Primena Zakona o elektronskom fakturisanju donela je mnoge nedoumice u praksi. Jedna od njih je i način poreskog i računovodstvenog evidentiranja računa za objedinjenu naplatu komunalnih usluga koje izdaje Infostan, kao i pojedinačnih elektronskih faktura koje korisnici primaju direktno od pružalaca komunalnih usluga. O navedenoj temi detaljno smo pisali u novom stručnom komentaru, iz koga izdvajamo sledeće:
"…suština je da u slučaju objedinjene naplate korisnici usluga ili primaoci dobara za jedan promet primaju dve elektronske fakture - jednu od lica koje vrši objedinjenu naplatu, a drugu od stvarnog pružaoca usluga ili isporučioca dobara.
Iz ugla iskazivanja podataka u Obrascu POPDV, primalac računa u polju 8a.2 iskazuje podatke o nabavci predmetnih dobara i usluga, a ako je primio elektronsku fakturu od strane pružaoca usluga ili isporučioca dobara ima i pravo da koristi prethodni porez po tim računima, pod opštim uslovima (tada PDV iskazuje u polju 8e.1 Obrasca POPDV). U ovom slučaju račun Infostana ne iskazuje se dodatno u Obrascu POPDV, jer je predmetni račun izdat u svrhu naplate naknade u ime i za račun pružalaca usluge i na njemu ne bi trebalo da bude iskazan PDV.
Sa druge strane, ukoliko obveznik PDV ne primi elektronsku fakturu od lica koje je izvršilo promet (npr. od JKP "Beogradke elektrane"), tada podatak o pometu za koji nije primio račun obveznik PDV iskazuje u polje 8a.2 u koloni za osnovicu (na osnovu računa Infostana), u skladu sa opštim pravilima predviđenim Korisničkim uputstvom Poreske uprave za iskazivanje podataka u Obrascu POPDV (dalje: Korisničko uputstvo), ali ne iskazuje PDV niti može da koristi prethodni porez (jer ne poseduje račun sa iskazanim PDV od lica koje je izvršilo promet).
Naime, ako iznos koji izdavalac računa naplaćuje u ime i za račun drugog lica predstavlja naknadu za promet koji je izvršilo drugo lice, taj iznos iskazuje se u delu 8. Obrasca POPDV na odgovarajućem polju (u zavisnosti da li je promet izvršio obveznik PDV ili lice koje nije obveznik, odnosno strano lice). Ako je reč o naknadi za oporezivi promet koji vrši drugo lice, podaci se iskazuju u polju 8a.2, s tim što iskazivanje PDV zavisi od toga da li je drugo lice izdalo račun ili ne. Naime, ako to drugo lice (koje je izvršilo promet) nije izdalo račun, iskazuje se samo podatak o osnovici. Međutim, s obzirom da je na računu lica koje je naplatilo naknadu podatak iskazan u "bruto" iznosu (sa PDV), postavlja se pitanje da li se ovaj iznos iskazuje u polju 8a.2 u "bruto" iznosu ili obveznik PDV treba da primenom odgovarajuće preračunate stope PDV utvrdi iznos koji se odnosi na osnovicu i da iskaže samo taj iznos? Strogo formalno posmatrano proizlazi da obveznik treba da iskaže samo iznos osnovice sadržan u ukupnom "bruto" iznosu koji je od obveznika naplaćen u ime i za račun drugog lica. Međutim, prema našem mišljenju, a nezvanično i mišljenju poreskih organa i Ministarstva finansija, imajući u vidu da se ovaj podatak suštinski informativno iskazuje, jer obveznik PDV svakako ne može da koristi pravo na odbitak prethodnog poreza ako nema račun obveznika koji je izvršio promet, u ovom slučaju iskazuje se ukupan iznos koji je naplaćen u ime i za račun drugog lica u koloni za osnovicu.
…zaključujemo da se podatak o nabavci dobara i usluga za koje račun izdaje Infostan, iskazuje u polju 8a.2 Obrasca POPDV (pretpostavka je da je reč o oporezivim prometima) u koloni za opštu, odnosno posebnu stopu, pri čemu se podaci iskazuju na osnovu elektronske fakture pružaoca usluge, odnosno isporučioca dobara (osnovica i PDV), a na osnovu fakture Infostana samo ako pružalac usluge ili isporučilac dobara iz nekog razloga nije izdao elektronsku fakturu (u tom slučaju se iskazuje samo podatak o iznosu naknade u koloni za osnovicu). Suština je da ne treba duplo iskazivati podatke o predmetnom prometu i po računu Infostana i po računu pružalaca usluga i isporučilaca dobara.
Međutim, imajući u vidu da korisnici usluga ili primaoci dobara plaćanje vrše na osnovu elektronske fakture izdate od strane lica koje vrši objedinjenu naplatu, dok ukoliko su obveznici PDV pravo na odbitak prethodnog poreza koriste na osnovu pojedinačnih elektronskih faktura izdatih od strane stvarnih pružalaca usluga ili isporučioca dobara, predmet računovodstvenog evidentiranja su sve primljene elektronske fakture u vezi tog prometa.
Korisnici usluga ili primaoci dobara, na osnovu elektronske fakture izdate od strane lica koje vrši objedinjenu naplatu, knjiženje vrše na računu 289 - Ostala aktivna vremenska razgraničenja uz istovremeno knjiženje obaveze prema dobavljaču na računu 435 - Dobavljači u zemlji, dok na osnovu elektronske fakture izdate od strane stvarnog pružaoca usluga ili isporučioca dobara knjiženje vrše na odgovarajućem računu troškova u okviru Klase 5 (u zavisnosti od vrste troškova), i na odgovarajućem računu grupe računa 27 - Porez na dodatu vrednost za iznos PDV koji mogu da koriste kao prethodni porez, uz istovremeno knjiženje ukupnog iznosa sa te fakture na potražnoj strani računa 289."
Ceo komentar možete pročitati u elektronskoj bazi Paragraf Lex, kao i u avgustovskom izdanju časopisa Poresko-računovodstveni instruktor.
Za više informacija o pretplati na časopis
Poresko-računovodstveni instruktor pozovite nas na:
Beograd: 063/379-948
Novi Sad: 063/379-961
Niš: 063/379-619