Činjenica braka kao olakšica za prijem u državljanstvo Republike Srbije
- Ovaj stručni tekst se odnosi na propise koji važe na dan njegovog objavljivanja. Svi izneti stavovi su stručni stavovi, odnosno shvatanja autora teksta, koja se baziraju na tumačenju pozitivnopravnih normi, i ne predstavljaju obavezujuće instrukcije.
- Ulaskom u DEMO verziju pravne baze Paragraf Lex, možete BESPLATNO pristupiti SVIM propisima Srbije i time možete utvrditi ažurnost ovog teksta.
Za razliku od posetilaca vebsajta koji mogu bez naknade pročitati odabrane stručne tekstove koji se odnose na pozitivne propise na dan objavljivanja teksta, pretplatnici na pravnu bazu Paragraf Lex, u bazi uvek imaju dostupne tekstove koji se odnose na prethodne, nevažeće verzije propisa kao i nove komentare i druge dokumente koji se odnose na važeće propise. Isključivo pretplatnici na pravnu bazu uvek imaju pristup i ažurnim dokumentima. Baza se ažurira na dnevnom nivou.
Autor: Slobodan Miletić
Objavljeno: 29.11.2018.
Zakonom o državljanstvu Republike Srbije (dalje: Zakon) predviđena su četiri načina sticanja državljanstva Republike Srbije (dalje: državljanstvo), i to poreklom, rođenjem na teritoriji Republike Srbije, prijemom i po međunarodnim ugovorima. U upravno-pravnoj praksi, najčešći način sticanja državljanstva jeste sticanje državljanstva prijemom, na osnovu pravosnažnog rešenja koje ministarstvo nadležno za unutrašnje poslove (dalje: Ministarstvo) donosi nakon sprovedenog postupka predviđenog Zakonom.
Prema opštim uslovima za prijem u državljanstvo, stranac može biti, na svoj zahtev, primljen u državljanstvo, ako:
- je stalno nastanjen u Republici Srbiji, shodno propisima o kretanju i boravku stranaca;
- je navršio 18 godina života i nije mu oduzeta poslovna sposobnost;
- ima otpust iz stranog državljanstva ili podnese dokaz da će otpust dobiti ako bude primljen u državljanstvo Republike Srbije;
- je do podnošenja zahteva najmanje tri godine neprekidno imao prijavljeno prebivalište na teritoriji Republike Srbije;
- podnese pismenu izjavu da Republiku Srbiju smatra svojom državom.
Uz navedene opšte uslove, Zakonom je propisano i više olakšica za strance koji se primaju u državljanstvo, među kojima je i olakšica koja se odnosi na činjenicu braka. Naime, Zakonom je propisano da stranac koji je najmanje tri godine u bračnoj zajednici sa državljaninom Republike Srbije i kome je odobreno stalno nastanjenje u Republici Srbiji može biti primljen u državljanstvo Republike Srbije ako podnese pismenu izjavu da Republiku Srbiju smatra svojom državom.
Olakšica se svodi na to da stranac koji je najmanje tri godine u bračnoj zajednici sa državljaninom Republike Srbije ne mora da ispuni sve napred navedene opšte uslove za prijem u državljanstvo, već samo dva od tih uslova, i to da pribavi odobrenje stalnog nastanjenja u Republici Srbiji i da podnese pismenu izjavu da Republiku Srbiju smatra svojom državom.
Razume se, uz zahtev za prijem u državljanstvo, pored dokaza o ispunjenju navedena dva uslova, stranac mora priložiti i dokaz o činjenici koja mu omogućava olakšan prijem, odnosno priložiti izvod iz matične knjige venčanih (ne stariji od 6 meseci) kao dokaz da je najmanje tri godine u bračnoj zajednici. Taj izvod ne podleže legalizaciji u Republici Srbiji ukoliko potiče iz jedne od država članica Konvencije o ukidanju potrebe legalizacije stranih javnih isprava, potpisane u Hagu 5. oktobra 1961. godine (dalje: Konvencija). FNRJ je Konvenciju ratifikovala Uredbom o ratifikaciji Konvencije o ukidanju potrebe legalizacije stranih javnih isprava ("Sl. list FNRJ - Međunarodni ugovori i drugi sporazumi", br. 10/1962), SR Jugoslavija nastavila kontinuirano članstvo 2001, a Republika Srbija 2006. godine. Ukidanje legalizacije isprava predviđeno Konvencijom značajno olakšava i ubrzava, između ostalog, dokazivanje činjenice braka, a time i postupka prijema u državljanstvo u oko 100 država članica Konvencije.
Uslovi za odobrenje stalnog nastanjenja propisani su Zakonom o strancima. Između ostalog, stalno nastanjenje će se odobriti i strancu koji ispunjava uslove iz ovog zakona i koji je na teritoriji Republike Srbije u bračnoj ili vanbračnoj zajednici sa državljaninom Republike Srbije proveo neprekidno najmanje tri godine na odobrenom privremenom boravku po osnovu spajanja porodice. Zahtev za stalno nastanjenje stranac na propisanom obrascu lično podnosi nadležnom organu prema mestu gde mu je odobren privremeni boravak u Republici Srbiji. O zahtevu odlučuje Ministarstvo u roku od 60 dana od dana podnošenja zahteva.
Pismenu izjavu da Republiku Srbiju smatra svojom državom stranac daje na obrascu koji je propisan Pravilnikom o obrascu pismene izjave da se Republika Srbija smatra svojom državom ("Sl. glasnik RS", br. 13/2005 i 121/2007). Izjava da se Republika Srbija smatra svojom državom predaje se zajedno sa zahtevom za prijem u državljanstvo Ministarstvu, odnosno diplomatskom ili konzularnom predstavništvu, na način predviđen Zakonom.
Postupak po zahtevu za sticanje državljanstva koji vodi Ministarstvo hitan je. Zahtev se podnosi (lično ili preko punomoćnika) po mestu prebivališta odnosno boravišta podnosioca zahteva, a može se podneti i preko nadležnog diplomatskog ili konzularnog predstavništva Republike Srbije, koji će ga, bez odlaganja, proslediti Ministarstvu.
Prema tome, saglasno rešenjima sadržanim u Evropskoj konvenciji o državljanstvu, kao i u unutrašnjem pravu najvećeg broja zemalja, Republika Srbija je Zakonom olakšala sticanje državljanstva bračnim drugovima. Te olakšice su standardne i široko prihvaćene u uporednom pravu, ali su takve da se ne ostvaruju po automatizmu, već u zakonom propisanom postupku. Drugim rečima, iz činjenice da je strani državljanin stupio u bračnu zajednicu sa domaćim državljaninom ne proizlazi po automatizmu (ex lege, ili sl.) da je strani državljanin postao (i) domaći državljanin. Na navedenim i sličnim olakšicama i postupku u kome se te olakšice ostvaruju zasnivaju se koncept i rešenja iz većine zakona kojima se uređuje državljanstvo, što je slučaj i sa Zakonom Republike Srbije.
Kompanija Paragraf svojim pretplatnicima pruža odgovore na stručna pitanja koja se odnose na tumačenje prava.
Ukoliko niste naš pretplatnik možemo da Vas uputimo na:
- našu internet stranicu na kojoj smo predstavili određene subjekte kojima se možete obratiti za besplatnu pravnu pomoć
- adresar advokata, gde možete pronaći stručnjaka koji će Vam pružiti advokatske ili konsultantske usluge