PREDLOG ZAKONA O IZMENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O POREZU NA DOHODAK GRAĐANA - Tekst propisa

Član 1.

U Zakonu o porezu na dohodak građana ("Službeni glasnik RS", br. 24/01, 80/02, 80/02-dr. zakon, 135/04, 62/06, 65/06-ispravka, 31/09, 44/09, 18/10, 50/11, 91/11-US, 93/12, 114/12-US, 47/13, 48/13-ispravka, 108/13, 57/14, 68/14-dr. zakon, 112/15, 113/17 i 95/18), u članu 9. stav 1. tačka 9) menja se i glasi:

"9) pomoći koju u slučaju smrti zaposlenog ili penzionisanog zaposlenog, poslodavac isplaćuje članu njegove porodice - do 68.488 dinara;".

U tački 12) reči: "iznosu do 11.741 dinara" zamenjuju se rečima: "iznosu do 30.000 dinara".

Tačka 14) menja se i glasi:

"14) naknada i nagrada za rad osuđenih lica i maloletnih učinilaca krivičnih dela, saglasno zakonu kojim se uređuje izvršenje krivičnih sankcija;".

U tački 30) tačka na kraju zamenjuje se tačkom i zapetom.

Dodaje se tačka 31), koja glasi:

"31) naknade troškova boravka fizičkim licima koja učestvuju u programima Evropske unije i drugih međunarodnih organizacija u oblasti obrazovanja, obuka, sporta, rada sa mladima, nauke, istraživanja i inovacija, isplaćene u skladu sa navedenim programima, a najviše do iznosa od 100.000 dinara za troškove na mesečnom nivou.".

Član 2.

Posle člana 9. dodaje se član 9b, koji glasi:

"Član 9b

Izuzima se od oporezivanja dohodak nerezidentnog obveznika koji na teritoriji Republike provede najviše do 90 dana u periodu od 12 meseci koji počinje ili se završava u odnosnoj poreskoj godini, ukoliko je takav dohodak ostvaren od nerezidentnog nalogodavca koji ne obavlja delatnost, odnosno aktivnosti na teritoriji Republike.

Izuzimanje iz stava 1. ovog člana primenjuje se i na dohodak koji nerezidentni obveznik iz stava 1. ovog člana ostvari od nerezidentnog nalogodavca koji obavlja poslovnu delatnost na teritoriji Republike, pod uslovom da sama usluga pružena nerezidentnom nalogodavcu ne služi njegovoj delatnosti, odnosno aktivnosti koju obavlja na teritoriji Republike.".

Član 3.

Član 12a menja se i glasi:

"Član 12a

Dinarski iznosi iz člana 9. stav 1. tač. 9), 12), 13), 29), 30) i 31), člana 15a st. 2, 4. i 5, člana 18. stav 1. tač. 1), 2), 5), 7), 8), 9) i 9a), člana 21a stav 2, člana 83. stav 4. tačka 1) i člana 85. stav 1. tačka 11) ovog zakona usklađuju se godišnjim indeksom potrošačkih cena u kalendarskoj godini koja prethodi godini u kojoj se usklađivanje vrši, prema podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike.

Dinarski iznosi mesečnih zarada iz člana 15v st. 5. i 6. ovog zakona predstavljaju iznos dve, odnosno tri prosečne mesečne zarade u Republici isplaćene, odnosno ostvarene u periodu za prethodnih 12 meseci počev od meseca septembra u tekućoj godini, za koji period su objavljeni podaci republičkog organa nadležnog za poslove statistike.

Usklađene dinarske iznose iz stava 1. ovog člana objavljuje Vlada.

Dinarske iznose iz stava 2. ovog člana objavljuje Vlada.

Iznosi iz st. 1. i 2. ovog člana objavljuju se svake godine, a primenjuju se od prvog dana narednog meseca po objavljivanju tih iznosa.".

Član 4.

U članu 15a st. 2, 4. i 5. reči: "15.300 dinara" zamenjuju se rečima: "16.300 dinara".

Član 5.

Posle člana 15b dodaje se član 15v, koji glasi:

"Član 15v

Osnovicu poreza na zarade za novonastanjenog obveznika, za zaradu koju ostvaruje po osnovu radnog odnosa na neodređeno vreme sa kvalifikovanim poslodavcem, pri čemu zasniva radni odnos na radnom mestu za koje postoji potreba da lice ima posebno stručno obrazovanje i za kojim postoji potreba koja se ne može lako zadovoljiti na domaćem tržištu rada, čini osnovica iz člana 15a stav 2. ovog zakona umanjena za 70%.

Kvalifikovani poslodavac iz stava 1. ovog člana je poslodavac koji je rezident Republike i koji se, u smislu odredaba zakona kojim se uređuje porez na dobit pravnih lica, ne može smatrati povezanim licem sa poslodavcem kod koga je novonastanjeni obveznik prethodno bio zaposlen.

Izuzetno od stava 2. ovog člana, kvalifikovanim poslodavcem smatra se bilo koji poslodavac rezident Republike, koji zasnuje radni odnos sa novonastanjenim obveznikom koji je u periodu od 25 godina koji prethodi godini u kojoj zasniva radni odnos iz stava 1. ovog člana, barem tri godine ispunjavao uslove iz člana 7. stav 2. tačka 1) ovog zakona da se smatra rezidentom Republike.

Novonastanjenim obveznikom iz stava 1. ovog člana smatra se obveznik koji:

1) u periodu od 24 meseca koji prethode danu zaključenja ugovora o radu sa kvalifikovanim poslodavcem, nije pretežno boravio na teritoriji Republike;

2) u momentu zaključenja ugovora o radu sa kvalifikovanim poslodavcem ima manje od 40 godina života, a koji je u periodu od 12 meseci koji prethode zaključenju ugovora o radu sa kvalifikovanim poslodavcem pretežno boravio van teritorije Republike radi daljeg školovanja, odnosno stručnog usavršavanja.

Novonastanjeni obveznik iz stava 4. tačka 1) ovog člana, može da koristi umanjenje osnovice ukoliko ispunjava uslove iz stava 1. ovog člana i ukoliko je mesečna zarada koju novonastanjeni obveznik ostvaruje veća od 217.656 dinara.

Novonastanjeni obveznik iz stava 4. tačka 2) ovog člana, može da koristi umanjenje osnovice ukoliko ispunjava uslove iz stava 1. ovog člana i ukoliko je mesečna zarada koju novonastanjeni obveznik ostvaruje veća od 145.104 dinara.

Pravo na umanjenje osnovice iz stava 1. ovog člana ima onaj novonastanjeni obveznik koji se istovremeno sa zasnivanjem radnog odnosa ili u razumnom roku po zasnivanju radnog odnosa, nastanjuje na teritoriji Republike i koji ispunjava uslov da se smatra njenim poreskim rezidentom po osnovu centra poslovnih i životnih interesa na teritoriji Republike, kao i njenim poreskim rezidentom za potrebe primene ugovora o izbegavanju dvostrukog oporezivanja koje Republika primenjuje sa drugim državama.

Pravo na umanjenje osnovice iz stava 1. ovog člana ostvaruje se za period od pet godina od dana zaključenja ugovora o radu, ukoliko su ispunjeni uslovi iz st. 5, 6, i 7. ovog člana koji se odnose na radno mesto, odnosno na novonastanjenog obveznika tokom tog perioda, nezavisno od promene poslodavaca.

Pravo iz stava 1. ovog člana novonastanjeni obveznik ostvaruje počevši od prve zarade isplaćene za mesec u kome su od nadležnog organa pribavljeni dokazi o ispunjenosti uslova utvrđenih ovim članom.

Iznos umanjenja u visini od 70% za potrebe utvrđivanja osnovice na koju se plaća porez na zaradu iz stava 1. ovog člana, predstavlja deo zarade koju novonastanjeni obveznik ostvari od kvalifikovanog poslodavca a na koji se ne plaća porez na zarade na način utvrđen ovim članom.

Ministar nadležan za poslove finansija bliže uređuje način ostvarivanja prava iz ovog člana.".

Član 6.

U članu 18. stav 1. tačka 1) posle reči: "naknade" dodaje se reč: "dokumentovanih".

Posle tačke 9) dodaje se tačka 9a), koja glasi:

"9a) pomoći u slučaju smrti člana porodice zaposlenog - do 68.488 dinara;".

Član 7.

U članu 18a stav 1. reči: "Izuzetno od člana 14. ovog zakona ne plaća se porez na zarade na izdatke poslodavca u cilju stvaranja i održavanja uslova za rekreaciju zaposlenih na radnom mestu (izdaci za izgradnju i/ili nabavku opreme za rekreaciju na radnom mestu)," zamenjuju se rečima: "Izuzetno od člana 14. ovog zakona, ne plaća se porez na zarade na primanja zaposlenog po osnovu pogodnosti za čije pružanje, u cilju stvaranja uslova za rekreaciju zaposlenih na radnom mestu, poslodavac ima izdatke za izgradnju prostorija i/ili nabavku opreme za rekreaciju, po osnovu".

Član 8.

U članu 21v stav 1. reči: "2019. godine" zamenjuju se rečima: "2020. godine".

Posle stava 7. dodaje se novi stav 8, koji glasi:

"Zahtev za povraćaj plaćenog poreza iz stava 7. ovog člana podnosi se na propisanom obrascu.".

Dosadašnji st. 8. i 9. postaju st. 9. i 10.

Dodaje se stav 11, koji glasi:

"Obrazac iz stava 8. ovog člana i njegovu sadržinu propisuje ministar.".

Član 9.

U članu 21d stav 1. reči: "2019. godine" zamenjuju se rečima: "2020. godine".

Posle stava 9. dodaje se novi stav 10, koji glasi:

"Zahtev za povraćaj plaćenog poreza iz stava 9. ovog člana podnosi se na propisanom obrascu.".

Dosadašnji st. 10. i 11. postaju st. 11. i 12.

Dodaje se stav 13, koji glasi:

"Obrazac iz stava 10. ovog člana i njegovu sadržinu propisuje ministar.".

Član 10.

Posle člana 21đ dodaju se čl. 21e i 21ž, koji glase:

"Član 21e

Poslodavac - novoosnovano privredno društvo koje obavlja inovacionu delatnost u smislu zakona kojim se uređuje porez na dobit pravnih lica, koje je upisano u registar nadležnog organa, može da ostvari pravo na oslobođenje od plaćanja obračunatog i obustavljenog poreza iz zarade osnivača koji su zaposleni u tom novoosnovanom privrednom društvu.

Pravo na poresko oslobođenje iz stava 1. ovog člana, poslodavac može da ostvari za zarade osnivača isplaćene u periodu od 36 meseci od dana kada je osnovano privredno društvo.

Poresko oslobođenje iz stava 1. ovog člana može da se ostvari za svakog osnivača po osnovu njegove mesečne zarade, i to zarade čiji iznos nije viši od 150.000 dinara mesečno, a ukoliko je viši onda po osnovu dela zarade u visini najviše do 150.000 dinara.

Pravo na poresko oslobođenje iz stava 1. ovog člana poslodavac ostvaruje pod sledećim uslovima:

1) da je fizičko lice - osnivač, odnosno svaki od osnivača ako ih je više, zasnovao radni odnos sa novoosnovanim privrednim društvom, zaključio ugovor o radu u skladu sa zakonom kojim se uređuju radni odnosi i da je prijavljen na obavezno socijalno osiguranje u Centralni registar obaveznog socijalnog osiguranja;

2) da u periodu za koji ostvaruje pravo na oslobođenje osnivač ima najmanje 5% akcija ili udela u novoosnovanom privrednom društvu.

Pravo na poresko oslobođenje iz stava 1. ovog člana može da ostvari poslodavac - privredno društvo koje nije povezano ni sa jednim pravnim licem u smislu zakona kojim se uređuje porez na dobit pravnih lica i koje ne ostvaruje više od 30% svog ukupnog prihoda od drugih lica koja se smatraju povezanim sa bilo kojim osnivačem poslodavca - privrednog društva.

Poresko oslobođenje iz ovog člana može da ostvari poslodavac koji je osnovan zaključno sa 31. decembrom 2020. godine.

Po osnovu zarade lica iz stava 4. ovog člana za koja je jedan novoosnovani poslodavac ostvario poresko oslobođenje iz ovog člana, drugi novoosnovani poslodavac ne može za ta lica da ostvari oslobođenje iz ovoga člana.

Poslodavac koji koristi poresko oslobođenje iz ovog člana, osim kada koristi oslobođenje u skladu sa odredbom zakona kojim se uređuju doprinosi za obavezno socijalno osiguranje koja se odnosi na istu vrstu oslobođenja, po osnovu zasnivanja radnog odnosa sa tim licem nema pravo da za to lice ostvari druge olakšice, uključujući i korišćenje subvencija za zapošljavanje i samozapošljavanje.

Član 21ž

Poslodavac koji zasnuje radni odnos sa licem koje se u skladu sa odredbama ovog člana može smatrati kvalifikovanim novozaposlenim (u daljem tekstu: kvalifikovano novozaposleno lice), oslobađa se obaveze plaćanja obračunatog i obustavljenog poreza iz zarade novozaposlenog lica, za zaradu isplaćenu zaključno sa 31. decembrom 2022. godine.

Poslodavac iz stava 1. ovog člana je poslodavac, pravno ili fizičko lice, koji u bilo kom trenutku u periodu od 1. januara 2020. godine do 31. decembra 2022. godine sa kvalifikovanim novozaposlenim licem zaključi ugovor o radu u skladu sa zakonom kojim se uređuju radni odnosi i koji je kvalifikovano novozaposleno lice prijavio na obavezno socijalno osiguranje u Centralni registar obaveznog socijalnog osiguranja.

Kvalifikovanim novozaposlenim licem iz stava 1. ovog člana smatra se lice koje u periodu od 1. januara 2019. godine do 31. decembra 2019. godine nije imalo status osiguranika zaposlenog u smislu zakona, a koje je status osiguranika zaposlenog steklo u periodu od 1. januara 2020. godine do 30. aprila 2020. godine zasnivanjem radnog odnosa kod poslodavca iz stava 1. ovog člana ili kod drugog poslodavca.

Kvalifikovanim novozaposlenim licem iz stava 1. ovog člana smatra se i lice koje u periodu od 1. januara 2019. godine do 30. aprila 2020. godine nije imalo status osiguranika zaposlenog, odnosno osiguranika preduzetnika u smislu zakona, a koje je status osiguranika zaposlenog steklo u periodu od 1. maja 2020. godine do 31. decembra 2020. godine zasnivanjem radnog odnosa kod poslodavca iz stava 1. ovog člana ili kod drugog poslodavca.

Poresko oslobođenje iz stava 1. ovog člana može da ostvari poslodavac ako se zasnivanjem radnog odnosa sa kvalifikovanim novozaposlenim licem poveća broj zaposlenih kod poslodavca u odnosu na broj zaposlenih na dan 31. decembra 2019. godine.

Poresko oslobođenje iz stava 1. ovog člana može da ostvari i poslodavac koji započne obavljanje delatnosti posle 31. decembra 2019. godine.

Ako u toku korišćenja poreskog oslobođenja za kvalifikovano novozaposleno lice poslodavac smanji broj zaposlenih u odnosu na dan 31. decembar 2019. godine uvećan za broj kvalifikovanih novozaposlenih lica, gubi pravo da koristi poresko oslobođenje za onaj broj kvalifikovanih novozaposlenih lica za koliko je smanjen broj zaposlenih u odnosu na dan 31. decembar 2019. godine uvećan za broj kvalifikovanih novozaposlenih lica, pri čemu, u slučaju kada je poresko oslobođenje ostvareno za više kvalifikovanih novozaposlenih lica, prvo gubi oslobođenje za ono kvalifikovano novozaposleno lice sa kojim je ranije zasnovao radni odnos.

Izuzetno od stava 7. ovog člana, ako u toku korišćenja poreskog oslobođenja za kvalifikovano novozaposleno lice poslodavac iz stava 6. ovog člana smanji broj zaposlenih u odnosu na dan 31. decembar godine u kojoj je započeo obavljanje delatnosti, gubi pravo da koristi poresko oslobođenje za onaj broj kvalifikovanih novozaposlenih lica za koliko je smanjen broj zaposlenih u odnosu na dan 31. decembar godine u kojoj je započeo obavljanje delatnosti.

Poslodavac se oslobađa obaveze plaćanja obračunatog i obustavljenog poreza iz zarade iz stava 1. ovog člana, na sledeći način:

1) 70% poreza - za zarade isplaćene u periodu od 1. januara 2020. godine do 31. decembra 2020. godine;

2) 65% poreza - za zarade isplaćene u periodu od 1. januara 2021. godine do 31. decembra 2021. godine;

3) 60% poreza - za zarade isplaćene u periodu od 1. januara 2022. godine do 31. decembra 2022. godine.

Poslodavac koji za određeno lice koristi bilo koju vrstu podsticaja koji su uređeni odgovarajućim zakonom, osim kada koristi oslobođenje u skladu sa odredbom zakona kojim se uređuju doprinosi za obavezno socijalno osiguranje koja se odnosi na istu vrstu olakšice, po osnovu zasnivanja radnog odnosa sa tim licem nema pravo da za to lice ostvari poresko oslobođenje iz ovog člana.

Oslobođenje iz ovog člana ne mogu ostvariti državni organi i organizacije, javne agencije, javna preduzeća, javne službe i drugi direktni ili indirektni budžetski korisnici, odnosno korisnici javnih sredstava.".

Član 11.

Posle člana 37b dodaje se član 37v, koji glasi:

"Član 37v

U oporezivi prihod od samostalne delatnosti ne uračunava se prihod koji se oporezuje saglasno članu 85. stav 1. tačka 17) ovog zakona, a koji ostvari obveznik poreza na stvarni prihod od samostalne delatnosti.".

Član 12.

U članu 40. stav 1. reči: "koji s obzirom na okolnosti nije u stanju da vodi poslovne knjige, osim poslovne knjige o ostvarenom prometu, ili kome njihovo vođenje otežava obavljanje delatnosti," brišu se.

U stavu 2. tačka 1) menja se i glasi:

"1) koji obavlja delatnost iz oblasti reklamiranja i istraživanja tržišta;".

Posle stava 4. dodaje se novi stav 5, koji glasi:

"U ukupni promet obveznika u smislu stava 2. tačka 4) ovog člana ne uračunava se prihod koji se oporezuje saglasno članu 85. stav 1. tačka 17) ovog zakona.".

Dosadašnji stav 5. postaje stav 6.

Član 13.

Član 41. menja se i glasi:

"Član 41.

Ako su ispunjeni uslovi iz člana 40. ovog zakona, preduzetnici paušalci se, radi utvrđivanja visine paušalnog prihoda kao osnovice poreza na prihode od samostalne delatnosti, razvrstavaju u grupe i to tako da jednu grupu čine svi preduzetnici paušalci koji obavljaju istu pretežnu delatnost.

Pretežna delatnost iz stava 1. ovog člana je delatnost koja je kao takva registrovana u registru privrednih subjekata, odnosno delatnost od čijeg obavljanja je u poreskom periodu preduzetnik paušalac ostvario viši iznos prihoda u odnosu na onu koju je registrovao kao pretežnu delatnost.

Polazna osnovica za utvrđivanje visine paušalnog prihoda po grupama određuje se u odnosu na prosečnu mesečnu zaradu po zaposlenom ostvarenu u Republici, gradu, opštini, odnosno gradskoj opštini, prema objavljenim podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike za poslednjih 12 meseci (u daljem tekstu: prosečna mesečna zarada), koja se pomnoži sa brojem zaposlenih u Republici, gradu, opštini, odnosno gradskoj opštini i sa koeficijentom delatnosti, a zatim podeli sa brojem stanovnika u Republici, gradu, opštini, odnosno gradskoj opštini.

Polazna osnovica iz stava 3. ovog člana umanjuje se, odnosno povećava primenom sledećih elemenata:

1) registrovano sedište preduzetnika;

2) vremenski period koji je protekao od registracije preduzetnika;

3) starost obveznika i njegova radna sposobnost;

4) ostale okolnosti koje utiču na ostvarivanje dobiti.

Vlada uređuje bliže uslove, kriterijume i elemente za paušalno oporezivanje.".

Član 14.

Član 42. menja se i glasi:

"Član 42.

Zahtev za paušalno oporezivanje može se podneti nadležnom poreskom organu do 31. oktobra tekuće godine za narednu godinu, odnosno u roku od 15 dana od dana prijema akta nadležnog poreskog organa kojim se potvrđuje brisanje iz evidencije za porez na dodatu vrednost u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dodatu vrednost, u elektronskom obliku preko portala Poreske uprave.

Lice koje započne obavljanje delatnosti, zahtev za paušalno oporezivanje podnosi isključivo u momentu registracije nadležnoj organizaciji koja vodi registar privrednih subjekata, koja će taj zahtev proslediti Poreskoj upravi.

Izuzetno od stava 2. ovog člana, lica koja se ne registruju kod organizacije koja vodi registar privrednih subjekata, zahtev za paušalno oporezivanje podnose Poreskoj upravi u roku od pet dana od dana registracije, u elektronskom obliku preko portala Poreske uprave.

Obveznik poreza na prihode od samostalne delatnosti kome je utvrđeno pravo na paušalno oporezivanje, ovaj način oporezivanja koristi dok se ne utvrdi da su prestali razlozi za paušalno oporezivanje, odnosno da izmenjeni uslovi isključuju pravo na paušalno oporezivanje.

U slučaju iz stava 4. ovog člana, nadležni poreski organ će rešenjem naložiti obvezniku iz stava 4. ovog člana vođenje poslovnih knjiga od polovine tekuće godine ili od početka naredne godine.

Preduzetnik paušalac kome prestaje pravo na paušalno oporezivanje po osnovu iz člana 40. stav 2. tačka 5) ovog zakona, dužan je da vodi poslovne knjige najkasnije od dana kada postane obveznik poreza na dodatu vrednost u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dodatu vrednost, bez utvrđivanja obaveze vođenja poslovnih knjiga rešenjem nadležnog poreskog organa.".

Član 15.

U članu 72a dodaje se stav 4, koji glasi:

"Promena nominalne vrednosti prava, odnosno udela iz stava 1. tačka 5) ovog člana ne smatra se promenom procenta prava, odnosno učešća u kapitalu iz stava 2. ovog člana.".

Član 16.

U članu 74. stav 8. menja se i glasi:

"Izuzetno od st. 5, 6. i 7. ovog člana, ukoliko je obveznik stekao hartije od vrednosti koje su bile predmet oporezivanja u skladu sa članom 14. ovog zakona, odnosno oslobođene od oporezivanja u smislu člana 18. stav 1. tačka 11) i stav 2. ovog zakona, nabavnu cenu čini zbir iznosa dokumentovane povlašćene cene po kojoj je obveznik stekao takve akcije i osnovice na koju je plaćen porez na zaradu u smislu člana 14. ovog zakona umanjene za pripadajuće obaveze iz zarade, odnosno kod samooporezivanja zbir iznosa dokumentovane povlašćene cene po kojoj je obveznik stekao takve akcije i osnovice na koju je plaćen porez na zaradu u smislu člana 14. ovog zakona.".

Posle stava 8. dodaje se novi stav 9, koji glasi:

"Izuzetno od stava 8. ovog člana, u slučaju prenosa uz naknadu akcija ili udela nerezidentnih privrednih društava, odnosno hartija od vrednosti čiji izdavalac nije poreski rezident Republike, ukoliko rezidentni obveznik u vreme sticanja tih akcija, udela, odnosno hartija od vrednosti, kao i najmanje šest meseci po njihovom sticanju nije bio rezident Republike, nabavnom cenom smatra se njihova tržišna vrednost na dan kada je postao poreski rezident Republike.".

Dosadašnji stav 9. postaje stav 10.

U dosadašnjem stavu 10, koji postaje stav 11, reči: "stava 9." zamenjuju se rečima: "stava 10.".

Dosadašnji stav 11. postaje stav 12.

Član 17.

U članu 75. stav 5. menja se i glasi:

"Nabavna cena hartija od vrednosti koje zaposleni dobije bez naknade od poslodavca ili od s poslodavcem povezanog lica u smislu člana 18. stav 1. tačka 11) i stav 2. ovog zakona, je nula dinara, osim u slučaju iz člana 74. stav 8. ovog zakona.".

Član 18.

U članu 85. stav 1. tačka 16) tačka na kraju zamenjuje se tačkom i zapetom.

Dodaje se tačka 17), koja glasi:

"17) naknada isplaćena preduzetniku ili preduzetniku paušalcu koji obavlja aktivnosti uz naknadu za istog nalogodavca ili za lice koje se u smislu zakona kojim se uređuje porez na dobit pravnih lica smatra povezanim licem s nalogodavcem (u daljem tekstu: povezano lice s nalogodavcem), i koji dodatno ispunjava najmanje pet od navedenih devet kriterijuma, ili je prema okolnostima slučaja prilikom otpočinjanja poslovne saradnje moglo da se zaključi da će ispuniti najmanje pet od devet navedenih kriterijuma koji su naknadno i ispunjeni:

(1) nalogodavac ili povezano lice s nalogodavcem određuje radno vreme preduzetniku ili preduzetniku paušalcu ili su odmor i odsustva preduzetnika ili preduzetnika paušalca zavisni od odluke nalogodavca ili povezanog lica s nalogodavcem i naknada preduzetniku ili preduzetniku paušalcu se ne umanjuje srazmerno vremenu provedenom na odmoru;

(2) preduzetnik ili preduzetnik paušalac uobičajeno koristi prostorije koje obezbedi ili obavlja poslove u mestu koje odredi nalogodavac ili povezano lice s nalogodavcem za potrebe obavljanja poslova koji su mu povereni;

(3) nalogodavac ili povezano lice s nalogodavcem vrši ili organizuje stručno osposobljavanje ili usavršavanje preduzetnika ili preduzetnika paušalca;

(4) nalogodavac je angažovao preduzetnika ili preduzetnika paušalca nakon oglašavanja u sredstvima informisanja potrebe za angažovanjem fizičkih lica ili angažujući treće lice koje se uobičajeno bavi pronalaženjem lica podobnih za radno angažovanje, a čija je usluga rezultirala angažovanjem tog preduzetnika ili preduzetnika paušalca;

(5) nalogodavac ili povezano lice s nalogodavcem obezbeđuje sopstveni osnovni alat, opremu ili druga osnovna materijalna ili nematerijalna sredstva potrebna za redovan rad preduzetnika ili preduzetnika paušalca ili finansira njihovu nabavku, osim specijalizovanih alata, opreme ili drugih specijalizovanih materijalnih ili nematerijalnih sredstava koji mogu biti neophodni u cilju izvršavanja specifičnog posla ili naloga, ili nalogodavac ili povezano lice s nalogodavcem uobičajeno rukovodi procesom rada preduzetnika ili preduzetnika paušalca, osim takvog rukovođenja koje podrazumeva davanje osnovnog naloga u vezi sa naručenim poslom i razumnu kontrolu rezultata rada ili nadzor nalogodavca, kao dobrog privrednika, nad obavljanjem posla koji je naručio;

(6) najmanje 70% od ukupno ostvarenih prihoda preduzetnika ili preduzetnika paušalca u periodu od 12 meseci koji počinje ili se završava u odnosnoj poreskoj godini je ostvareno od jednog nalogodavca ili od povezanog lica s nalogodavcem;

(7) preduzetnik ili preduzetnik paušalac obavlja poslove iz delatnosti nalogodavca ili povezanog lica s nalogodavcem, a za tako obavljene poslove njegov ugovor o angažovanju ne sadrži klauzulu po kojoj preduzetnik ili preduzetnik paušalac snosi uobičajeni poslovni rizik za posao isporučen klijentu nalogodavca ili povezanog lica s nalogodavcem, ukoliko takav klijent postoji;

(8) ugovor o angažovanju preduzetnika ili preduzetnika paušalca sadrži delimičnu ili potpunu zabranu preduzetniku ili preduzetniku paušalcu da pruža usluge po osnovu ugovora sa drugim nalogodavcima, izuzev delimične zabrane koja obuhvata pružanje usluga ograničenom broju direktnih konkurenata nalogodavcu;

(9) preduzetnik ili preduzetnik paušalac obavlja aktivnosti uz naknadu za istog nalogodavca ili za povezano lice s nalogodavcem, neprekidno ili sa prekidima 130 ili više radnih dana u periodu od 12 meseci koji počinje ili se završava u odnosnoj poreskoj godini, pri čemu se obavljanjem aktivnosti u jednom radnom danu smatra obavljanje aktivnosti u bilo kom periodu tokom tog radnog dana između 00 i 24 časa.".

Posle stava 4. dodaje se novi stav 5, koji glasi:

"Izuzetno od stava 3. ovog člana, oporezivi prihod iz stava 1. tačka 17) ovog člana, koji ostvari preduzetnik ili preduzetnik paušalac, čini bruto prihod obveznika poreza.".

Dosadašnji stav 5. postaje stav 6.

U dosadašnjem stavu 6, koji postaje stav 7, reči: "tačke 5) stav 5." zamenjuju se rečima: "tačke 5) stav 6.".

Dosadašnji st. 7 - 13. postaju st. 8 - 14.

Dodaju se st. 15, 16, 17. i 18, koji glase:

"Nalogodavcem u smislu stava 1. tačka 17) ovog člana smatra se domaće, odnosno strano pravno lice, preduzetnik ili preduzetnik paušalac koje je direktno ili indirektno angažovalo preduzetnika ili preduzetnika paušalca za obavljanje poslova.

Nalogodavcem u smislu stava 1. tačka 17) ovog člana ne smatra se domaće ili strano pravno lice, preduzetnik ili preduzetnik paušalac koje je direktni isplatilac naknade preduzetniku ili preduzetniku paušalcu, a koje takvu naknadu isplaćuje u vezi sa izvršavanjem poslova zastupanja ili posredovanja za račun drugog lica i za takav posao ne naplaćuje od tog drugog lica ili od preduzetnika ili preduzetnika paušalca ništa osim uobičajene zastupničke ili posredničke provizije.

U slučaju iz stava 16. ovog člana, nalogodavcem i isplatiocem naknade smatra se lice za čiji račun se vrši isplata naknade preduzetniku ili preduzetniku paušalcu.

Izuzetno od odredaba stava 1. tačka 17) ovog člana, naknada koju ostvari preduzetnik ili preduzetnik paušalac koji prema zakonu koji uređuje relevantnu delatnost koju on obavlja ne može da bude u radnom odnosu kod nalogodavca, ne smatra se drugim prihodom u smislu ovog člana.".

Član 19.

U članu 94. stav 2. menja se i glasi:

"Obveznik poreza na prihode od samostalne delatnosti koji u toku godine započne obavljanje samostalne delatnosti, opredeljuje se za paušalno oporezivanje u prijavi za registraciju nadležnoj organizaciji koja vodi registar privrednih subjekata, u kom slučaju se smatra da je podneo poresku prijavu za paušalno oporezivanje.".

Posle stava 2. dodaje se novi stav 3, koji glasi:

"Izuzetno od stava 1. ovog člana, lice koje u toku godine započne obavljanje delatnosti a koje se ne registruje kod organizacije koja vodi registar privrednih subjekata, podnosi poresku prijavu u roku od 15 dana od dana registracije.".

Dosadašnji st. 3. i 4. postaju st. 4. i 5.

U dosadašnjem stavu 5, koji postaje stav 6, reči: "iz stava 3." zamenjuju se rečima: "iz stava 4.".

U dosadašnjem stavu 6, koji postaje stav 7, reči: "st. 1. i 2. ovog zakona" zamenjuju se rečima: "st. 1. do 3. ovog zakona".

Dosadašnji stav 7. postaje stav 8.

Član 20.

Dinarski iznosi mesečnih zarada iz člana 5. st. 5. i 6. ovog zakona predstavljaju iznos u visini dve, odnosno tri prosečne mesečne zarade u Republici Srbiji isplaćene, odnosno ostvarene u periodu za prethodnih 12 meseci počev od meseca jula 2019. godine, za koji period su objavljeni podaci republičkog organa nadležnog za poslove statistike.

Iznosi iz stava 1. ovog člana primenjuju se do prvog dana narednog meseca po objavljivanju dinarskih iznosa saglasno članu 3. st. 2. i 4. ovog zakona.

Član 21.

Prvo usklađivanje neoporezivog iznosa zarade od 16.300 dinara godišnjim indeksom potrošačkih cena vrši se počev u 2021. godini.

Član 22.

Odredbe čl. 12, 13, 14. i 19. ovog zakona (za paušalno oporezivanje) primenjivaće se za utvrđivanje poreza na paušalno utvrđeni prihod počev za 2020. godinu.

Član 23.

Postupak utvrđivanja i naplate poreza na kapitalne dobitke koji nije pravosnažno okončan do dana početka primene ovog zakona, okončaće se po odredbama ovog zakona ukoliko tako utvrđen iznos poreske obaveze nije viši u odnosu na iznos poreske obaveze koji bi bio utvrđen po odredbama zakona koji se primenjivao na dan nastanka poreske obaveze.

Član 24.

Prihod isplaćen preduzetniku ili preduzetniku paušalcu u smislu člana 31. Zakona o porezu na dohodak građana ("Službeni glasnik RS", br. 24/01, 80/02, 80/02-dr. zakon, 135/04, 62/06, 65/06-ispravka, 31/09, 44/09, 18/10, 50/11, 91/11-US, 93/12, 114/12-US, 47/13, 48/13-ispravka, 108/13, 57/14, 68/14-dr. zakon, 112/15, 113/17 i 95/18 - u daljem tekstu: Zakon), zaključno sa 1. martom 2020. godine, smatraće se prihodom od samostalne delatnosti bez obzira na prirodu njegovog odnosa sa nalogodavcem u smislu odredaba člana 85. Zakona, odnosno člana 9. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji ("Službeni glasnik RS", br. 80/02, 84/02-ispravka, 23/03-ispravka, 70/03, 55/04, 61/05, 85/05-dr. zakon, 62/06-dr. zakon, 61/07, 20/09, 72/09-dr. zakon, 53/10, 101/11, 2/12-ispravka, 93/12, 47/13, 108/13, 68/14, 105/14, 91/15-autentično tumačenje, 112/15, 15/16, 108/16, 30/18 i 95/18).

Član 25.

Odredbe ovog zakona primenjivaće se od 1. januara 2020. godine, osim odredaba člana 5. i člana 10. u delu koji se odnosi na oslobođenje od plaćanja poreza po osnovu zarade kod poslodavca koji obavlja inovacionu delatnost, koje će se primenjivati od 1. marta 2020. godine.

Član 26.

Propisi za izvršavanje ovog zakona doneće se u roku od 120 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Član 27.

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".

IZ OBRAZLOŽENJA

II. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA

• Problemi koje ovaj zakon treba da reši, odnosno ciljevi koji se ovim zakonom postižu

U okviru aktivnosti na sprovođenju mera ekonomske reforme, u skladu sa ekonomskom i socijalnom politikom Vlade, predlaže se, između ostalih, i donošenje Zakona o izmenama i dopunama Zakona o porezu na dohodak građana.

Razlozi za donošenje ovog zakona sadržani su u potrebi da se, u cilju obezbeđivanja uslova za sprovođenje sveobuhvatne reforme poslovnog okruženja i suzbijanja "sive ekonomije", stvore uslovi za efikasnije suzbijanje nelegalnog rada fizičkih lica, priliv investicija, zapošljavanje i privredni rast i omogućavanje povoljnijih uslova privređivanja rasterećenjem privrednih subjekata. S tim u vezi, predloženo je dalje fiskalno rasterećenje prihoda po osnovu rada povećanjem neoporezivog iznosa zarade, unapređenje sistema paušalnog oporezivanja prihoda od obavljanja samostalne delatnosti i stimulisanje zapošljavanja uvođenjem novih olakšica za zapošljavanje određenih kategorija lica i produženjem perioda primene postojećih olakšica.

Predloženo je povećanje neoporezivog iznosa zarade sa 15.300 dinara na 16.300 dinara mesečno, što praktično znači da se smanjuje osnovica poreza na zaradu pa i iznos poreza po tom osnovu. Na taj način obezbeđuje se manje fiskalno opterećenje prihoda koje fizička lica ostvare po osnovu rada.

Pored toga, predloženo je da se na drugačiji način urede uslovi, kriterijumi i elementi za paušalno oporezivanje prihoda koje obveznici ostvaruju po osnovu obavljanja samostalne delatnosti u cilju unapređenja sistema paušalnog oporezivanja. U dosadašnjoj praksi je uočeno nekoliko problema u sistemu paušalnog oporezivanja, kao što su neizvesnost odobrenja statusa paušalnog poreskog obveznika i nepoznat iznos ukupne poreske obaveze u trenutku započinjanja delatnosti, kašnjenje poreskih rešenja i dr. Kroz predložene izmene i dopune regulatornog okvira stvoriće se preduslovi za pojednostavljenje procedure obračuna poreza na prihode od samostalne delatnosti na paušalno utvrđen prihod automatizacijom procesa utvrđivanja visine poreske obaveze, čime će biti omogućena veća predvidljivost za poreske obveznike, kao i smanjenje troškova i administriranja od strane poreskog organa.

U cilju podsticanja zapošljavanja, predloženo je i uvođenje novih olakšica za poslodavce - novoosnovana privredna društva koja obavljaju inovacionu delatnost. Podsticaj se ostvaruje u vidu oslobođenja od plaćanja poreza po osnovu zarade osnivača koji su zaposleni u sopstvenim novoosnovanim privrednim društvima. Pored toga, predložena je olakšica za poslodavce koji zasnuju radni odnos sa kvalifikovanim novozaposlenim licem, na način da poslodavac ima pravo na oslobođenje od plaćanja poreza po osnovu zarade kvalifikovanog novozaposlenog lica. Takođe, predlaže se uvođenje olakšice u vidu smanjenja poreske osnovice za novonastanjena lica koja zasnuju radni odnos sa domaćim poslodavcem. Ova mera predstavlja podsticaj za zapošljavanje lica koja su novonastanjeni obveznici na teritoriji Republike Srbije i za kojima, kao licima sa posebnim stručnim znanjima, postoji potreba na domaćem tržištu rada.

Predloženo je i produženje važenja postojećih olakšica za zapošljavanje novih lica u vidu prava na povraćaj dela plaćenog poreza po osnovu zarade novozaposlenog lica u procentu od 65% do 75%. Predlaže se produženje olakšice za zarade novozaposlenih lica koje su isplaćene zaključno sa 31. decembrom 2020. godine.

Osnovna sadržina predloženih izmena i dopuna Zakona o porezu na dohodak građana ("Službeni glasnik RS", br. 24/01, 80/02, 80/02-dr. zakon, 135/04, 62/06, 65/06-ispravka, 31/09, 44/09, 18/10, 50/11, 91/11-US, 93/12, 114/12-US, 47/13, 48/13-ispravka, 108/13, 57/14, 68/14-dr. zakon, 112/15, 113/17 i 95/18 - u daljem tekstu: Zakon) odnosi se na:

- povećanje neoporezivog iznosa zarade sa 15.300 dinara na 16.300 dinara mesečno;

- unapređenje sistema paušalnog oporezivanja prihoda koje obveznici ostvaruju po osnovu obavljanja samostalne delatnosti;

- uvođenje novih olakšica za poslodavce - novoosnovana privredna društva koja obavljaju inovacionu delatnost, po osnovu zarade osnivača koji su zaposleni u tim privrednim društvima, kao i za poslodavce koji zasnuju radni odnos sa kvalifikovanim novozaposlenim licem;

- umanjenje poreske osnovice po osnovu zarade lica koja zasnuju radni odnos sa poslodavcem, kao novonastanjeni obveznici na teritoriji Republike Srbije i za kojima, kao licima sa posebnim stručnim znanjima, postoji potreba na domaćem tržištu rada;

- produženje perioda primene postojećih olakšica za zapošljavanje novih lica;

- uređenje poreskog tretmana prihoda koji ostvaruju preduzetnici ili preduzetnici paušalci koji obavljaju aktivnosti uz naknadu za istog nalogodavca ili za povezano lice s nalogodavcem, a koji ispunjavaju zakonom propisane uslove;

- povećanje neoporezivog iznosa stipendija i kredita učenika i studenata do 30.000 dinara mesečno, saglasno inicijativama Ministarstva prosvete i Radne grupe za unapređenje pravnog i fiskalnog okvira za davanje za opšte dobro;

- izuzimanje od oporezivanja primanja po osnovu naknade troškova boravka fizičkim licima koja učestvuju u programima Evropske unije i drugih međunarodnih organizacija, koja se isplaćuje u skladu sa navedenim programima, najviše do neoporezivog iznosa od 100.000 dinara mesečno;

- preciziranje određenih odredaba u smislu stvaranja uslova za adekvatnu primenu Zakona.

• Razmatrane mogućnosti da se problemi reše i bez donošenja zakona

Imajući u vidu da je reč o elementima sistema i politike javnih prihoda koji se, saglasno odredbama Zakona o budžetskom sistemu ("Službeni glasnik RS", br. 54/09, 73/10, 101/10, 101/11, 93/12, 62/13, 63/13-ispravka, 108/13, 142/14, 68/15-dr. zakon, 103/15, 99/16, 113/17, 95/18, 31/19 i 72/19) uvode zakonom, to znači da se izmene i dopune tih elemenata mogu vršiti samo zakonom. Prema tome, kako se materija koja se uređuje ovim zakonom odnosi na oporezivanje prihoda građana i spada u zakonodavnu regulativu, nije razmatrano, niti je bilo osnova za razmatranje njenog uređenja drugim zakonom ili podzakonskim aktom.

• Zašto je donošenje zakona najbolji način za rešavanje problema

S obzirom da se radi o zakonskoj materiji, određena postojeća zakonska rešenja jedino je i moguće menjati i dopunjavati donošenjem zakona, tj. izmenama i dopunama Zakona.

Uređivanjem poreskopravne materije, ovim zakonom daje se doprinos pravnoj sigurnosti i obezbeđuje javnosti dostupnost u pogledu vođenja poreske politike, s obzirom da se ovaj zakon kao opšti pravni akt objavljuje i stvara jednaka prava i obaveze za sve subjekte koji se nađu u istoj poreskopravnoj situaciji.

III. OBJAŠNjENjE OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA I POJEDINAČNIH REŠENjA

Uz član 1.

U članu 9. Zakona izmenom stava 1. tačka 9) precizira se izuzimanje od oporezivanja porezom na dohodak građana primanja po osnovu pomoći koju poslodavac isplaćuje članu porodice u slučaju smrti zaposlenog ili penzionisanog zaposlenog.

U tački 12) vrši se povećanje neoporezivog iznosa stipendija i kredita učenika i studenata do 30.000 dinara mesečno, saglasno inicijativama Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja i Radne grupe za unapređenje pravnog i fiskalnog okvira za davanje za opšte dobro.

U tački 14) precizira se poresko izuzimanje po osnovu naknada i nagrada za rad osuđenih lica i maloletnih učinilaca krivičnih dela, saglasno izvršenim izmenama i dopunama zakona kojim se uređuje izvršenje krivičnih sankcija.

Novododata tačka 31) odnosi se na izuzimanje od oporezivanja primanja po osnovu naknade troškova boravka fizičkim licima koja učestvuju u programima Evropske unije i drugih međunarodnih organizacija u oblasti obrazovanja, obuka, sporta, rada sa mladima, nauke, istraživanja i inovacija, koje se isplaćuju u skladu sa navedenim programima, a najviše do iznosa od 100.000 dinara za troškove na mesečnom nivou.

Uz član 2.

Novododati član 9b Zakona odnosi se na izuzimanje od oporezivanja dohotka nerezidentnog obveznika koji na teritoriji Republike Srbije provede određeni period, s tim da je takav dohodak ostvaren od nerezidentnog nalogodavca koji ne obavlja delatnost, odnosno aktivnosti na teritoriji Republike Srbije ili koji obavlja poslovnu delatnost na teritoriji Republike Srbije ali pod uslovom da sama usluga pružena tom nerezidentnom nalogodavcu ne služi njegovoj delatnosti, odnosno aktivnosti koju obavlja na teritoriji Republike Srbije.

Uz član 3.

Vrši se izmena člana 12a Zakona, u vezi sa usklađivanjem dinarskih neoporezivih iznosa.

Uz član 4.

Izmenama člana 15a Zakona vrši se povećanje neoporezivog iznosa zarade sa 15.300 na 16.300 dinara mesečno.

Uz član 5.

Novododatim članom 15v Zakona uređuje se poreska osnovica za lice koje se zapošljava kao novonastanjeni obveznik, koji zasniva radni odnos na radnom mestu za koje postoji potreba da lice ima posebno stručno obrazovanje i za kojim postoji potreba koja se ne može lako zadovoljiti na domaćem tržištu rada. Osnovicu poreza na zarade ovih lica čini osnovica iz člana 15a stav 2. Zakona umanjena za 70%. Takođe, ovim članom Zakona uređuju se i uslovi za ostvarivanje umanjenja poreske osnovice.

Uz član 6.

U članu 18. Zakona izmenom stava 1. tačka 1) precizira se da se ne plaća porez na zarade na primanja zaposlenog od poslodavca po osnovu naknade dokumentovanih troškova prevoza za dolazak i odlazak sa rada.

Novododata tačka 9a) odnosi se na poresko oslobođenje po osnovu pomoći u slučaju smrti člana porodice zaposlenog koja se ostvaruje do neoporezivog iznosa.

Uz član 7.

U članu 18a stav 1. Zakona vrši se pravnotehničko preciziranje odredbe u vezi sa poreskim oslobođenjem od poreza na zarade na primanja zaposlenog po osnovu pogodnosti u vidu rekreacije zaposlenih na radnom mestu.

Uz član 8.

U članu 21v stav 1. Zakona, kojim se uređuje pravo poslodavca na povraćaj dela plaćenog poreza, u procentu od 65% do 75%, po osnovu zarade novozaposlenih lica, predlaže se produženje perioda primene postojećih olakšica. Kako olakšice ističu zaključno sa 31. decembrom 2019. godine, predlaže se produženje na 31. decembar 2020. godine. Pored toga, novododati stavovi odnose se na obrazac zahteva za povraćaj plaćenog poreza po osnovu zarade novozaposlenog lica, čiju formu i sadržinu propisuje ministar nadležan za poslove finansija.

Uz član 9.

U članu 21d stav 1. Zakona, kojim se uređuje pravo poslodavca na povraćaj dela plaćenog poreza, u procentu od 65% do 75%, po osnovu zarade novozaposlenih lica, predlaže se produženje perioda primene postojećih olakšica. Kako olakšice ističu zaključno sa 31. decembrom 2019. godine, predlaže se produženje na 31. decembar 2020. godine. Novododati stavovi odnose se na obrazac zahteva za povraćaj plaćenog poreza po osnovu zarade novozaposlenog lica, čiju formu i sadržinu propisuje ministar nadležan za poslove finansija.

Uz član 10.

Novododatim članom 21e Zakona uređuje se olakšica za poslodavca - novoosnovano privredno društvo koje obavlja inovacionu delatnost, na način da je poslodavac oslobođen od plaćanja poreza obračunatog i obustavljenog iz zarada osnivača koji su zaposleni u tom novoosnovanom privrednom društvu. Oslobođenje se koristi po osnovu zarada isplaćenih u periodu od 36 meseci od dana kada je osnovano privredno društvo.

Novododatim članom 21ž Zakona uređuje se olakšica za poslodavca koji zasnuje radni odnos sa kvalifikovanim novozaposlenim licem. Olakšica se ostvaruje na način da je poslodavac oslobođen od plaćanja obračunatog i obustavljenog poreza iz zarade novozaposlenog lica isplaćene zaključno sa 31. decembrom 2022. godine. Oslobođenje se ostvaruje u visini 70% obračunatog i obustavljenog poreza iz zarade za zarade isplaćene u periodu od 1. januara do 31. decembra 2020. godine, 65% obračunatog i obustavljenog poreza iz zarade za zarade isplaćene u periodu od 1. januara do 31. decembra 2021. godine i 60% obračunatog i obustavljenog poreza iz zarade za zarade isplaćene u periodu od 1. januara do 31. decembra 2022. godine.

Uz član 11.

Novododatim članom 37v Zakona navodi se da se u oporezivi prihod od samostalne delatnosti ne uračunava prihod koji obveznik poreza na stvarni prihod od samostalne delatnosti ostvari obavljanjem aktivnosti uz naknadu koja se, pod zakonom propisanim uslovima, oporezuje porezom na drugi prihod.

Uz čl. 12, 13. i 14.

Vrši se izmena čl. 40, 41. i 42. Zakona, koji se odnose na paušalno oporezivanje. Izmene se odnose na uslove za paušalno oporezivanje, na kriterijum za razvrstavanje preduzetnika paušalaca u grupe radi utvrđivanja visine paušalnog prihoda kao poreske osnovice, određivanje polazne osnovice za utvrđivanje visine paušalnog prihoda, elemente kojima se umanjuje, odnosno povećava polazna osnovica, kao i podnošenje zahteva za paušalno oporezivanje. Sve ovo imajući u vidu potrebu da se stvore preduslovi za pojednostavljenje procedure obračuna poreza na prihode od samostalne delatnosti na paušalno utvrđen prihod, automatizaciju procesa utvrđivanja visine poreske obaveze, omogućavanje veće predvidljivosti za poreske obveznike, kao i smanjenje administriranja od strane poreskog organa.

Uz član 15.

U članu 72a Zakona novododatim stavom 4. precizira se da promena nominalne vrednosti prava, odnosno udela, koje je obveznik pre prenosa imao u svom vlasništvu neprekidno najmanje deset godina, ne smatra promenom procenta prava, odnosno učešća u kapitalu.

Uz čl. 16. i 17.

Izmenama člana 74. Zakona precizira se način utvrđivanja nabavne cene hartija od vrednosti koje su bile predmet oporezivanja u skladu sa članom 14. Zakona, odnosno oslobođene od oporezivanja u smislu člana 18. stav 1. tačka 11) i stav 2. Zakona. Takođe, dodaje se novi stav 9. u kome se precizira način utvrđivanja nabavne cene akcija ili udela nerezidentnih privrednih društava, odnosno hartija od vrednosti čiji izdavalac nije poreski rezident Republike, u slučaju kada poreski rezident Republike vrši prenos uz naknadu tih akcija ili udela, odnosno hartija od vrednosti. Odnosi se na obveznika koji u vreme njihovog sticanja, kao i najmanje šest meseci po njihovom sticanju, nije bio rezident Republike.

Izmenama u članu 75. Zakona precizira se način utvrđivanja nabavne cene hartija od vrednosti koje zaposleni stekne pod povlašćenim uslovima, odnosno bez naknade.

Uz član 18.

U članu 85. Zakona novododatom tačkom 17) uređuje se da se drugim prihodom smatra naknada koju preduzetnik ili preduzetnik paušalac ostvari po osnovu obavljanja aktivnosti uz naknadu za istog nalogodavca ili povezano lice s nalogodavcem, a koji dodatno ispunjava najmanje pet od navedenih devet kriterijuma, ili se prema okolnostima slučaja prilikom otpočinjanja poslovne saradnje može očekivati da će biti ispunjeno najmanje pet od devet navedenih kriterijuma.

Pored toga, izmenama člana 85. Zakona uređuje se poreska osnovica za oporezivanje prihoda koje preduzetnik ili preduzetnik paušalac ostvare po ovom osnovu.

Uz član 19.

Izmene člana 94. Zakona odnose se na podnošenje poreske prijave za obveznika poreza na prihode od samostalne delatnosti koji u toku godine započne obavljanje samostalne delatnosti, a koji se opredeljuje za paušalno oporezivanje.

Uz član 20.

Odnosi se na visinu dinarskih iznosa mesečnih zarada iz člana 5. st. 5. i 6. ovog zakona i period primene tih iznosa a imajući u vidu prvo usklađivanje tih iznosa nakon početka primene ovog zakona.

Uz član 21.

Prvo usklađivanje neoporezivog iznosa zarade od 16.300 dinara godišnjim indeksom potrošačkih cena vršiće se počev u 2021. godini.

Uz član 22.

Odredbe čl. 12, 13, 14. i 19. ovog zakona, koje se odnose na paušalno oporezivanje, primenjivaće se za utvrđivanje poreza na paušalno utvrđeni prihod počev za 2020. godinu.

Uz član 23.

Uz član 24.

Predlaže se da se prihod isplaćen preduzetniku ili preduzetniku paušalcu u smislu odredaba člana 31. Zakona, zaključno sa 1. martom 2020. godine, smatra prihodom od samostalne delatnosti bez obzira na prirodu njegovog odnosa sa nalogodavcem u smislu odredaba člana 85. Zakona, odnosno člana 9. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji.

Uz član 25.

Odnosi se na početak primene odredaba ovog zakona.

Uz član 26.

Navodi se da će se podzakonski akti za izvršavanje ovog zakona doneti u roku od 120 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Uz član 27.

Predlaže se da ovaj zakon stupi na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".

V. ANALIZA EFEKATA ZAKONA

Očekuje se da će po osnovu povećanja mesečnog neoporezivog iznosa zarade biti smanjenje prihoda po osnovu poreza na zarade u iznosu od 3,2 milijarde dinara, uz smanjenje rashoda za zarade na nivou opšte države u iznosu od 0,8 milijardi dinara. Efekat na fiskalni rezultat opšte države je negativan u iznosu od 2,4 milijarde dinara, koji se smatra opravdanim imajući u vidu efekte u smislu podsticanja zapošljavanja.

1. Na koga će i kako će najverovatnije uticati rešenja u ovom zakonu

Predložena rešenja u zakonu uticaće na preduzetnike koji porez na prihode od samostalne delatnosti plaćaju na paušalno utvrđen prihod. Cilj predloženih izmena i dopuna Zakona, između ostalog, je i unapređenje sistema paušalnog oporezivanja obveznika poreza na prihode od samostalne delatnosti. Kroz izmene regulatornog okvira stvoriće se preduslovi za pojednostavljenje procedure obračuna poreza na prihode od samostalne delatnosti na paušalno utvrđen prihod automatizacijom procesa utvrđivanja visine ovog poreza, čime će biti omogućena veća predvidljivost za poreske obveznike.

Pored toga, predložena rešenja uticaće i na poslodavce. Kroz povećanje neoporezivog iznosa stvoriće se uslovi za dalje fiskalno rasterećenje zarade, čime se stvaraju pretpostavke za stimulisanje novih zapošljavanja.

Takođe, produženjem postojećih i uvođenjem novih poreskih olakšica poslodavcima iz privatnog sektora daje se mogućnost da nastave sa korišćenjem postojećih fiskalnih podsticaja, odnosno da započnu sa korišćenjem novih olakšica, a sve u cilju stvaranja pretpostavki kako bi se investiralo u radna mesta i zapošljavalo više lica.

Takođe, predložena rešenja u ovom zakonu imaju za cilj i da motivišu fizička lica koja borave u inostranstvu, a koja imaju posebno stručno obrazovanje i za čijim radom i iskustvom postoji potreba kod domaćih poslodavaca, koja se ne može lako zadovoljiti na domaćem tržištu rada, da se nastane na teritoriji Republike Srbije i da zasnuju radni odnos sa domaćim poslodavcima.

2. Kakve troškove će primena ovog zakona stvoriti građanima i privredi

Predložena zakonska rešenja ne stvaraju dodatne troškove građanima i privredi.

Predloženo rešenje u delu povećanja neoporezivog iznosa zarade imaće za posledicu smanjenje troškova u privredi jer se primenom te mere omogućava manje fiskalno opterećenje prihoda po osnovu rada.

Pored toga, predloženim novim olakšicama u delu oslobođenja od plaćanja poreza po osnovu zapošljavanja određenih kategorija zaposlenih takođe će se uticati na smanjenje troškova u privredi, tj. za poslodavce koji budu koristili te mere.

3. Da li su pozitivne posledice donošenja ovog zakona takve da opravdavaju troškove koje će on stvarati

Predložena rešenja ne stvaraju troškove ni građanima ni privredi, s obzirom da imaju za cilj dalje stvaranje uslova za priliv investicija, zapošljavanje i privredni rast kroz obezbeđivanje povoljnijih uslova privređivanja rasterećenjem privrednih subjekata. Pozitivne posledice donošenja ovog zakona odnose se na stvaranje uslova za zapošljavanje novih kategorija zaposlenih, posebno u oblasti inovacionih delatnosti i onih u kojima je izražena potreba zapošljavanja lica sa posebnim stručnim znanjima. Pored toga, predloženim rešenjima podstiče se legalno zapošljavanje i samim tim poboljšanje položaja lica koja su nezaposlena.

Povećanje neoporezivog iznosa zarade imaće za posledicu smanjenje troškova u privredi, s obzirom da se omogućava manje fiskalno opterećenje po osnovu rada.

4. Da li se ovim zakonom podržava stvaranje novih privrednih subjekata na tržištu i tržišna konkurencija

Imajući u vidu da se ovim zakonom predlaže uvođenje poreskog oslobođenja za poslodavce - novoosnovana privredna društva koja obavljaju inovacionu delatnost, očekuje se da će predloženo zakonsko rešenje doprineti osnivanju privrednih subjekata, posebno u oblasti inovacionih delatnosti. Predložene mere poreskog oslobođenja trebalo bi da podstaknu ne samo stvaranje novih privrednih subjekata na tržištu, već i razvoj poslovnih aktivnosti u navedenoj delatnosti. Takođe, mera koja se odnosi na povećanje neoporezivog iznosa zarade ima za cilj da doprinese stvaranju povoljnijih uslova privređivanja kroz rasterećenje privrednih subjekata, čime se takođe podstiče njihovo stvaranje. Smanjenjem cene rada stvaraju se preduslovi za poboljšanje konkurentnosti privrednih subjekata.

5. Da li su sve zainteresovane strane imale priliku da se izjasne o ovom zakonu

Ovaj zakon je u postupku pripreme dostavljen nadležnim ministarstvima i drugim nadležnim organima, tako da je zainteresovanim stranama pružena prilika da se izjasne o predloženom zakonu.

U postupku pripreme ovog zakona razmotrene su pristigle inicijative za izmenu navedenog zakona.

Tekst ovog zakona objavljen je na internet stranici Ministarstva finansija tako da su sve zainteresovane strane imale priliku da se izjasne o ovom zakonu.

6. Koje će se mere tokom primene ovog zakona preduzeti da bi se ostvarilo ono što se njegovim donošenjem namerava

Ministarstvo finansija nadležno je za sprovođenje predloženog zakona, za njegovu ujednačenu primenu na teritoriji Republike Srbije, kao i za davanje mišljenja o njegovoj primeni.

Posebno ističemo da Ministarstvo finansija, periodičnim publikovanjem Biltena službenih objašnjenja i stručnih mišljenja za primenu finansijskih propisa, kao i na drugi pogodan način, dodatno obezbeđuje transparentnost, informisanost i pristup informacijama, kako bi se i na ovaj način doprinelo ostvarivanju ciljeva postavljenih donošenjem ovog zakona.

Izvor: Vebsajt Narodne skupštine, 01.11.2019.