po navedenim osnovama nadležni organ mu rešenjem utvrđuje prebivalište na adresi:

1) njegovog stalnog stanovanja, ako su ispunjeni drugi uslovi propisani zakonom;

2) prebivališta njegovog supružnika ili vanbračnog partnera;

3) prebivališta njegovih roditelja;

4) ustanove u kojoj je trajno smešten ili centra za socijalni rad na čijem području se nalazi, uz prijavu građanina toj ustanovi, odnosno centru da će njegova adresa biti na adresi ustanove odnosno centra.

Prijava prebivališta na novoj adresi stanovanja ujedno znači i odjavu prethodnog prebivališta na teritoriji Republike Srbije, te građani podnose samo zahtev za prijavu prebivališta, a ne i zahtev za odjavu prethodnog prebivališta.

Prijava prebivališta podnosi se lično na propisanom obrascu, pri čemu je potrebno priložiti sledeća dokumenta:

  1. važeću ličnu kartu podnosioca prijave;
  2. isprave kojima se dokazuju podaci iz prijave (dokaz o pravnom osnovu korišćenja stambene jedinice na adresi na koju se prijavljuje tj. ugovor o kupoprodaji stana, ugovor o poklonu stana, pravosnažno ostavinsko rešenje, ugovor o korišćenju stana, vlasnički list, rešenje o kućnom broju, itd.) ;
  3. lična karta vlasnika nepokretnosti odnosno pisana izjava vlasnika nepokretnosti sa adrese na kojoj se vrši prijavljivanje;
  4. dokaz o uplaćenoj naknadi za prijavu prebivališta.

Prijavu prebivališta maloletnog lica podnosi roditelj, odnosno staratelj ili drugi zakonski zastupnik na propisanom obrascu, pri čemu je potrebno priložiti sledeća dokumenta:

  1. važeću ličnu kartu roditelja, odnosno staratelja ili drugog zakonskog zastupnika;
  2. važeću ličnu kartu za maloletno lice starije od 16 godina;
  3. ukoliko su roditelji razvedeni i primerak pravnosnažne presude o razvodu braka, iz koje se vidi kojem od roditelja je maloletno lice povereno na čuvanje, staranje i vaspitanje;
  4. dokaz o uplaćenoj naknadi na ime Republičke administrativne takse za prijavu prebivališta.

Prilikom podnošenja zahtev za prijavu prebivališta maloletnog lica koje ne poseduje ličnu kartu, nadležni organ po službenoj dužnosti, uz saglasnost roditelja, odnosno staratelja, pribavlja podatke iz izvoda iz matične knjige rođenih.

Ukoliko roditelji nemaju istu adresu stanovanja, zahtev za prijavu prebivališta podnosi jedan od roditelja uz saglasnost drugog roditelja ili roditelj koji u skladu sa zakonom samostalno vrši roditeljsko pravo.

Građanin je dužan da odjavi prebivalište ako se iseljava iz Republike Srbije u inostranstvo.

Odjava prebivališta radi iseljenja iz Republike Srbije u inostranstvo podnosi se na propisanom obrascu, pri čemu je potrebno priložiti sledeća dokumenta:

  1. važeći dokument sa fotografijom;
  2. dokaz o iseljenju iz Republike Srbije u inostranstvo, odnosno pisanu izjavu podnosioca odjave da se iseljava iz Republike Srbije;
  3. dokaz o uplaćenoj naknadi na ime republičke administrativne takse za odjavu prebivališta.

Primere popunjavanja uplatnica za navedene situacije, kao i dodatne informacije o naknadi na ime republičke administrativne takse možete pronaći na internet stranici Ministarstva unutrašnjih poslova.

Boravište je, prema odredbama Zakona, mesto u kome građanin privremeno boravi van mesta svog prebivališta duže od 90 dana.

Građanin je dužan da prijavi boravište nadležnom organu po mestu boravišta u roku od osam dana od dana dolaska u mesto boravišta. Prijava boravišta važi do isteka vremena navedenog u prijavi, a najduže dve godine. U postupku prijave boravišta primenjuju se odredbe ovog zakona kojima se uređuje postupak prijave prebivališta.

Prijava boravišta podnosi se lično na propisanom obrascu, pri čemu je potrebno priložiti:

  1. važeću ličnu kartu podnosioca zahteva;
  2. dokaz da će lice boraviti na adresi na kojoj prijavljuje boravište (izjava vlasnika stana);
  3. dokaz o uplaćenoj naknadi na ime republičke administrativne takse za prijavu boravišta.

Prema članu 19. Zakona, građani koji odlaze u inostranstvo s namerom da neprekidno borave u inostranstvu duže od 90 dana dužni su da, pre odlaska, nadležnom organu prijave privremeni boravak u inostranstvu, kao i da prijave povratak u zemlju u roku od osam dana od dana povratka.

Građani koji odu u inostranstvo s namerom da neprekidno borave u inostranstvu ne duže od 90 dana, a svoj boravak produže, dužni su da privremeni boravak u inostranstvu duži od 90 dana prijave nadležnom organu, preko diplomatsko-konzularnog predstavništva.

Prijava privremenog boravka u inostranstvu dužeg od 90 dana, kao i povratka iz inostranstva podnosi se lično na propisanom obrascu, pri čemu se prilaže važeća lična karta i putna isprava, kao i dokaz o uplaćenoj naknadi na ime republičke administrativne takse.

Primer popunjavanja uplatnica, kao i dodatne informacije o naknadi na ime republičke administrativne takse možete pronaći na internet stranici Ministarstva unutrašnjih poslova.

 

Kompanija Paragraf svojim pretplatnicima pruža odgovore na stručna pitanja koja se odnose na tumačenje prava.

Ukoliko niste naš pretplatnik možemo da Vas uputimo na:

  • našu internet stranicu na kojoj smo predstavili određene subjekte kojima se možete obratiti za besplatnu pravnu pomoć
  • adresar advokata, gde možete pronaći stručnjaka koji će Vam pružiti advokatske ili konsultantske usluge