ZAKON O SPREČAVANJU PRANJA NOVCA I FINANSIRANJA TERORIZMA("Sl. glasnik RS", br. 113/2017, 91/2019, 153/2020, 92/2023 i 94/2024) |
Ovim zakonom propisuju se radnje i mere koje se preduzimaju radi sprečavanja i otkrivanja pranja novca i finansiranja terorizma.
Ovim zakonom uređuje se nadležnost Uprave za sprečavanje pranja novca (u daljem tekstu: Uprava) i nadležnost drugih organa za sprovođenje odredaba ovog zakona.
Pranje novca i finansiranje terorizma
Pranjem novca, u smislu ovog zakona, smatra se:
1) konverzija ili prenos imovine stečene izvršenjem krivičnog dela;
2) prikrivanje ili netačno prikazivanje prave prirode, porekla, mesta nalaženja, kretanja, raspolaganja, vlasništva ili prava u vezi sa imovinom koja je stečena izvršenjem krivičnog dela;
3) sticanje, držanje ili korišćenje imovine stečene izvršenjem krivičnog dela.
Pranjem novca, u smislu ovog zakona, smatraju se i aktivnosti iz stava 1. ovog člana izvršene izvan teritorije Republike Srbije.
Finansiranjem terorizma, u smislu ovog zakona, smatra se obezbeđivanje ili prikupljanje imovine ili pokušaj njenog obezbeđivanja ili prikupljanja, u nameri da se koristi ili sa znanjem da može biti korišćena, u celosti ili delimično:
1) za izvršenje terorističkog akta;
2) od strane terorista;
3) od strane terorističkih organizacija.
Pod finansiranjem terorizma smatra se i podstrekavanje i pomaganje u obezbeđivanju i prikupljanju imovine, bez obzira da li je teroristički akt izvršen i da li je imovina korišćena za izvršenje terorističkog akta.
Terorističkim aktom, u smislu ovog zakona, smatra se delo utvrđeno sporazumima navedenim u aneksu uz Međunarodnu konvenciju o suzbijanju finansiranja terorizma, kao i bilo koje drugo delo čiji je cilj da izazove smrt ili težu telesnu povredu civila ili bilo kog drugog lica koje ne učestvuje aktivno u neprijateljstvima u slučaju oružanog sukoba, kada je svrha takvog dela, po njegovoj prirodi ili spletu okolnosti povezanih sa tim delom, da zastraši stanovništvo, ili da primora neku vladu ili neku međunarodnu organizaciju da učini ili da se uzdrži od činjenja nekog dela.
Teroristom, u smislu ovog zakona, smatra se lice koje samo ili sa drugim licima sa umišljajem:
1) pokuša ili učini teroristički akt na bilo koji način, neposredno ili posredno;
2) podstrekava i pomaže u izvršenju terorističkog akta;
3) raspolaže saznanjem o nameri grupe terorista da izvrši teroristički akt, doprinese izvršenju ili pomogne grupi nastavljanje vršenja terorističkog akta sa zajedničkom svrhom.
Terorističkom organizacijom, u smislu ovog zakona, smatra se grupa terorista koja:
1) pokuša ili učini teroristički akt na bilo koji način, neposredno ili posredno;
2) podstrekava i pomaže u izvršenju terorističkog akta;
3) raspolaže saznanjem o nameri grupe terorista da izvrši teroristički akt, doprinese izvršenju ili pomogne grupi nastavljanje vršenja terorističkog akta sa zajedničkom svrhom.
Pojedini pojmovi u smislu ovog zakona imaju sledeće značenje:
1) imovina jesu stvari, novac, prava, digitalna imovina, hartije od vrednosti i druge isprave u bilo kom obliku, kojima se može utvrditi pravo svojine i druga prava;
2) novac jeste gotov novac (domaći i strani), sredstva na računima (dinarska i devizna) i elektronski novac;
3) fizički prenosiva sredstva plaćanja jesu gotov novac, čekovi, menice i druga fizički prenosiva sredstva plaćanja, plativa na donosioca;
4) lice stranog prava je pravna forma organizovanja u cilju upravljanja i raspolaganja imovinom koja ne postoji u domaćem zakonodavstvu (npr.: trast, anstalt, fiducije, fidokomis i sl.);
5) stranka jeste fizičko lice, preduzetnik, pravno lice, lice stranog prava i lice građanskog prava koje vrši transakciju ili uspostavlja poslovni odnos sa obveznikom;
6) trast je lice stranog prava koje jedno lice, osnivač (settlor, trustor) uspostavlja za života ili po smrti, a koje poverava imovinu na raspolaganje i upravljanje povereniku (trustee) u korist korisnika (beneficiary) ili u neku posebno naznačenu svrhu, i to tako da: imovina nije deo imovine osnivača trasta; pravo svojine na imovini trasta ima poverenik koji imovinu drži, koristi i njome raspolaže u korist korisnika ili osnivača, a u skladu sa uslovima trasta; ugovorom o trastu obavljanje određenih poslova se može poveriti i zaštitniku (trust protector), čija je osnovna uloga da obezbedi da se imovinom trasta raspolaže i upravlja tako da se u punoj meri ostvare ciljevi uspostavljanja trasta; korisnik je fizičko lice ili grupa lica u čijem interesu je lice stranog prava osnovano ili posluje, bez obzira na to da li je to lice ili grupa lica određena ili odrediva;
7) transakcija jeste prijem, davanje, zamena, čuvanje, raspolaganje ili drugo postupanje sa imovinom kod obveznika, uključujući i platnu transakciju u smislu zakona kojim se uređuje pružanje platnih usluga, kao i transakciju s digitalnom imovinom u smislu zakona kojim se uređuje digitalna imovina;
8) gotovinska transakcija jeste fizički prijem ili davanje gotovog novca;
9) lica građanskog prava jesu udruženja pojedinaca koja udružuju ili će udruživati novac ili drugu imovinu za određenu namenu;
10) stvarni vlasnik je fizičko lice koje posredno ili neposredno ima u svojini ili kontroliše stranku, odnosno fizičko lice u čije ime i za čiji račun se vrši transakcija; stranka iz ove tačke uključuje i fizičko lice;
11) stvarni vlasnik privrednog društva, odnosno drugog pravnog lica jeste:
(1) fizičko lice, koje je posredno ili neposredno imalac 25% ili više poslovnog udela, akcija, prava glasa ili drugih prava, na osnovu kojih učestvuje u upravljanju pravnim licem, odnosno učestvuje u kapitalu pravnog lica sa 25% ili više udela, odnosno fizičko lice koje posredno ili neposredno ima preovlađujući uticaj na vođenje poslova i donošenje odluka;
(2) fizičko lice, koje privrednom društvu posredno obezbedi ili obezbeđuje sredstva i po tom osnovu ima pravo da bitno utiče na donošenje odluka organa upravljanja privrednim društvom prilikom odlučivanja o finansiranju i poslovanju;
12) stvarni vlasnik trasta je osnivač, poverenik, zaštitnik, korisnik ako je određen, kao i lice koje ima dominantan položaj u upravljanju trastom; odredba ove tačke se analogno primenjuje na stvarnog vlasnika drugog lica stranog prava;
13) poslovni odnos jeste poslovni, profesionalni ili komercijalni odnos između stranke i obveznika koji je u vezi sa vršenjem delatnosti obveznika i za koji se u trenutku uspostavljanja očekuje da će trajati;
14) korespondentski odnos jeste:
(1) pružanje bankarskih usluga jedne banke kao korespondenta drugoj banci kao respondentu, uključujući usluge otvaranja i vođenja tekućih i drugih računa i s tim povezane usluge, kao što su upravljanje tokovima gotovine, međunarodni prenos novčanih i drugih sredstava, kliring čekova i devizno-valutni poslovi,
(2) odnosi između banaka i/ili kreditnih institucija, kao i između banaka i/ili kreditnih institucija i drugih finansijskih institucija u kojima slične usluge korespondentska institucija pruža respondentu, uključujući odnose koji su uspostavljeni radi vršenja transakcija s finansijskim instrumentima ili prenosa novčanih i drugih sredstava;
15) kvazi banka jeste strana banka ili druga finansijska institucija koja se bavi poslovima koji odgovaraju poslovima banke ili druge finansijske institucije, koja je registrovana u državi u kojoj se nalazi njeno stvarno sedište, odnosno u kojoj nema fizičkog prisustva organa upravljanja i koja nije deo finansijske grupe uređene odgovarajućim propisima;
16) digitalna imovina, virtuelna valuta, digitalni token, transakcija s digitalnom imovinom, izdavanje digitalne imovine, izdavalac digitalne imovine i adresa digitalne imovine imaju značenje utvrđeno zakonom kojim se uređuje digitalna imovina;
17) pružalac usluga povezanih s digitalnom imovinom je pravno lice koje pruža jednu ili više usluga povezanih s digitalnom imovinom utvrđenih zakonom kojim se uređuje digitalna imovina;
18) lični dokument jeste važeća isprava sa fotografijom izdata od strane nadležnog državnog organa;
19) službena isprava jeste isprava koju je u okviru svojih ovlašćenja izdalo službeno lice ili odgovorno lice, pri čemu se pod tim licima smatraju lica u smislu odredaba Krivičnog zakonika ("Službeni glasnik RS", br. 85/05, 88/05 - ispravka, 107/05 - ispravka, 72/09, 111/09, 121/12, 104/13, 108/14, 94/16 i 30/19);
20) informacija o aktivnostima stranke koja je fizičko lice jeste obaveštenje o ličnom, profesionalnom ili sličnom delovanju stranke (zaposlen, penzioner, student, nezaposlen itd.), odnosno podatak o aktivnosti stranke (na sportskom, kulturnoumetničkom, naučnoistraživačkom, vaspitnoobrazovnom ili drugom području), koji predstavlja osnov za uspostavljanje poslovnog odnosa;
21) informacija o aktivnostima stranke koja je preduzetnik, pravno lice, lice stranog prava ili lice građanskog prava jeste obaveštenje o delatnosti stranke, poslovnim odnosima i poslovnim partnerima, poslovnim rezultatima i slična obaveštenja;
22) of-šor (offshore) pravno lice je strano pravno lice koje ne obavlja ili ne sme da obavlja proizvodnu ili trgovinsku delatnost u državi u kojoj je registrovano;
23) anonimno društvo jeste strano pravno lice sa nepoznatim vlasnicima ili upravljačima;
24) funkcioner je funkcioner druge države, funkcioner međunarodne organizacije i funkcioner Republike Srbije;
25) funkcioner druge države je fizičko lice koje obavlja ili je u poslednje četiri godine obavljalo visoku javnu funkciju u drugoj državi, i to:
(1) šef države i/ili vlade, član vlade i njegov zamenik,
(2) izabrani predstavnik zakonodavnog tela,
(3) sudija vrhovnog i ustavnog suda ili drugog sudskog organa na visokom nivou, protiv čije presude, osim u izuzetnim slučajevima, nije moguće koristiti redovni ili vanredni pravni lek,
(4) član računskog suda, odnosno vrhovne revizorske institucije i članovi organa upravljanja centralne banke,
(5) ambasador, otpravnik poslova i visoki oficir oružanih snaga,
(6) član upravnog i nadzornog organa pravnog lica koje je u većinskom vlasništvu strane države,
(7) član organa upravljanja političke stranke;
26) funkcioner međunarodne organizacije je fizičko lice koje obavlja ili je u poslednje četiri godine obavljalo visoku javnu funkciju u međunarodnoj organizaciji, kao što je: direktor, zamenik direktora, član organa upravljanja, ili drugu ekvivalentnu funkciju u međunarodnoj organizaciji;
27) funkcioner Republike Srbije je fizičko lice koje obavlja ili je u poslednje četiri godine obavljalo visoku javnu funkciju u zemlji, i to:
(1) predsednik države, predsednik Vlade, ministar, državni sekretar, posebni savetnik ministra, pomoćnik ministra, sekretar ministarstva, direktor organa u sastavu ministarstva i njegovi pomoćnici, i direktor posebne organizacije, kao i njegov zamenik i njegovi pomoćnici,
(2) narodni poslanik,
(3) sudije Vrhovnog kasacionog, Privrednog apelacionog i Ustavnog suda,
(4) predsednik, potpredsednik i član saveta Državne revizorske institucije,
(5) guverner, viceguverner i član Saveta guvernera Narodne banke Srbije,
(6) lice na visokom položaju u diplomatsko-konzularnim predstavništvima (ambasador, generalni konzul, otpravnik poslova),
(7) član organa upravljanja u javnom preduzeću ili privrednom društvu u većinskom vlasništvu države,
(8) član organa upravljanja političke stranke;
28) član uže porodice funkcionera jeste bračni ili vanbračni partner, roditelji, braća i sestre, deca, usvojena deca i pastorčad, i njihovi bračni ili vanbračni partneri;
29) bliži saradnik funkcionera jeste fizičko lice koje ostvaruje zajedničku dobit iz imovine ili uspostavljenog poslovnog odnosa ili ima bilo koje druge bliske poslovne odnose sa funkcionerom (npr. fizičko lice koje je formalni vlasnik pravnog lica ili lica stranog prava, a stvarnu dobit ostvaruje funkcioner);
30) najviše rukovodstvo jeste lice ili grupa lica koja, u skladu sa zakonom, vodi i organizuje poslovanje obveznika i odgovorno je za obezbeđivanje zakonitosti rada;
31) prenos novčanih sredstava je bilo koja transakcija koja se najmanje jednim delom izvršava elektronskim putem od strane pružaoca platnih usluga u ime platioca, sa ciljem da ta novčana sredstva budu dostupna primaocu plaćanja kod pružaoca platnih usluga, bez obzira na to da li su platilac ili primalac plaćanja isto lice i da li su platiočev pružalac platnih usluga i pružalac platnih usluga primaoca plaćanja isto lice, uključujući platnu transakciju koja se izvršava:
(1) transferom odobrenja, direktnim zaduženjem ili novčanom doznakom, u smislu zakona kojim se uređuju platne usluge,
(2) korišćenjem platne kartice, platnog instrumenta koji služi za raspolaganje elektronskim novcem, mobilnog telefona, ili bilo kog drugog digitalnog ili informaciono-tehnološkog uređaja sa sličnim obeležjima;
32) zbirni prenos (batch file transfer) je skup više pojedinačnih prenosa novčanih sredstava grupisanih radi njihovog zajedničkog prenosa;
33) pružalac platnih usluga je banka, institucija elektronskog novca, platna institucija, Narodna banka Srbije, Uprava za trezor ili drugi organi javne vlasti u Republici Srbiji, u skladu sa svojim nadležnostima utvrđenim zakonom, kao i javni poštanski operator sa sedištem u Republici Srbiji, osnovan u skladu sa zakonom kojim se uređuju poštanske usluge;
34) platilac je fizičko ili pravno lice koje na teret svog platnog računa izdaje platni nalog ili daje saglasnost za izvršenje platne transakcije na osnovu platnog naloga koji izdaje primalac plaćanja, a ako nema platnog računa - fizičko ili pravno lice koje izdaje platni nalog;
35) primalac plaćanja je fizičko ili pravno lice koje je određeno kao primalac novčanih sredstava koja su predmet platne transakcije;
36) posrednik u prenosu novčanih sredstava je pružalac platnih usluga koji nije u ugovornom odnosu sa platiocem, niti sa primaocem plaćanja, a učestvuje u izvršenju prenosa novčanih sredstava;
37) platni račun je račun koji se koristi za izvršavanje platnih transakcija, a koji vodi pružalac platnih usluga za jednog ili više korisnika platnih usluga;
38) jedinstvena identifikaciona oznaka jeste kombinacija slova, brojeva i/ili simbola koju pružalac platnih usluga utvrđuje korisniku platnih usluga i koja se u platnoj transakciji upotrebljava za nedvosmislenu identifikaciju tog korisnika i/ili njegovog platnog računa;
39) jedinstvena oznaka transakcije jeste kombinacija slova, brojeva i/ili simbola koju pružalac platnih usluga utvrđuje za platnu transakciju u skladu s pravilima rada platnog sistema, odnosno sistema za poravnanje ili sistema za razmenu poruka koji se koristi za prenos novčanih sredstava, a koja omogućava da se dođe do podataka o toku novčanih sredstava i platiocu i primaocu plaćanja po određenoj platnoj transakciji;
40) prethodno krivično delo je krivično delo iz koga je proistekla imovina koja je predmet krivičnog dela pranja novca, bez obzira na to da li je izvršeno u Republici Srbiji ili inostranstvu;
41) neuobičajena transakcija je transakcija koja odstupa od uobičajenog poslovanja stranke kod obveznika;
42) platna usluga izvršavanja novčane doznake ima značenje utvrđeno u zakonu kojim se uređuje pružanje platnih usluga;
43) igrama na sreću smatraju se igre u kojima se učesnicima, uz naplatu, pruža mogućnost da ostvare dobitak u novcu, stvarima, uslugama ili pravima, pri čemu dobitak ili gubitak ne zavisi od znanja ili veštine učesnika u igri, nego od slučaja ili nekog neizvesnog događaja, kao što su lutrije, kazino igre, pokeraške igre i klađenje, koje se igraju u igračnicama ili putem sredstava elektronske komunikacije ili bilo koje druge komunikacijske tehnologije;
44) finansijska grupa je grupa lica u finansijskom sektoru koju čine najviše matično društvo pravnog lica, njegova podređena društva, pridružena društva zavisnih društava pravnog lica i povezana pravna lica;
45) najviše matično društvo pravnog lica, podređeno društvo, zavisno društvo, pridruženo društvo i povezano lice imaju značenje utvrđeno zakonom kojim se uređuju banke;
46) finansiranje širenja oružja za masovno uništenje ima značenje utvrđeno zakonom kojim se uređuje ograničavanje raspolaganja imovinom u cilju sprečavanja terorizma i širenja oružja za masovno uništenje.
Obveznici, u smislu ovog zakona, jesu:
1) banke;
2) ovlašćeni menjači i privredni subjekti koji menjačke poslove obavljaju na osnovu posebnog zakona kojim se uređuje njihova delatnost;
3) društva za upravljanje investicionim fondovima;
4) društva za upravljanje dobrovoljnim penzijskim fondovima;
5) davaoci finansijskog lizinga;
6) društva za osiguranje koja poseduju dozvolu za obavljanje životnih osiguranja i društva za posredovanje u osiguranju kada obavljaju poslove posredovanja u životnim osiguranjima; društva za zastupanje u osiguranju i zastupnici u osiguranju, koji imaju dozvolu za obavljanje poslova osiguranja života, osim društava za zastupanje i zastupnika u osiguranju za čiji rad odgovara društvo za osiguranje u skladu sa zakonom;
7) brokersko-dilerska društva;
8) priređivači posebnih igara na sreću u igračnicama i priređivači igara na sreću preko sredstava elektronske komunikacije;
9) društvo za reviziju i samostalni revizor;
10) institucije elektronskog novca;
11) platne institucije;
12) posrednici u prometu i zakupu nepokretnosti;
13) faktoring društva;
14) preduzetnici i pravna lica koja se bave pružanjem računovodstvenih usluga;
15) poreski savetnici;
16) javni poštanski operator sa sedištem u Republici Srbiji, osnovan u skladu sa zakonom kojim se uređuju poštanske usluge, koji pruža platne usluge u skladu sa zakonom kojim se uređuje pružanje platnih usluga;
16a) lica koja se bave poštanskim saobraćajem;
17) pružaoci usluga povezanih s digitalnom imovinom;
18) Centralni registar, depo i kliring hartija od vrednosti.
Obveznici su i advokati kada:
1) pomažu u planiranju ili izvršavanju transakcija za stranku u vezi sa:
(1) kupovinom ili prodajom nepokretnosti ili privrednog društva,
(2) upravljanjem imovinom stranke,
(3) otvaranjem ili raspolaganjem računom kod banke (bankarskim računom, štednim ulogom ili računom za poslovanje sa hartijama od vrednosti),
(4) prikupljanjem sredstava neophodnih za osnivanje, obavljanje delatnosti i upravljanje privrednim društvima,
(5) osnivanjem, poslovanjem ili upravljanjem privrednog društva ili lica stranog prava;
(6) sačinjavanjem ugovora o zajmu;
2) u ime i za račun stranke vrše finansijsku transakciju ili transakciju u vezi sa nepokretnošću.
Obveznici su i javni beležnici kada sačinjavaju ili potvrđuju (solemnizuju) isprave u vezi sa poslovima iz stava 2. ovog člana.
II RADNJE I MERE KOJE PREDUZIMAJU OBVEZNICI
Radnje i mere koje preduzimaju obveznici
Radnje i mere za sprečavanje i otkrivanje pranja novca, finansiranja terorizma i finansiranja širenja oružja za masovno uništenje preduzimaju se pre, u toku i nakon vršenja transakcije ili uspostavljanja poslovnog odnosa.
Radnje i mere iz stava 1. ovog člana obuhvataju:
1) poznavanje stranke i praćenje njenog poslovanja (u daljem tekstu: poznavanje i praćenje stranke);
2) dostavljanje informacija, podataka i dokumentacije Upravi;
3) određivanje lica zaduženog za izvršavanje obaveza iz ovog zakona (u daljem tekstu: ovlašćeno lice) i njegovog zamenika, kao i obezbeđivanje uslova za njihov rad;
4) redovno stručno obrazovanje, osposobljavanje i usavršavanje zaposlenih;
5) obezbeđivanje redovne unutrašnje kontrole izvršavanja obaveza iz ovog zakona, kao i interne revizije ako je to u skladu sa obimom i prirodom poslovanja obveznika;
6) izradu spiska pokazatelja (indikatora) za prepoznavanje lica i transakcija za koje postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca, finansiranju terorizma ili finansiranju širenja oružja za masovno uništenje;
7) vođenje evidencija, zaštitu i čuvanje podataka iz tih evidencija;
8) sprovođenje mera iz ovog zakona u poslovnim jedinicama i podređenim društvima pravnog lica u većinskom vlasništvu obveznika u zemlji i stranim državama;
9) izvršavanje drugih radnji i mera na osnovu ovog zakona.
Obveznik je dužan da u vezi sa stavom 1. ovog člana sačini odgovarajuća unutrašnja akta kojima će radi efikasnog upravljanja rizikom od pranja novca, finansiranja terorizma i finansiranja širenja oružja za masovno uništenje obuhvatiti radnje i mere definisane u ovom članu. Unutrašnja akta moraju biti srazmerna prirodi i veličini obveznika i moraju biti odobrena od strane najvišeg rukovodstva.
Obveznik je dužan da izradi i redovno ažurira analizu rizika od pranja novca, finansiranja terorizma i finansiranja širenja oružja za masovno uništenje (u daljem tekstu: analiza rizika) u skladu sa ovim zakonom, smernicama koje donosi organ nadležan za vršenje nadzora nad primenom ovog zakona i procenom rizika od pranja novca i finansiranja terorizma izrađenom na nacionalnom nivou.
Analiza rizika iz stava 1. ovog člana mora da bude srazmerna prirodi i obimu poslovanja, kao i veličini obveznika, mora da uzme u obzir osnovne vrste rizika (rizik stranke, geografski rizik, rizik transakcije i rizik usluge) i druge vrste rizika koje je obveznik identifikovao zbog specifičnosti poslovanja.
Analiza rizika iz stava 1. ovog člana sadrži:
1) analizu rizika u odnosu na celokupno poslovanje obveznika;
2) analizu rizika za svaku grupu ili vrstu stranke, odnosno poslovnog odnosa, odnosno usluge koje obveznik pruža u okviru svoje delatnosti, odnosno transakcije.
Obveznik je dužan da analizu rizika iz stava 1. ovog člana dostavi Upravi i organima nadležnim za vršenje nadzora nad primenom zakona, na njihov zahtev, u roku od tri dana od dana ispostavljanja tog zahteva, osim ako organ nadležan za vršenje nadzora zahtevom ne odredi duži rok.
Na osnovu analize rizika iz stava 3. tačka 2) ovog člana obveznik svrstava stranku u jednu od sledećih kategorija rizika:
1) niskog rizika od pranja novca i finansiranja terorizma i primenjuje najmanje pojednostavljene radnje i mere;
2) srednjeg rizika od pranja novca i finansiranja terorizma i primenjuje najmanje opšte radnje i mere;
3) visokog rizika od pranja novca i finansiranja terorizma i primenjuje pojačane radnje i mere.
Obveznik internim aktima može, pored navedenih, predvideti i dodatne kategorije rizika, i odrediti adekvatne radnje i mere iz ovog zakona za te kategorije rizika.
Ministar nadležan za poslove finansija (u daljem tekstu: Ministar), na predlog Uprave, bliže uređuje način i razloge na osnovu kojih obveznik svrstava stranku, poslovni odnos, uslugu koju pruža u okviru svoje delatnosti ili transakciju u kategoriju niskog rizika od pranja novca ili finansiranje terorizma, u skladu sa priznatim međunarodnim standardima.
2. Poznavanje i praćenje stranke
Radnje i mere poznavanja i praćenja stranke
Ako ovim zakonom nije drugačije određeno, obveznik je dužan da:
1) utvrdi identitet stranke;
2) proveri identitet stranke na osnovu dokumenata, podataka ili informacija pribavljenih iz pouzdanih i verodostojnih izvora ili putem sredstava elektronske identifikacije u skladu sa zakonom;
3) utvrdi identitet stvarnog vlasnika stranke i proveri njegov identitet u slučajevima propisanim ovim zakonom;
4) pribavi i proceni informaciju o svrsi i nameni poslovnog odnosa ili transakcije i druge podatke u skladu sa ovim zakonom;
5) pribavi i proceni verodostojnost informacija o poreklu imovine koja je ili će biti predmet poslovnog odnosa, odnosno transakcije, u skladu sa procenom rizika;
6) redovno prati poslovanje i proverava usklađenost aktivnosti stranke sa prirodom poslovnog odnosa i uobičajenim obimom i vrstom poslovanja stranke.
Obveznik je dužan da odbije ponudu za uspostavljanje poslovnog odnosa, kao i izvršenje transakcije ako ne može da izvrši radnje i mere iz stava 1. tač. 1)-5) ovog člana, a ako je poslovni odnos već uspostavljen dužan je da ga raskine, osim u slučaju kada je račun blokiran na osnovu postupka nadležnog državnog organa u skladu sa zakonom.
U slučajevima iz stava 2. ovog člana obveznik je dužan da sačini službenu belešku u pismenoj formi, kao i da razmotri da li postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma i da postupi u skladu sa odredbama člana 47. ovog zakona. Službenu belešku obveznik čuva u skladu sa zakonom.
Ukoliko bi sprovođenje radnji i mera poznavanja i praćenja stranke iz stava 1. ovog člana izazvalo sumnju kod stranke da obveznik sprovodi radnje i mere radi dostavljanja podataka Upravi, obveznik je dužan da obustavi preduzimanje navedenih radnji i mera i o tome sastavi službenu belešku u pismenoj formi koju dostavlja Upravi.
Kada se sprovode radnje i mere poznavanja i praćenja stranke
Radnje i mere iz člana 7. ovog zakona obveznik vrši:
1) pri uspostavljanju poslovnog odnosa sa strankom;
2) pri vršenju transakcije u iznosu od 15.000 evra ili više u dinarskoj protivvrednosti, po zvaničnom srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan izvršenja transakcije (u daljem tekstu: u dinarskoj protivvrednosti), bez obzira na to da li se radi o jednoj ili više međusobno povezanih transakcija, u slučaju kada poslovni odnos nije uspostavljen;
3) pri prenosu novčanih sredstava u iznosu višem od 1.000 evra ili dinarskoj protivvrednosti tog iznosa, bez obzira na to da li se radi o jednoj ili više međusobno povezanih transakcija, u slučaju kada poslovni odnos nije uspostavljen;
4) kada u vezi sa strankom ili transakcijom postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma;
5) kada postoji sumnja u istinitost ili verodostojnost pribavljenih podataka o stranci i stvarnom vlasniku.
Izuzetno od odredaba stava 1. ovog člana obveznik koji vrši menjačke poslove dužan je da radnje i mere iz člana 7. ovog zakona izvrši prilikom vršenja transakcije u iznosu od 5.000 evra ili više u dinarskoj protivvrednosti, bez obzira na to da li se radi o jednoj ili više međusobno povezanih transakcija.
Izuzetno od odredaba stava 1. ovog člana, obveznik iz člana 4. stav 1. tačka 8) ovog zakona je dužan da radnje i mere iz člana 7. ovog zakona izvrši prilikom podizanja dobitaka, polaganja uloga ili u oba slučaja, kada se vrše transakcije u iznosu od 2.000 evra ili više u dinarskoj protivvrednosti, bez obzira na to da li se radi o jednoj ili više međusobno povezanih transakcija.
Obveznik je dužan da primenjuje radnje i mere poznavanja i praćenja stranke iz člana 7. ovog zakona i u toku trajanja poslovnog odnosa u učestalosti i intenzitetu u skladu sa procenjenim rizikom i promenjenim okolnostima u vezi sa strankom.
Poznavanje i praćenje stranke prilikom uspostavljanja poslovnog odnosa
Radnje i mere iz člana 7. stav 1. tač. 1)-5) ovog zakona obveznik vrši pre uspostavljanja poslovnog odnosa sa strankom.
Poznavanje i praćenje stranke pri vršenju transakcije
U slučaju iz člana 8. stav 1. tačka 2) i st. 2. i 3. ovog zakona obveznik vrši radnje i mere iz člana 7. stav 1. tač. 1)-5) ovog zakona pre izvršenja transakcije.
b) Posebne odredbe u vezi sa prenosom novčanih sredstava
Obaveze platiočevog pružaoca platnih usluga
Platiočev pružalac platnih usluga dužan je da prikupi podatke o platiocu i primaocu plaćanja i da ih uključi u obrazac platnog naloga ili elektronsku poruku koji prate prenos novčanih sredstava od platioca do primaoca plaćanja.
Podaci o platiocu su:
1) ime i prezime, odnosno naziv platioca;
2) broj platnog računa, odnosno jedinstvena oznaka transakcije ako se prenos novčanih sredstava vrši bez otvaranja platnog računa;
3) adresa, odnosno adresa sedišta platioca.
Ako nije pribavljen podatak o adresi, odnosno adresi sedišta platioca, prikuplja se jedan od sledećih podataka:
1) nacionalni identifikacioni broj (npr. jedinstveni matični broj građana ili matični broj za pravna lica);
2) broj ličnog dokumenta, datum i mesto rođenja, ili jedinstvena identifikaciona oznaka.
Podaci o primaocu plaćanja su:
1) ime i prezime, odnosno naziv primaoca plaćanja;
2) broj platnog računa primaoca plaćanja, odnosno jedinstvena oznaka transakcije ako se prenos novčanih sredstava vrši bez otvaranja računa.
Izuzetno od st. 2. i 3. ovog člana, u slučaju zbirnog prenosa novčanih sredstava od jednog platioca, pojedinačni prenosi novčanih sredstava koji su deo ovog prenosa ne moraju da sadrže podatke iz st. 2. i 3. ovog člana, pod uslovom da su podaci iz st. 2-4. ovog člana sadržani u zbirnom prenosu i da svaki pojedinačni prenos novčanih sredstava sadrži najmanje broj platnog računa platioca, odnosno jedinstvenu oznaku transakcije ako se prenos novčanih sredstava vrši bez otvaranja platnog računa. Ovaj izuzetak ne primenjuje se u slučaju zbirnog prenosa novčanih sredstava od jednog platioca kada pružalac platnih usluga platioca i pružaoci platnih usluga primalaca plaćanja imaju sedište u Republici Srbiji.
Ako iznos prenosa novčanih sredstava, uključujući i iznos platnih transakcija koje su povezane s tim prenosom, nije viši od 1.000 evra ili dinarske protivvrednosti ovog iznosa, pružalac platnih usluga platioca dužan je da obezbedi da prenos novčanih sredstava sadrži najmanje sledeće podatke o platiocu:
1) ime i prezime, odnosno naziv platioca;
2) broj platnog računa, odnosno jedinstvenu oznaku transakcije ako se prenos novčanih sredstava vrši bez otvaranja platnog računa.
Pružalac platnih usluga dužan je da proveri tačnost prikupljenih podataka o platiocu na način propisan u čl. 17-23. ovog zakona, pre prenosa novčanih sredstava.
Smatra se da je pružalac platnih usluga proverio tačnost prikupljenih podataka o platiocu pre prenosa novčanih sredstava i ako je s platiocem prethodno uspostavio poslovni odnos i utvrdio i proverio identitet ovog lica na način propisan u čl. 17-23. ovog zakona, i ako postupa u skladu sa članom 29. ovog zakona.
Izuzetno od stava 7. ovog člana, pružalac platnih usluga nije dužan da proveri tačnost prikupljenih podataka o platiocu ako su ispunjeni sledeći uslovi:
1) ne postoji osnov sumnje u pranje novca ili finansiranje terorizma;
2) iznos prenosa novčanih sredstava, uključujući i iznos platnih transakcija koje su povezane s tim prenosom, nije viši od 1.000 evra ili dinarske protivvrednosti ovog iznosa;
3) pružalac platnih usluga nije primio novčana sredstva koja je potrebno preneti u gotovom novcu ili anonimnom elektronskom novcu.
Pružalac platnih usluga je dužan da sačini procedure za proveru potpunosti podataka iz ovog člana.
U skladu sa procenom rizika, pružalac platne usluge može proveravati tačnost prikupljenih podataka bez obzira na iznos novčanih sredstava koja se prenose.
Platiočev pružalac platnih usluga dužan je da odbije prenos novčanih sredstava ako nije prikupio i proverio podatke u skladu sa odredbama ovog člana.
Obaveze pružaoca platnih usluga primaoca plaćanja
Pružalac platnih usluga primaoca plaćanja dužan je da proveri da li su podaci o platiocu i primaocu plaćanja uključeni u skladu sa članom 11. ovog zakona u obrazac platnog naloga ili elektronsku poruku koje prate prenos novčanih sredstava.
Pružalac platnih usluga je dužan da sačini procedure za proveru potpunosti podataka iz stava 1. ovog člana.
Ako je prenos novčanih sredstava u iznosu višem od 1.000 evra ili u dinarskoj protivvrednosti tog iznosa, pružalac platnih usluga je dužan da, pre odobrenja platnog računa primaoca plaćanja ili stavljanja novčanih sredstava na raspolaganje ovom licu, proveri tačnost prikupljenih podataka o tom licu na način propisan u čl. 17-23. ovog zakona, osim ako je identitet primaoca plaćanja već utvrđen i proveren pri uspostavljanju poslovnog odnosa u skladu sa čl. 17-23. ovog zakona i pružalac platnih usluga postupa u skladu sa članom 29. ovog zakona, a ne postoji osnov sumnje u pranje novca ili finansiranje terorizma.
Ako iznos prenosa novčanih sredstava, uključujući i vrednost s tim prenosom povezanih platnih transakcija, nije viši od 1.000 evra ili dinarske protivvrednosti ovog iznosa, pružalac platnih usluga primaoca plaćanja nije dužan da proveri tačnost prikupljenih podataka o primaocu plaćanja, osim ako:
1) se novčana sredstva stavljaju na raspolaganje primaocu plaćanja u gotovom novcu ili anonimnom elektronskom novcu;
2) postoji osnov sumnje u pranje novca ili finansiranje terorizma.
U skladu sa procenom rizika, pružalac platne usluge može proveravati identitet primaoca plaćanja bez obzira na iznos novčanih sredstava koja se prenose.
Pružalac platnih usluga primaoca plaćanja dužan je da, koristeći pristup zasnovan na proceni rizika, sačini procedure o postupanju u slučaju da prenos novčanih sredstava ne sadrži potpune podatke iz člana 11. ovog zakona.
Ako prenos novčanih sredstava ne sadrži potpune podatke iz člana 11. ovog zakona, u skladu s procenom rizika, pružalac platnih usluga primaoca plaćanja dužan je da svojim aktima utvrdi kada će u takvoj situaciji da:
1) odbije prenos novčanih sredstava;
2) obustavi izvršenje prenosa novčanih sredstava do prijema podataka koji nedostaju, koje je dužan da zatraži od posrednika u tom prenosu, odnosno od pružaoca platnih usluga platioca;
3) izvrši prenos novčanih sredstava i istovremeno ili naknadno zatraži od posrednika u tom prenosu, odnosno od pružaoca platnih usluga platioca podatke koji nedostaju.
Ako pružalac platnih usluga učestalo ne dostavlja tačne i potpune podatke u skladu sa članom 11. ovog zakona, pružalac platnih usluga primaoca plaćanja dužan je da ga na to upozori i obavesti o roku u kome je potrebno da svoje postupanje uskladi sa ovim zakonom. Ako pružalac platnih usluga i nakon ovog upozorenja i isteka ostavljenog roka ne uskladi svoje postupanje sa ovim zakonom, pružalac platnih usluga primaoca plaćanja dužan je da odbije buduće prenose novčanih sredstava koje primi od ovog lica, ili da ograniči ili prekine poslovnu saradnju s tim licem.
U slučaju iz stava 3. ovog člana, pružalac platnih usluga primaoca plaćanja dužan je da:
1) obavesti Narodnu banku Srbije o pružaocu platnih usluga koji učestalo ne dostavlja tačne i potpune podatke u skladu sa članom 11. ovog zakona, kao i o merama koje je preduzeo prema ovom licu u skladu sa stavom 3. ovog člana;
2) razmotri da li nedostatak tačnih i potpunih podataka iz člana 11. ovog zakona, zajedno s drugim okolnostima, predstavlja osnov sumnje u pranje novca ili finansiranje terorizma - o čemu obaveštava Upravu ako utvrdi da postoji osnov sumnje u pranje novca ili finansiranje terorizma, dok u suprotnom slučaju sačinjava belešku, koju čuva u skladu sa zakonom.
Obaveze posrednika u prenosu novčanih sredstava
Posrednik u prenosu novčanih sredstava dužan je da obezbedi da svi podaci o platiocu i primaocu plaćanja budu sačuvani u obrascu ili poruci koja prati prenos novčanih sredstava.
Posrednik u prenosu novčanih sredstava dužan je da, koristeći pristup zasnovan na proceni rizika, sačini procedure o postupanju u slučaju da elektronska poruka kojom se prenose novčana sredstva ne sadrži podatke iz člana 11. ovog zakona.
Ako prenos novčanih sredstava ne sadrži potpune podatke iz člana 11. ovog zakona, a u skladu s procenom rizika, posrednik u prenosu novčanih sredstava dužan je da svojim aktima utvrdi kada će u takvoj situaciji da:
1) odbije prenos novčanih sredstava;
2) obustavi prenos novčanih sredstava do prijema podataka koji nedostaju, koje je dužan da zatraži od drugog posrednika u tom prenosu, odnosno od pružaoca platnih usluga platioca;
3) izvrši dalji prenos novčanih sredstava i istovremeno ili naknadno zatraži od drugog posrednika u tom prenosu, odnosno od platiočevog pružaoca platnih usluga podatke koji nedostaju.
Ako pružalac platnih usluga učestalo ne dostavlja tačne i potpune podatke u skladu sa članom 11. ovog zakona, posrednik u prenosu novčanih sredstava dužan je da ga na to upozori i obavesti o roku u kome je potrebno da svoje postupanje uskladi sa ovim zakonom. Ako pružalac platnih usluga i nakon ovog upozorenja i isteka ostavljenog roka ne uskladi svoje postupanje sa ovim zakonom, posrednik u prenosu novčanih sredstava dužan je da odbije buduće prenose novčanih sredstava koje primi od ovog lica, ili da ograniči ili prekine poslovnu saradnju s tim licem.
U slučaju iz stava 4. ovog člana, posrednik u prenosu novčanih sredstava dužan je da:
1) obavesti Narodnu banku Srbije o pružaocu platnih usluga koji učestalo ne dostavlja tačne i potpune podatke u skladu sa članom 11. ovog zakona, kao i o merama koje je preduzeo prema ovom licu u skladu sa stavom 4. ovog člana;
2) razmotri da li nedostatak tačnih i potpunih podataka iz člana 11. ovog zakona, zajedno s drugim okolnostima, predstavlja osnov sumnje u pranje novca ili finansiranje terorizma - o čemu obaveštava Upravu ako utvrdi da postoji osnov sumnje u pranje novca ili finansiranje terorizma, dok u suprotnom slučaju sačinjava belešku, koju čuva u skladu sa zakonom.
Izuzeci od obaveze prikupljanja podataka o platiocu i primaocu plaćanja
Odredbe čl. 11-14. ovog zakona ne primenjuju se u sledećim slučajevima:
1) kada se prenosom novčanih sredstava vrši plaćanje poreza, novčanih kazni i drugih javnih davanja, a pružalac platnih usluga platioca i pružalac platnih usluga primaoca plaćanja imaju sedište u Republici Srbiji;
2) kada se prenosom novčanih sredstava vrši plaćanje primaocu plaćanja po osnovu pruženih telekomunikacionih usluga, usluga snabdevanja električnom energijom, gasom, parom ili vodom, usluga skupljanja, tretmana i odlaganja otpada, usluga održavanja stambenih objekata ili drugih sličnih trajnih usluga, pod sledećim uslovima:
(1) da iznos prenosa novčanih sredstava nije viši od 60.000 dinara,
(2) da se naplate usluga iz ove tačke izvršavaju odobrenjem platnog računa primaoca plaćanja koji se koristi isključivo za te naplate,
(3) da pružalac platnih usluga primaoca plaćanja može da putem ovog lica, na osnovu jedinstvene oznake transakcije ili drugog podatka koji prati prenos novčanih sredstava, dođe do podataka o licu koje ima zaključen ugovor s primaocem plaćanja za pružanje usluga iz ove tačke,
(4) da pružalac platnih usluga platioca i pružalac platnih usluga primaoca plaćanja imaju sedište u Republici Srbiji;
3) kada se prenos novčanih sredstava vrši isključivo radi kupovine robe ili usluge, i to korišćenjem platne kartice, platnog instrumenta koji služi za raspolaganje elektronskim novcem, mobilnog telefona ili bilo kog drugog digitalnog ili informaciono-tehnološkog uređaja sa sličnim obeležjima, pod uslovom da platilac i primalac plaćanja nisu fizička lica koja ne obavljaju delatnost i da broj te kartice, instrumenta ili uređaja, odnosno jedinstvena identifikaciona oznaka, prati ovaj prenos na način koji omogućava da se putem tog broja ili oznake dođe do podataka o platiocu;
4) kada su platilac i primalac plaćanja pružaoci platnih usluga koji deluju u svoje ime i za svoj račun;
5) kada platilac podiže gotov novac sa svog računa;
6) kada su ispunjeni uslovi iz člana 16. stav 1. ovog zakona.
b1) Posebne odredbe u vezi sa transakcijom s digitalnom imovinom
Obaveze pružaoca usluga povezanih s digitalnom imovinom
Pružalac usluga povezanih s digitalnom imovinom dužan je da pribavi podatke o svim licima koja učestvuju u transakciji s digitalnom imovinom, a ako u izvršenju transakcije s digitalnom imovinom učestvuje i drugi pružalac usluga povezanih s digitalnom imovinom, dužan je da obezbedi da ti podaci budu dostavljeni tom drugom pružaocu usluga.
Podaci o licima iz stava 1. ovog člana su:
1) imena i prezimena, odnosno nazivi lica koja učestvuju u transakciji s digitalnom imovinom, kao i podatak o tome da li se radi o inicijatoru ili korisniku te transakcije;
2) adrese prebivališta ili boravišta, odnosno sedišta lica koja učestvuju u transakciji s digitalnom imovinom;
3) adresa digitalne imovine koja se koristi za izvršenje transakcije s digitalnom imovinom, odnosno odgovarajuća jedinstvena oznaka transakcije s digitalnom imovinom.
Inicijator transakcije iz stava 2. tačka 1) ovog člana je stranka koja kod pružaoca usluga povezanih s digitalnom imovinom inicira transakciju s digitalnom imovinom.
Korisnik transakcije iz stava 2. tačka 1) ovog člana je lice u čiju korist se vrši transakcija iz stava 3. ovog člana.
Podaci iz stava 2. ovog člana dostavljaju se drugom pružaocu usluga povezanih s digitalnom imovinom istovremeno sa izvršenjem transakcije s digitalnom imovinom i na način kojim se obezbeđuju integritet tih podataka i zaštita od neovlašćenog pristupa tim podacima.
Pružalac usluga povezanih s digitalnom imovinom dužan je da proveri tačnost prikupljenih podataka o inicijatoru transakcije s digitalnom imovinom proverom identiteta tog lica na način propisan čl. 17-23. ovog zakona.
Smatra se da je pružalac usluga povezanih s digitalnom imovinom proverio tačnost prikupljenih podataka o inicijatoru transakcije s digitalnom imovinom ako je s tim licem prethodno uspostavio poslovni odnos i utvrdio i proverio identitet ovog lica na način propisan čl. 17-23. ovog zakona, osim ako postoji osnov sumnje u pranje novca ili finansiranje terorizma.
U skladu sa procenom rizika, pružalac usluga povezanih s digitalnom imovinom može uvek dodatno proveravati tačnost prikupljenih podataka.
Pružalac usluga povezanih s digitalnom imovinom dužan je da sačini procedure za proveru potpunosti podataka iz ovog člana.
Pružalac usluga povezanih s digitalnom imovinom inicijatora transakcije dužan je da čuva podatke iz ovog člana u skladu sa ovim zakonom i da ih na zahtev nadzornog organa, Uprave ili drugog nadležnog organa dostavi bez odlaganja.
Obaveze pružaoca usluga povezanih s digitalnom imovinom korisnika transakcije
Pružalac usluga povezanih s digitalnom imovinom korisnika transakcije dužan je da proveri da li su mu dostavljeni podaci iz člana 15a ovog zakona.
Pružalac usluga iz stava 1. ovog člana je dužan da sačini procedure za proveru potpunosti podataka iz stava 1. ovog člana.
Pružalac usluga iz stava 1. ovog člana je dužan da proveri tačnost prikupljenih podataka o korisniku transakcije proverom identiteta tog korisnika na način propisan čl. 17-23. ovog zakona.
Smatra se da je pružalac usluga iz stava 1. ovog člana proverio tačnost podataka iz stava 3. ovog člana ako je s tim licem prethodno uspostavio poslovni odnos i utvrdio i proverio identitet ovog lica na način propisan čl. 17-23. ovog zakona, osim ako postoji osnov sumnje u pranje novca ili finansiranje terorizma.
U skladu sa procenom rizika, pružalac usluga iz stava 1. ovog člana može uvek dodatno proveravati tačnost prikupljenih podataka o korisniku transakcije.
Pružalac usluga povezanih s digitalnom imovinom korisnika transakcije dužan je da čuva podatke iz ovog člana u skladu sa ovim zakonom i da ih na zahtev nadzornog organa, Uprave ili drugog nadležnog organa dostavi bez odlaganja.
Pružalac usluga povezanih s digitalnom imovinom korisnika transakcije dužan je da, koristeći pristup zasnovan na proceni rizika, sačini procedure o postupanju u slučaju da mu ne budu dostavljeni tačni i potpuni podaci iz člana 15a ovog zakona.
Pružalac usluga iz stava 1. ovog člana dužan je da svojim unutrašnjim aktima utvrdi kada će u slučaju iz stava 1. ovog člana:
1) odbiti izvršenje transakcije;
2) obustaviti izvršenje transakcije do prijema podataka koji nedostaju, koje je dužan da zatraži od pružaoca usluga povezanih s digitalnom imovinom inicijatora transakcije.
Pružalac usluga povezanih s digitalnom imovinom ne može da izvrši transakciju s digitalnom imovinom u slučaju da mu ne budu dostavljeni tačni i potpuni podaci iz člana 15a ovog zakona.
Ako pružalac usluga povezanih s digitalnom imovinom inicijatora transakcije učestalo ne dostavlja tačne i potpune podatke u skladu sa članom 15a ovog zakona, pružalac usluga iz stava 1. ovog člana dužan je da ga na to upozori i obavesti o roku u kome je potrebno da svoje postupanje uskladi sa ovim zakonom. Ako pružalac usluga povezanih s digitalnom imovinom i nakon ovog upozorenja i isteka ostavljenog roka ne uskladi svoje postupanje sa ovim zakonom, pružalac usluga iz stava 1. ovog člana dužan je da odbije buduće izvršenje transakcije od ovog lica, ili da ograniči ili prekine poslovnu saradnju s tim licem.
U slučaju iz stava 4. ovog člana, pružalac usluga iz stava 1. ovog člana dužan je da:
1) obavesti nadzorni organ o pružaocu usluga povezanih s digitalnom imovinom koji učestalo ne dostavlja tačne i potpune podatke u skladu sa članom 15a ovog zakona, kao i o merama koje je preduzeo prema ovom licu u skladu sa stavom 4. ovog člana;
2) razmotri da li nedostatak tačnih i potpunih podataka iz člana 15a ovog zakona, zajedno s drugim okolnostima, predstavlja osnov sumnje u pranje novca ili finansiranje terorizma - o čemu obaveštava Upravu ako utvrdi da postoji osnov sumnje u pranje novca ili finansiranje terorizma, dok u suprotnom slučaju sačinjava belešku, koju čuva u skladu sa zakonom.
v) Izuzetak od poznavanja i praćenja stranke kod određenih usluga
Izuzetak kod izdavanja elektronskog novca
Izdavaoci elektronskog novca ne moraju vršiti radnje i mere poznavanja i praćenja stranke ako je u skladu sa analizom rizika procenjeno da postoji nizak rizik od pranja novca ili finansiranja terorizma i ako su ispunjeni sledeći uslovi:
1) iznos elektronskog novca pohranjen na platnom instrumentu se ne može dopunjavati ili maksimalni mesečni limit za plaćanje je ograničen na 150 evra u dinarskoj protivvrednosti i koji se može koristiti samo u Republici Srbiji;
2) maksimalni iznos pohranjenog elektronskog novca ne prelazi 150 evra u dinarskoj protivvrednosti;
3) novac pohranjen na platnom instrumentu se koristi isključivo za kupovinu robe ili usluga;
4) novac pohranjen na platnom instrumentu ne može se koristiti u daljinskoj trgovini u smislu zakona kojim se uređuje trgovina za iniciranje platne transakcije putem interneta ili korišćenjem sredstava komunikacije na daljinu, ako iznos platne transakcije prelazi 50 evra u dinarskoj protivvrednosti;
5) platni instrument se ne može finansirati anonimnim elektronskim novcem;
6) izdavalac elektronskog novca u dovoljnoj meri prati transakcije ili poslovni odnos tako da može da otkrije neuobičajene ili sumnjive transakcije.
Odredbe stava 1. ovog člana ne primenjuju se ako postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma, kao i u slučaju otkupa elektronskog novca za gotov novac ili u slučaju podizanja gotovog novca u vrednosti elektronskog novca, gde otkupljeni iznos prelazi 50 evra u dinarskoj protivvrednosti.
Izuzetak kod pružanja usluga povezanih s digitalnom imovinom
Pružalac usluga povezanih s digitalnom imovinom nije dužan da uspostavi poslovni odnos sa strankom i/ili vrši radnje i mere poznavanja i praćenja stranke u vezi s tim poslovnim odnosom, ako je u skladu sa analizom rizika procenjeno da postoji nizak rizik od pranja novca ili finansiranja terorizma i ako su ispunjeni svi sledeći uslovi:
1) vrednost pojedinačne transakcije s digitalnom imovinom je manja od 15.000 dinara, bez obzira na to da li se radi o jednoj ili više međusobno povezanih transakcija, pri čemu vrednost tih transakcija određene stranke na mesečnom nivou ne prelazi 40.000 dinara a na godišnjem nivou 120.000 dinara;
2) pružalac usluga povezanih s digitalnom imovinom je obezbedio testirano i potvrđeno tehničko rešenje koje omogućava dostavljanje kopije, odnosno očitanog izvoda ličnog dokumenta stranke, fotografije lica stranke i kopije dokumenta iz kojeg se može utvrditi adresa prebivališta, odnosno boravišta stranke, ako lični dokument stranke ne sadrži podatak o toj adresi (npr. kopija druge službene isprave ili računa za telefon ili komunalne usluge koji sadrži taj podatak);
3) pružalac usluga povezanih s digitalnom imovinom u dovoljnoj meri prati transakcije s digitalnom imovinom tako da može da otkrije neuobičajene ili sumnjive transakcije.
Kopijom, odnosno očitanim izvodom iz stava 1. tačka 2) ovog člana smatra se i digitalizovani (npr. skenirani ili fotografisani) dokument iz stava 1. tačka 2) ovog člana.
Pružalac usluga povezanih s digitalnom imovinom koji namerava da primenjuje izuzetak iz stava 1. ovog člana, dužan je da o tome obavesti nadzorni organ najkasnije 30 dana pre dana početka primene tog izuzetka i da nadzornom organu uz to obaveštenje dostavi dokaz da raspolaže tehničkim rešenjem iz stava 1. tačka 2) ovog člana. Rok iz ovog stava računa se od dana dostavljanja uredne dokumentacije iz stava 1. tačka 2) ovog člana.
Odredbe stava 1. ovog člana ne primenjuju se ako u vezi sa strankom ili transakcijom s digitalnom imovinom postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma, kao i ako postoji sumnja u istinitost ili verodostojnost podataka pribavljenih u skladu sa stavom 1. tačka 2) ovog člana.
Pružalac usluga povezanih s digitalnom imovinom iz stava 1. ovog člana dužan je da primenjuje odredbe čl. 15a, 15b i 15v ovog zakona, osim što se identitet lica iz čl. 15a, 15b i 15v ovog zakona proverava u skladu sa odredbama ovog člana.
Odredbe ovog člana ne primenjuju se na stranku koja je pravno lice ili preduzetnik.
g) Vršenje radnji i mera poznavanja i praćenja stranke
g1) Utvrđivanje i provera identiteta stranke
Utvrđivanje i provera identiteta fizičkog lica, zakonskog zastupnika i punomoćnika
Obveznik utvrđuje i proverava identitet stranke koja je fizičko lice i zakonskog zastupnika te stranke pribavljanjem podataka iz člana 99. stav 1. tačka 3) ovog zakona.
Podaci iz stava 1. ovog člana pribavljaju se uvidom u lični dokument uz obavezno prisustvo lica čija se identifikacija vrši. Ako iz tog dokumenta nije moguće pribaviti sve propisane podatke, podaci koji nedostaju pribavljaju se iz druge službene isprave. Podaci koje, iz objektivnih razloga nije moguće pribaviti na taj način, pribavljaju se neposredno od stranke.
Izuzetno od odredaba stava 2. ovog člana, stranka koja je fizičko lice može izvršiti transakciju ili uspostaviti poslovni odnos preko punomoćnika.
Ako, u ime stranke koja je fizičko lice, transakciju vrši ili poslovni odnos uspostavlja punomoćnik ili zakonski zastupnik, obveznik je dužan da, pored identiteta stranke, utvrdi i proveri identitet punomoćnika i zakonskog zastupnika, pribavi podatke iz člana 99. stav 1. tačka 3) ovog zakona na način koji je propisan u stavu 2. ovog člana, kao i da traži overeno pismeno ovlašćenje (punomoćje), ili druge javne isprave kojim se dokazuje svojstvo zakonskog zastupnika, čije kopije čuva u skladu sa zakonom. Pri tom, obveznik je dužan da primeni mere iz člana 39. ovog zakona.
Ako prilikom utvrđivanja i provere identiteta stranke na osnovu ovog člana obveznik posumnja u istinitost prikupljenih podataka ili verodostojnost isprava iz kojih su podaci pribavljeni, dužan je da od stranke pribavi pismenu izjavu o istinitosti i verodostojnosti podataka i isprava.
Prilikom identifikacije lica iz st. 1. i 3. ovog člana obveznik je dužan da pribavi kopiju, odnosno očitan izvod ličnog dokumenta tog lica. Kopijom, odnosno očitanim izvodom ličnog dokumenta iz ovog stava smatra se i digitalizovani dokument iz st. 2. i 4. ovog člana. Na kopiji, odnosno očitanom izvodu ličnog dokumenta u papirnom obliku upisuju se datum, vreme i lično ime lica koje je izvršilo uvid u taj dokument. Kopija, odnosno očitani izvod ličnog dokumenta u elektronskom obliku sadrži kvalifikovani elektronski pečat, odnosno kvalifikovani elektronski potpis, u skladu sa zakonom kojim se uređuje elektronski potpis, sa pridruženim vremenskim žigom. Kopiju, odnosno očitan izvod ličnog dokumenta iz ovog stava obveznik čuva u papirnom ili elektronskom obliku u skladu sa zakonom.
Utvrđivanje i provera identiteta fizičkog lica putem kvalifikovanog elektronskog sertifikata
Izuzetno od odredaba člana 17. stav 2. ovog zakona obveznik može da utvrdi i proveri identitet stranke koja je fizičko lice, odnosno njenog zakonskog zastupnika i na osnovu kvalifikovanog elektronskog sertifikata stranke, izdatog od strane sertifikacionog tela sa sedištem u Republici Srbiji, odnosno stranog elektronskog sertifikata koji je ravnopravan sa domaćim, u skladu sa zakonom kojim je uređeno elektronsko poslovanje i elektronski potpis.
Uslovi pod kojima se može utvrditi i proveriti identitet stranke (fizičkog lica), odnosno njenog zakonskog zastupnika putem kvalifikovanog elektronskog sertifikata stranke su:
1) da je kvalifikovani elektronski sertifikat stranke izdat od strane sertifikacionog tela koje je upisano u registar koji vodi nadležni organ u skladu sa zakonom kojim je uređeno elektronsko poslovanje i elektronski potpis;
2) da kvalifikovani elektronski sertifikat stranke nije izdat pod pseudonimom;
3) da obveznik obezbedi tehničke i druge uslove koji mu omogućavaju da u svakom trenutku proveri da li je kvalifikovani elektronski sertifikat stranke istekao ili je opozvan i da li je privatni kriptografski ključ važeći i izdat u skladu sa tačkom 1) ovog stava;
4) da obveznik proveri da li kvalifikovani elektronski sertifikat stranke ima ograničenja upotrebe sertifikata u pogledu visine transakcije, načina poslovanja i slično i da svoje poslovanje uskladi sa tim ograničenjima;
5) obveznik je dužan da obezbedi tehničke uslove za vođenje evidencije o korišćenju sistema putem kvalifikovanog elektronskog sertifikata stranke.
Obveznik je dužan da obavesti Upravu i nadzorni organ da će utvrđivanje i proveru identiteta stranke vršiti na osnovu kvalifikovanog elektronskog sertifikata stranke. Prilikom obaveštavanja, dužan je da dostavi i izjavu o ispunjenosti uslova iz stava 2. tač. 3) i 4) ovog člana.
Pri utvrđivanju i proveri identiteta stranke obveznik, na osnovu stava 1. ovog člana, prikuplja podatke o stranci iz člana 99. stav 1. tačka 3) ovog zakona iz kvalifikovanog elektronskog sertifikata. Podaci koje nije moguće dobiti iz tog sertifikata pribavljaju se iz kopije ličnog dokumenta, koju stranka šalje obvezniku u papirnom ili elektronskom obliku. Ako na ovaj način nije moguće pribaviti sve propisane podatke, podaci koji nedostaju pribavljaju se neposredno od stranke.
Sertifikaciono telo, koje je stranci izdalo kvalifikovani elektronski sertifikat, dužno je da obvezniku, na njegov zahtev, bez odlaganja dostavi podatke o načinu na koji je utvrdilo i proverilo identitet stranke koja je imalac sertifikata.
Izuzetno od odredaba st. 1. i 3. ovog člana, utvrđivanje i provera identiteta stranke na osnovu kvalifikovanog elektronskog sertifikata nije dozvoljena ako postoji sumnja da je kvalifikovani elektronski sertifikat zloupotrebljen, odnosno ako obveznik utvrdi da su okolnosti koje suštinski utiču na važenje sertifikata izmenjene, a sertifikaciono telo taj sertifikat nije opozvalo.
Ako prilikom utvrđivanja i provere identiteta stranke na osnovu ovog člana obveznik posumnja u istinitost prikupljenih podataka ili verodostojnost isprava iz kojih su podaci pribavljeni, dužan je da obustavi postupak utvrđivanja i provere identiteta fizičkog lica putem kvalifikovanog elektronskog sertifikata, i da utvrdi i proveri identitet na osnovu člana 17. ovog zakona.
Organ nadležan za vršenje nadzora iz člana 104. ovog zakona može bliže urediti i druge načine i uslove utvrđivanja i provere identiteta stranke koja je fizičko lice i zakonskog zastupnika te stranke korišćenjem sredstava elektronske komunikacije i bez obaveznog fizičkog prisustva lica čija se identifikacija vrši kod obveznika nad kojima vrši nadzor u skladu sa ovim zakonom (postupak video-identifikacije).
Obveznik koji sprovodi postupak iz stava 8. ovog člana sprovodi taj postupak na osnovu pristanka lica čiji se identitet utvrđuje i proverava u tom postupku i dužan je da čuva video-zvučni zapis koji je nastao u toku tog postupka u skladu sa odredbama ovog zakona i zakona kojim se uređuje zaštita podataka o ličnosti.
Utvrđivanje i provera identiteta preduzetnika
Obveznik utvrđuje i proverava identitet stranke koja je preduzetnik pribavljanjem podataka iz člana 99. stav 1. tač. 1) i 3) ovog zakona.
Podaci iz stava 1. ovog člana pribavljaju se uvidom u original ili overenu kopiju dokumentacije iz registra koji vodi nadležni organ države sedišta stranke, kao i lična dokumenta preduzetnika, čije kopije obveznik čuva u skladu sa zakonom.
Dokumentacija iz registra iz stava 2. ovog člana ne sme biti starija od tri meseca od dana izdavanja.
Obveznik može podatke iz stava 1. ovog člana pribaviti neposrednim uvidom u registar koji vodi nadležni organ države sedišta ili drugi zvanični javni registar, u kom slučaju je dužan da obezbedi kopiju izvoda iz tog registra koju čuva u skladu sa zakonom.
Kopijom dokumentacije iz st. 2. i 4. ovog člana smatra se i digitalizovani dokument iz st. 2. i 4. ovog člana, uključujući i očitani izvod ličnog dokumenta preduzetnika. Na kopiji dokumenta u papirnom obliku upisuju se datum, vreme i lično ime lica koje je izvršilo uvid u taj dokument. Kopija dokumenta u elektronskom obliku sadrži kvalifikovani elektronski pečat, odnosno kvalifikovani elektronski potpis, u skladu sa zakonom kojim se uređuje elektronski potpis, sa pridruženim vremenskim žigom. Kopije iz ovog stava obveznik čuva u papirnom ili elektronskom obliku u skladu sa zakonom.
Ako nije moguće pribaviti sve podatke iz zvaničnog javnog registra, odnosno registra koji vodi nadležni organ države sedišta, obveznik je dužan da podatke koji nedostaju pribavi iz originalnog dokumenta ili overene kopije dokumenta ili druge poslovne dokumentacije koju dostavlja stranka. Ako pojedine podatke koji nedostaju, iz objektivnih razloga nije moguće utvrditi na propisani način, obveznik je dužan da te podatke utvrdi na osnovu pismene izjave stranke.
Organ nadležan za vršenje nadzora iz člana 104. ovog zakona može bliže urediti i druge načine i uslove utvrđivanja i provere identiteta preduzetnika korišćenjem sredstava elektronske komunikacije i bez obaveznog fizičkog prisustva tog lica kod obveznika nad kojima vrši nadzor u skladu sa ovim zakonom (postupak video-identifikacije).
Obveznik koji sprovodi postupak iz stava 7. ovog člana sprovodi taj postupak na osnovu pristanka lica čiji se identitet utvrđuje i proverava u tom postupku i dužan je da čuva video-zvučni zapis koji je nastao u toku tog postupka u skladu sa odredbama ovog zakona i zakona kojim se uređuje zaštita podataka o ličnosti.
Ako obveznik posumnja u istinitost pribavljenih podataka ili verodostojnost predstavljene dokumentacije dužan je da o tome pribavi pismenu izjavu stranke.
Utvrđivanje i provera identiteta pravnog lica
Obveznik utvrđuje i proverava identitet stranke koja je pravno lice pribavljanjem podataka iz člana 99. stav 1. tačka 1) ovog zakona.
Podaci iz stava 1. ovog člana pribavljaju se uvidom u original ili overenu kopiju dokumentacije iz registra koji vodi nadležni organ države sedišta stranke, čiju kopiju obveznik čuva u skladu sa zakonom.
Dokumentacija iz stava 2. ovog člana ne sme biti starija od tri meseca od dana izdavanja.
Obveznik može podatke iz stava 1. ovog člana pribaviti neposrednim uvidom u registar koji vodi nadležni organ države sedišta ili drugi zvanični javni registar, u kom slučaju je dužan da obezbedi kopiju izvoda iz tog registra koju čuva u skladu sa zakonom.
Kopijom dokumentacije iz st. 2. i 4. ovog člana smatra se i digitalizovani dokument iz st. 2. i 4. ovog člana. Na kopiji dokumenta u papirnom obliku upisuju se datum, vreme i lično ime lica koje je izvršilo uvid u taj dokument. Kopija dokumenta u elektronskom obliku sadrži kvalifikovani elektronski pečat, odnosno kvalifikovani elektronski potpis, u skladu sa zakonom kojim se uređuje elektronski potpis, sa pridruženim vremenskim žigom. Kopije iz ovog stava obveznik čuva u papirnom ili elektronskom obliku u skladu sa zakonom.
Ako nije moguće pribaviti sve podatke iz zvaničnog javnog registra, odnosno registra koji vodi nadležni organ države sedišta, obveznik je dužan da podatke koji nedostaju pribavi iz originalnog dokumenta ili overene kopije dokumenta ili druge poslovne dokumentacije koju dostavlja stranka. Ako pojedine podatke koji nedostaju, iz objektivnih razloga nije moguće utvrditi na propisani način, obveznik je dužan da te podatke utvrdi na osnovu pismene izjave stranke.
Ako obveznik posumnja u istinitost pribavljenih podataka ili verodostojnost predstavljene dokumentacije dužan je da o tome pribavi pismenu izjavu stranke.
Ako je stranka strano pravno lice koje obavlja delatnost u Republici Srbiji preko svog ogranka, obveznik je dužan da utvrdi i proveri identitet stranog pravnog lica i njegovog ogranka.
Utvrđivanje i provera identiteta zastupnika pravnog lica i lica stranog prava
Obveznik utvrđuje identitet zastupnika pravnog lica uvidom u original ili overenu kopiju dokumentacije iz registra koji vodi nadležni organ države sedišta pravnog lica ili neposrednim uvidom u zvanični javni registar, odnosno akta kojim se određuje lice ovlašćeno za zastupanje ukoliko u dokumentaciji iz registra nije naveden ovaj podatak. Kopiju dokumentacije, odnosno izvoda iz registra iz ovog stava obveznik čuva u skladu sa zakonom. Kopijom dokumentacije iz ovog stava smatra se i digitalizovani dokument iz ovog stava. Na kopiji dokumenta u papirnom obliku upisuju se datum, vreme i lično ime lica koje je izvršilo uvid u taj dokument. Kopija dokumenta u elektronskom obliku sadrži kvalifikovani elektronski pečat, odnosno kvalifikovani elektronski potpis, u skladu sa zakonom kojim se uređuje elektronski potpis, sa pridruženim vremenskim žigom. Kopije iz ovog stava obveznik čuva u papirnom ili elektronskom obliku u skladu sa zakonom.
Na proveru identiteta zastupnika pravnog lica i pribavljanje podataka iz člana 99. stav 1. tačka 2) ovog zakona shodno se primenjuju odredbe člana 17. st. 2. i 6. ovog zakona.
Ako obveznik kod utvrđivanja i provere identiteta zastupnika pravnog lica posumnja u istinitost pribavljenih podataka, dužan je da o tome pribavi njegovu pismenu izjavu.
Prilikom utvrđivanja i provere identiteta zastupnika lica stranog prava i pribavljanja njegovih podataka shodno se primenjuju odredbe st. 1-3. ovog člana.
Ako je pravno lice zastupnik pravnog lica ili lica stranog prava, obveznik je dužan da utvrdi i proveri identitet zastupnika u skladu sa članom 20. ovog zakona.
Na utvrđivanje i proveru identiteta zastupnika pravnog lica koje zastupa pravno lice ili lice stranog prava, obveznik je dužan da primeni odredbe st. 1-3. ovog člana.
Organ nadležan za vršenje nadzora iz člana 104. ovog zakona može bliže urediti i druge načine i uslove provere identiteta zastupnika pravnog lica korišćenjem sredstava elektronske komunikacije i bez obaveznog fizičkog prisustva tog lica kod obveznika nad kojima vrši nadzor u skladu sa ovim zakonom (postupak video-identifikacije).
Obveznik koji sprovodi postupak video-identifikacije iz stava 7. ovog člana sprovodi postupak video-identifikacije na osnovu pristanka lica čiji se identitet proverava u tom postupku i dužan je da čuva video-zvučni zapis koji je nastao u toku tog postupka u skladu sa odredbama ovog zakona i zakona kojim se uređuje zaštita podataka o ličnosti.
Utvrđivanje i provera identiteta prokuriste i punomoćnika pravnog lica, lica stranog prava i preduzetnika
Ako u ime pravnog lica poslovni odnos uspostavlja ili transakciju vrši prokurista ili punomoćnik, obveznik utvrđuje njegov identitet iz pismenog ovlašćenja koje je izdao zastupnik pravnog lica, čiju kopiju čuva u skladu sa zakonom.
Na proveru identiteta prokuriste ili punomoćnika i pribavljanje podataka iz člana 99. stav 1. tačka 2) ovog zakona shodno se primenjuju odredbe člana 17. st. 2. i 6. ovog zakona.
U slučaju iz stava 1. ovog člana, obveznik je dužan da utvrdi identitet zastupnika pravnog lica uvidom u original ili overenu kopiju dokumenta iz registra koji vodi nadležni organ države sedišta pravnog lica ili neposrednim uvidom u zvanični javni registar, odnosno akta kojim se određuje lice ovlašćeno za zastupanje ukoliko u dokumentaciji iz registra nije naveden ovaj podatak. Kopiju dokumentacije, odnosno izvoda iz registra iz ovog stava obveznik čuva u skladu sa zakonom.
Obveznik je dužan da podatke o zastupniku iz člana 99. stav 1. tačka 2) ovog zakona koji nedostaju pribavi iz kopije ličnog dokumenta zastupnika koju čuva u skladu sa zakonom. Ako iz tog dokumenta nije moguće dobiti sve propisane podatke, podaci koji nedostaju pribavljaju se iz pismene izjave prokuriste ili punomoćnika.
Kopijom dokumentacije iz st. 1. i 3. ovog člana smatra se i digitalizovani dokument iz st. 1. i 3. ovog člana. Na kopiji dokumenta u papirnom obliku upisuju se datum, vreme i lično ime lica koje je izvršilo uvid u taj dokument. Kopija dokumenta u elektronskom obliku sadrži kvalifikovani elektronski pečat, odnosno kvalifikovani elektronski potpis, u skladu sa zakonom kojim se uređuje elektronski potpis, sa pridruženim vremenskim žigom. Kopije iz ovog stava obveznik čuva u papirnom ili elektronskom obliku u skladu sa zakonom.
Ako obveznik kod utvrđivanja i provere identiteta prokuriste ili punomoćnika posumnja u istinitost pribavljenih podataka, dužan je da o tome pribavi njihovu pismenu izjavu.
Ako u ime preduzetnika ili lica stranog prava poslovni odnos uspostavlja ili transakciju vrši prokurista ili punomoćnik prilikom utvrđivanja i provere identiteta prokuriste ili punomoćnika shodno se primenjuju odredbe st. 1-5. ovog člana.
Utvrđivanje i provera identiteta lica građanskog prava
Ako je stranka lice građanskog prava, obveznik je dužan da:
1) utvrdi i proveri identitet lica ovlašćenog za zastupanje;
2) pribavi pismeno ovlašćenje za zastupanje;
3) pribavi podatke iz člana 99. stav 1. tač. 2) i 14) ovog zakona.
Obveznik je dužan da utvrdi identitet zastupnika lica građanskog prava uvidom u original ili overenu kopiju pismenog ovlašćenja za zastupanje, čiju kopiju čuva u skladu sa zakonom. Obveznik je dužan da proveri identitet zastupnika lica građanskog prava i pribavi podatke iz člana 99. stav 1. tačka 2) ovog zakona uvidom u lični dokument lica ovlašćenog za zastupanje, u njegovom prisustvu, čiju kopiju, odnosno očitani izvod, obveznik čuva u skladu sa zakonom. Ako iz tog dokumenta nije moguće pribaviti propisane podatke, podaci koji nedostaju pribavljaju se iz druge službene isprave, čiju kopiju obveznik čuva u skladu sa zakonom.
Kopijom dokumenta iz stava 2. ovog člana smatra se i digitalizovani dokument iz stava 2. ovog člana. Na kopiji dokumenta u papirnom obliku upisuju se datum, vreme i lično ime lica koje je izvršilo uvid u taj dokument. Kopija dokumenta u elektronskom obliku sadrži kvalifikovani elektronski pečat, odnosno kvalifikovani elektronski potpis, u skladu sa zakonom kojim se uređuje elektronski potpis, sa pridruženim vremenskim žigom. Kopije iz ovog stava obveznik čuva u papirnom ili elektronskom obliku u skladu sa zakonom.
Obveznik je dužan da podatke iz člana 99. stav 1. tačka 14) ovog zakona pribavi iz pismenog ovlašćenja koje podnosi lice ovlašćeno za zastupanje. Ako iz tog pismenog ovlašćenja nije moguće pribaviti ove podatke, podaci koji nedostaju pribavljaju se neposredno od zastupnika.
Ako obveznik posumnja u istinitost pribavljenih podataka ili verodostojnost predstavljene dokumentacije, dužan je da o tome pribavi pismenu izjavu lica ovlašćenog za zastupanje.
Posebni slučajevi utvrđivanja i provere identiteta stranke
Prilikom ulaska stranke u igračnicu, kao i prilikom svakog pristupa stranke odnosno njenog zakonskog zastupnika ili punomoćnika sefu, priređivač posebne igre na sreću u igračnici, odnosno obveznik koji pruža usluge čuvanja vrednosti u sefovima, dužan je da utvrdi i proveri identitet stranke i da od stranke odnosno njenog zakonskog zastupnika ili punomoćnika, pribavi podatke iz člana 99. stav 1. tač. 4) i 6) ovog zakona, kao i pismenu izjavu stranke u igračnici kojom stranka pod materijalnom i krivičnom odgovornošću izjavljuje da u igrama na sreću učestvuje za svoj račun i u svoje ime.
g2) Utvrđivanje stvarnog vlasnika stranke
Utvrđivanje stvarnog vlasnika pravnog lica i lica stranog prava
Obveznik je dužan da utvrdi identitet stvarnog vlasnika stranke koja je pravno lice ili lice stranog prava u skladu sa članom 3. stav 1. tač. 11) i 12) ovog zakona i pribavi podatke iz člana 99. stav 1. tačka 13) ovog zakona.
Obveznik je dužan da podatke iz stava 1. ovog člana pribavi uvidom u original ili overenu kopiju dokumentacije iz registra koji vodi nadležni organ države sedišta stranke, koja ne sme biti starija od šest meseci od dana izdavanja, čiju kopiju čuva u skladu sa zakonom. Podaci se mogu pribaviti i neposrednim uvidom u zvanični javni registar u skladu sa odredbama člana 20. st. 4. i 7. ovog zakona u kom slučaju je obveznik dužan da obezbedi kopiju izvoda iz tog registra koju čuva u skladu sa zakonom. Kopijom dokumentacije iz ovog stava smatra se i digitalizovani dokument iz ovog stava. Na kopiji dokumenta u papirnom obliku upisuju se datum, vreme i lično ime lica koje je izvršilo uvid u taj dokument. Kopija dokumenta u elektronskom obliku sadrži kvalifikovani elektronski pečat, odnosno kvalifikovani elektronski potpis, u skladu sa zakonom kojim se uređuje elektronski potpis, sa pridruženim vremenskim žigom. Kopije iz ovog stava obveznik čuva u papirnom ili elektronskom obliku u skladu sa zakonom.
Ako iz zvaničnog javnog registra, odnosno registra koji vodi nadležni organ države sedišta, nije moguće pribaviti sve podatke o stvarnom vlasniku stranke, obveznik je dužan da podatke koji nedostaju pribavi iz originalnog dokumenta ili overene kopije dokumenta ili druge poslovne dokumentacije, koju mu dostavlja zastupnik, prokurista ili punomoćnik stranke.
Podatke koje iz objektivnih razloga nije moguće pribaviti na način utvrđen u ovom članu, obveznik može pribaviti i uvidom u komercijalne ili druge dostupne baze i izvore podataka ili iz pismene izjave zastupnika, prokuriste ili punomoćnika i stvarnog vlasnika stranke. U postupku utvrđivanja identiteta stvarnog vlasnika, obveznik može da pribavi kopiju ličnog dokumenta stvarnog vlasnika stranke, odnosno očitani izvod tog dokumenta.
Ako obveznik, nakon preduzimanja svih radnji propisanih ovim članom nije u mogućnosti da utvrdi stvarnog vlasnika, dužan je da utvrdi identitet jednog ili više fizičkih lica koja obavljaju funkciju najvišeg rukovodstva u stranci. Obveznik je dužan da dokumentuje radnje i mere preduzete na osnovu ovog člana.
Obveznik je dužan da preduzme razumne mere da proveri identitet stvarnog vlasnika stranke, tako da u svakom trenutku zna vlasničku i upravljačku strukturu stranke i da zna ko su stvarni vlasnici stranke.
Ako podatke o stvarnom vlasniku stranke pribavlja iz evidencije koja je uspostavljena na osnovu posebnog zakona kojim se uređuje centralna evidencija stvarnih vlasnika, obveznik se ne oslobađa obaveze preduzimanja radnji i mera za utvrđivanje stvarnog vlasnika iz ovog zakona koje je dužan da sprovede na osnovu procene rizika stranke.
Utvrđivanje identiteta korisnika polise životnog osiguranja
Obveznik iz člana 4. stav 1. tačka 6) ovog zakona dužan je da, osim utvrđivanja identiteta stranke - ugovarača osiguranja, pribavi podatak o imenu, odnosno nazivu korisnika osiguranja.
Ukoliko korisnik osiguranja nije određen po imenu, odnosno nazivu, obveznik je dužan da pribavi onaj obim informacija koji će biti dovoljan za utvrđivanje njegovog identiteta, odnosno identiteta stvarnog vlasnika korisnika osiguranja u trenutku isplate osigurane sume, ostvarivanja prava po osnovu otkupa, predujma ili zalaganja polise osiguranja.
Obveznik je dužan da utvrdi i proveri identitet korisnika osiguranja u trenutku isplate osigurane sume, ostvarivanja prava po osnovu otkupa, predujma ili zalaganja polise osiguranja.
Obveznik je dužan da utvrdi da li je korisnik osiguranja i stvarni vlasnik korisnika osiguranja funkcioner, i ukoliko utvrdi da jeste, da preduzme mere iz člana 38. ovog zakona.
Ukoliko je korisnik osiguranja svrstan u kategoriju visokog rizika od pranja novca ili finansiranja terorizma, obveznik je dužan da preduzme razumne mere da utvrdi stvarnog vlasnika tog korisnika, i to najkasnije u trenutku isplate osigurane sume, ostvarivanja prava po osnovu otkupa, predujma ili zalaganja polise osiguranja.
Ako u vezi sa polisom osiguranja utvrdi visok rizik od pranja novca i finansiranja terorizma, obveznik je dužan da pored radnji i mera iz člana 7. ovog zakona, preduzme sledeće mere: obavesti člana najvišeg rukovodstva pre isplate osigurane sume i izvrši pojačane radnje i mere poznavanja i praćenja stranke.
Ako obveznik ne može da utvrdi identitet korisnika osiguranja, odnosno stvarnog vlasnika korisnika osiguranja, dužan je da sačini službenu belešku u pismenoj formi, kao i da razmotri da li postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma. Službenu belešku obveznik čuva u skladu sa zakonom.
g3) Pribavljanje podataka o svrsi i nameni poslovnog odnosa ili transakcije i drugih podataka po odredbama ovog zakona
Koji podaci se pribavljaju
Obveznik je dužan da u okviru radnji i mera poznavanja i praćenja stranke iz člana 8. stav 1. tačka 1) ovog zakona pribavi podatke iz člana 99. stav 1. tač. 1)-3), 5), 6), 13) i 14) ovog zakona.
Obveznik je dužan da u okviru radnji i mera poznavanja i praćenja stranke iz člana 8. stav 1. tač. 2) i 3) i člana 8. st. 2. i 3. ovog zakona pribavi podatke iz člana 99. stav 1. tač. 1)-3), 7)-10), 13) i 14) ovog zakona.
Obveznik je dužan da u okviru radnji i mera poznavanja i praćenja stranke iz člana 8. stav 1. tač. 4) i 5) ovog zakona pribavi podatke iz člana 99. stav 1. ovog zakona.
Podaci o poreklu imovine
Obveznik je dužan da prikupi podatke i informacije iz člana 99. stav 1. tačka 11) ovog zakona o poreklu imovine koja je ili će biti predmet poslovnog odnosa, ili transakcije kada poslovni odnos nije uspostavljen, i proceni verodostojnost prikupljenih informacija, ako u skladu sa analizom rizika iz člana 6. ovog zakona, utvrdi da u vezi sa strankom postoji visok rizik od pranja novca ili finansiranja terorizma.
Obveznik prikuplja podatke i informacije o poreklu imovine od stranke i preduzimajući razumne mere dodatno ih proverava kroz raspoložive izvore informacija.
Podaci o adresi digitalne imovine
Obveznik iz člana 4. stav 1. tačka 17) ovog zakona dužan je da u okviru radnji i mera poznavanja i praćenja stranke pribavi i adresu digitalne imovine koju stranka koristi, odnosno koristila je za izvršenje transakcije s digitalnom imovinom, a ako stranka koristi nekoliko adresa - sve adrese digitalne imovine.
g4) Praćenje poslovanja stranke
Praćenje poslovanja stranke sa dužnom pažnjom
Obveznik je dužan da prati poslovanje stranke sa dužnom pažnjom.
Praćenje poslovanja stranke iz stava 1. ovog člana uključuje i:
1) prikupljanje podataka iz člana 99. stav 1. tač. 7)-10) ovog zakona o svakoj transakciji kada je poslovni odnos uspostavljen;
2) proveru usaglašenosti poslovanja stranke sa pretpostavljenom svrhom i namenom poslovnog odnosa koji je stranka uspostavila sa obveznikom;
3) praćenje i proveru usaglašenosti poslovanja stranke sa njenim uobičajenim obimom poslovanja;
4) praćenje i ažuriranje, odnosno periodičnu proveru pribavljenih informacija, podataka i dokumentacije o stranci i njenom poslovanju.
Obveznik je dužan da radnje i mere iz stava 2. tač. 2)-4) ovog člana vrši u obimu i učestalosti koja odgovara stepenu rizika utvrđenom u analizi iz člana 6. ovog zakona.
d) Vršenje radnji i mera poznavanja i praćenja stranke preko trećih lica
Poveravanje vršenja pojedinih radnji i mera poznavanja i praćenja stranke trećem licu
Kod uspostavljanja poslovnog odnosa, obveznik može, pod uslovima utvrđenim ovim zakonom, poveriti vršenje radnji i mera iz člana 7. stav 1. tač. 1)-5) ovog zakona trećem licu.
Treće lice iz stava 1. ovog člana je:
1) obveznik iz člana 4. stav 1. tač. 1), 3), 4), 7), 9)-11), 13) i 16) ovog zakona društva za osiguranje koja imaju dozvolu za obavljanje životnih osiguranja i zastupnici u životnom osiguranju;
2) lice iz tačke 1) ovog stava iz druge države, ako podleže obaveznoj zakonskoj registraciji za obavljanje delatnosti, primenjuje radnje i mere poznavanja i praćenja stranke, vodi evidencije na način koji je jednak ili sličan načinu koji je propisan ovim zakonom i adekvatno je nadzirano u vršenju poslova sprečavanja i otkrivanja pranja novca i finansiranja terorizma;
3) obveznik iz člana 4. stav 1. tačka 2) ovog zakona, samo ako obavlja poslove zastupnika u pružanju platnih usluga i u vezi s tim zastupanjem.
Obveznik je dužan da prethodno proveri da li treće lice iz stava 2. ovog člana ispunjava uslove propisane ovim zakonom.
Obveznik ne sme da prihvati vršenje pojedinih radnji i mera poznavanja i praćenja stranke preko trećeg lica ako je to lice utvrdilo i proverilo identitet stranke bez njenog prisustva.
Poveravanjem vršenja pojedinih radnji i mera poznavanja i praćenja stranke trećem licu obveznik se ne oslobađa odgovornosti za pravilno vršenje radnji i mera poznavanja i praćenja stranke u skladu sa ovim zakonom.
Obveznik ne sme da poveri vršenje pojedinih radnji i mera poznavanja i praćenja stranke trećem licu, ako je stranka of-šor pravno lice ili anonimno društvo.
Obveznik ne sme da poveri vršenje pojedinih radnji i mera poznavanja i praćenja stranke trećem licu iz države koja ima strateške nedostatke u sistemu sprečavanja pranja novca i finansiranja terorizma.
Treće lice ni u kom slučaju ne može biti of-šor pravno lice ili kvazi banka.
Pribavljanje podataka i dokumentacije od trećeg lica
Obveznik je dužan da obezbedi da mu treće lice koje u skladu sa odredbama ovog zakona umesto obveznika izvrši pojedine radnje i mere poznavanja i praćenja stranke, bez odlaganja dostavi pribavljene podatke o stranci koji su obvezniku neophodni za uspostavljanje poslovnog odnosa po ovom zakonu.
Obveznik je dužan da obezbedi da mu treće lice, na njegov zahtev, bez odlaganja dostavi kopije isprava i druge dokumentacije na osnovu kojih je izvršilo radnje i mere poznavanja i praćenja stranke i pribavilo tražene podatke o stranci. Pribavljene kopije isprava i dokumentacije obveznik čuva u skladu sa ovim zakonom.
Ako obveznik posumnja u verodostojnost izvršenih radnji i mera poznavanja i praćenja stranke, ili u istinitost pribavljenih podataka i dokumentacije o stranci, dužan je da preduzme dodatne mere za otklanjanje razloga za sumnju u verodostojnost dokumentacije.
Ako i pored dodatnih mera iz stava 3. ovog člana obveznik sumnja u verodostojnost dokumentacije, dužan je da razmotri da li postoji sumnja na pranje novca ili finansiranje terorizma.
Obveznik je dužan da sačini službenu belešku o preduzetim merama iz ovog člana. Obveznik čuva službenu belešku u skladu sa zakonom.
Ako obveznik i pored preduzetih dodatnih mera ne otkloni sumnju u verodostojnost dokumentacije, kao i na pranje novca ili finansiranje terorizma, dužan je da razmotri da li će ubuduće poveravati vršenje radnji i mera poznavanja i praćenja stranke ovom licu. Obveznik je dužan da sačini službenu belešku o preduzetim merama iz ovog stava. Obveznik čuva službenu belešku u skladu sa zakonom.
Zabrana uspostavljanja poslovnog odnosa
Obveznik ne sme uspostaviti poslovni odnos, ako:
1) je radnje i mere poznavanja i praćenja stranke izvršilo lice koje nije treće lice iz člana 30. stav 2. ovog zakona;
2) je treće lice utvrdilo i proverilo identitet stranke bez njenog prisustva;
3) od trećeg lica nije prethodno pribavio podatke iz člana 32. stav 1. ovog zakona;
4) od trećeg lica prethodno nije dobio kopije isprava i druge dokumentacije o stranci;
5) je posumnjao u verodostojnost izvršene radnje i mere poznavanja i praćenja stranke ili istinitost pribavljenih podataka i dokumentacije o stranci, a preduzetim dodatnim merama nije otklonjena sumnja.
đ) Posebni oblici radnji i mera poznavanja i praćenja stranke
Osim opštih radnji i mera poznavanja i praćenja stranke koje se vrše u skladu sa odredbama člana 7. stav 1. ovog zakona, u slučajevima propisanim ovim zakonom preduzimaju se i posebni oblici mera poznavanja i praćenja stranke, i to:
1) pojačane radnje i mere;
2) pojednostavljene radnje i mere.
đ1) Pojačane radnje i mere poznavanja i praćenja stranke
Opšte odredbe
Pojačane radnje i mere poznavanja i praćenja stranke, pored radnji i mera iz člana 7. stav 1. ovog zakona, obuhvataju i dodatne radnje i mere propisane ovim zakonom koje obveznik vrši, i to:
1) kod uspostavljanja korespondentskog odnosa sa bankama i drugim sličnim institucijama drugih država;
2) prilikom primene novih tehnoloških dostignuća i novih usluga, a u skladu sa procenom rizika;
3) kod uspostavljanja poslovnog odnosa iz člana 8. stav 1. tačka 1) ovog zakona ili vršenja transakcije iz člana 8. stav 1. tač. 2) i 3) ovog zakona sa strankom koja je funkcioner;
4) kada stranka nije fizički prisutna pri utvrđivanju i proveri identiteta;
5) kada je stranka ili pravno lice koje se javlja u vlasničkoj strukturi stranke of-šor pravno lice;
6) kod uspostavljanja poslovnog odnosa ili vršenja transakcije sa strankom iz države koja ima strateške nedostatke u sistemu sprečavanja pranja novca i finansiranja terorizma.
Osim u slučajevima iz stava 1. ovog člana, obveznik je dužan da izvrši pojačane radnje i mere poznavanja i praćenja stranke u slučajevima kada, u skladu sa analizom rizika iz člana 6. ovog zakona, izrađenom i ažuriranom na osnovu procene rizika od pranja novca, finansiranja terorizma i finansiranja širenja oružja za masovno uništenje na nacionalnom nivou proceni da zbog prirode poslovnog odnosa, oblika i načina vršenja transakcije, poslovnog profila stranke, odnosno drugih okolnosti povezanih sa strankom postoji ili bi mogao postojati visok stepen rizika za pranje novca, finansiranje terorizma ili finansiranje širenja oružja za masovno uništenje. Obveznik je dužan da svojim internim aktom definiše koje će pojačane radnje i mere, i u kom obimu, primenjivati u svakom konkretnom slučaju.
Korespondentski odnos sa bankama i drugim sličnim institucijama stranih država
Kod uspostavljanja korespondentskog odnosa sa respondentom - bankom ili drugom sličnom institucijom koja ima sedište u stranoj državi, obveznik je dužan da, pored radnji i mera poznavanja i praćenja stranke u skladu sa procenom rizika, pribavi i sledeće podatke, informacije, odnosno dokumentaciju:
1) datum izdavanja i vreme važenja dozvole za vršenje bankarskih delatnosti i naziv i sedište nadležnog organa strane države koji je izdao dozvolu;
2) opis sprovođenja internih postupaka koji se odnose na sprečavanje i otkrivanje pranja novca i finansiranja terorizma, a naročito postupaka za poznavanje i praćenje stranke, dostavljanje podataka o sumnjivim transakcijama i licima nadležnim organima, vođenje evidencija, unutrašnju kontrolu i drugih postupaka koje je banka, odnosno druga slična institucija, donela u vezi sa sprečavanjem i otkrivanjem pranja novca i finansiranja terorizma;
3) opis sistema sprečavanja i otkrivanja pranja novca i finansiranja terorizma u državi sedišta, odnosno u državi u kojoj je registrovana banka, odnosno druga slična institucija;
4) pismenu izjavu odgovornog lica banke da je banka ili druga slična institucija u državi sedišta, odnosno u državi u kojoj je registrovana, pod nadzorom nadležnog državnog organa i da je dužna da primenjuje propise te države koji se odnose na sprečavanje i otkrivanje pranja novca i finansiranja terorizma;
5) pribavi dodatne podatke kako bi: razumeo prirodu i namenu korespondentskog odnosa koji uspostavlja i prirodu poslovanja respondenta, utvrdio kvalitet njegovog nadzora i ocenio njegovu reputaciju, utvrdio da li je vođen krivični postupak za pranje novca ili finansiranje terorizma ili je banka ili druga finansijska institucija bila kažnjavana zbog težih povreda propisa za sprečavanje pranja novca i finansiranja terorizma, utvrdio da li banka, odnosno druga slična institucija ne posluje kao kvazi banka, da nema uspostavljen poslovni odnos i da ne vrši transakcije sa kvazi bankom i ocenio mere i radnje koje respondent primenjuje u vezi sa sprečavanjem pranja novca i finansiranjem terorizma.
Obveznik je dužan da pre uspostavljanja korespondentskog odnosa sa respondentom pribavi pismeno odobrenje člana najvišeg rukovodstva u obvezniku iz člana 52. stav 3. ovog zakona, a ako je taj odnos uspostavljen, ne može se nastaviti bez pismenog odobrenja tog člana najvišeg rukovodstva u obvezniku.
Podatke iz stava 1. tač. 1)-4) ovog člana obveznik pribavlja uvidom u isprave i poslovnu dokumentaciju koju obvezniku dostavlja banka ili druga slična institucija sa sedištem u stranoj državi, a podatke iz stava 1. tačka 5) ovog člana uvidom u javne ili druge dostupne izvore.
Obveznik ne sme uspostaviti ili nastaviti korespondentski odnos sa respondentom koji ima sedište u stranoj državi ako:
1) prethodno nije pribavio podatke iz stava 1. ovog člana;
2) zaposleni kod obveznika zadužen za uspostavljanje korespondentskog odnosa prethodno nije pribavio pismeno odobrenje člana najvišeg rukovodstva u obvezniku iz člana 52. stav 3. ovog zakona;
3) banka ili druga slična institucija sa sedištem u stranoj državi nema uspostavljen sistem za sprečavanje i otkrivanje pranja novca i finansiranja terorizma ili nije dužna da primenjuje propise u oblasti sprečavanja i otkrivanja pranja novca i finansiranja terorizma u skladu sa propisima strane države u kojoj ima sedište, odnosno u kojoj je registrovana ili je obveznik ocenio da radnje i mere koje respondent primenjuje u vezi sa sprečavanjem pranja novca i finansiranjem terorizma nisu odgovarajuće;
4) banka ili druga slična institucija sa sedištem u stranoj državi posluje kao kvazi banka, odnosno uspostavlja korespondentske ili druge poslovne odnose ili obavlja transakcije sa kvazi bankama.
Obveznik je dužan da, u ugovoru na osnovu kojeg se uspostavlja korespondentski odnos, posebno utvrdi i dokumentuje obaveze svake ugovorne strane u vezi sa sprečavanjem i otkrivanjem pranja novca i finansiranja terorizma. Taj ugovor obveznik je dužan da čuva u skladu sa zakonom.
Obveznik ne sme uspostaviti korespondentski odnos sa stranom bankom ili drugom sličnom institucijom na osnovu kog ta institucija može koristiti račun kod obveznika tako što će svojim strankama omogućiti direktno korišćenje ovog računa.
Odredbe ovog člana primenjuju se i na pružaoce usluga povezanih s digitalnom imovinom kada uspostavljaju te odnose s drugim institucijama i pružaocima usluga povezanih s digitalnom imovinom u zemlji i u inostranstvu, radi izvršavanja transakcija u vezi s tom imovinom.
Nova tehnološka dostignuća i nove usluge
Obveznik je dužan da proceni rizik od pranja novca i finansiranja terorizma u odnosu na novu uslugu koju pruža u okviru svoje delatnosti, novu poslovnu praksu, kao i načine pružanja nove usluge, i to pre uvođenja nove usluge.
Obveznik je dužan da proceni rizik od korišćenja savremenih tehnologija u pružanju postojećih ili novih usluga.
Obveznik je dužan da preduzme dodatne mere kojima se umanjuju rizici i upravlja rizicima od pranja novca i finansiranja terorizma iz st. 1. i 2. ovog člana.
Funkcioner
Obveznik je dužan da utvrdi postupak po kome utvrđuje da li je stranka ili stvarni vlasnik stranke funkcioner. Taj postupak se utvrđuje internim aktom obveznika, u skladu sa smernicama koje donosi organ iz člana 104. ovog zakona, nadležan za nadzor nad primenom ovog zakona kod tog obveznika.
Ako je stranka ili stvarni vlasnik stranke funkcioner, osim radnji i mera iz člana 7. stav 1. ovog zakona, obveznik je dužan da:
1) pribavi podatke o poreklu imovine koja je ili će biti predmet poslovnog odnosa, odnosno transakcije, i to iz isprava i druge dokumentacije, koju podnosi stranka. Ako te podatke nije moguće pribaviti na opisani način, obveznik će o njihovom poreklu uzeti pismenu izjavu neposredno od stranke;
2) pribavi podatke o celokupnoj imovini koju poseduje funkcioner, i to iz javno dostupnih i drugih izvora, kao i neposredno od stranke;
3) obezbedi da zaposleni kod obveznika koji vodi postupak uspostavljanja poslovnog odnosa sa funkcionerom pre uspostavljanja tog odnosa pribavi pismenu saglasnost člana najvišeg rukovodstva iz člana 52. stav 3. ovog zakona;
4) prati, sa dužnom pažnjom, transakcije i druge poslovne aktivnosti funkcionera u toku trajanja poslovnog odnosa.
Ako obveznik utvrdi da je stranka ili stvarni vlasnik stranke postao funkcioner u toku poslovnog odnosa dužan je da primeni radnje i mere iz stava 2. tač. 1), 2) i 4) ovog člana, a za nastavak poslovnog odnosa sa tim licem mora se pribaviti pismena saglasnost člana najvišeg rukovodstva iz člana 52. stav 3. ovog zakona.
Odredbe st. 1-3. ovog člana primenjuju se i u odnosu na člana uže porodice funkcionera, kao i na bližeg saradnika funkcionera.
Utvrđivanje i provera identiteta bez fizičkog prisustva stranke
Ako prilikom utvrđivanja i provere identiteta, stranka ili zakonski zastupnik, odnosno lice koje je ovlašćeno za zastupanje pravnog lica ili lica stranog prava nije fizički prisutna kod obveznika, obveznik je dužan da osim radnji i mera iz člana 7. stav 1. tač. 1)-5) ovog zakona preduzme neke od dodatnih mera, i to:
1) pribavljanje dodatnih isprava, podataka ili informacija, na osnovu kojih proverava identitet stranke;
2) dodatnu proveru podnetih isprava ili dodatno potvrđivanje podataka o stranci;
3) da se prva uplata na račun koji je ta stranka otvorila kod obveznika izvrši sa računa te stranke, otvorenog kod banke ili slične institucije u skladu sa članom 17. st. 1. i 2. ovog zakona, a pre izvršenja drugih transakcija stranke kod obveznika;
4) pribavi podatke o razlozima odsustva stranke;
5) druge mere koje odredi organ iz člana 104. ovog zakona.
Of-šor pravno lice
Obveznik je dužan da utvrdi postupak po kome utvrđuje da li je stranka ili pravno lice koje se javlja u vlasničkoj strukturi stranke of-šor pravno lice. Ako utvrdi da jeste, obveznik je dužan da, osim radnji i mera iz člana 7. stav 1. tač. 1)-5) ovog zakona preduzme dodatne mere, i to:
1) utvrdi razloge za uspostavljanje poslovnog odnosa, odnosno vršenje transakcije u iznosu od 15.000 evra ili više, kada poslovni odnos nije uspostavljen, u Republici Srbiji;
2) izvrši dodatnu proveru podataka o vlasničkoj strukturi pravnog lica.
Ako je stranka iz stava 1. ovog člana pravno lice sa složenom vlasničkom strukturom, obveznik je dužan da o razlozima takve strukture pribavi pismenu izjavu od stvarnog vlasnika stranke ili zastupnika stranke.
U slučaju iz stava 2. ovog člana obveznik je dužan da razmotri da li postoji osnov sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma, kao i da o tome sačini službenu belešku, koju čuva u skladu sa zakonom.
Države koje ne primenjuju međunarodne standarde u oblasti sprečavanja pranja novca i finansiranja terorizma
Obveznik je dužan da kada uspostavlja poslovni odnos ili vrši transakciju kada poslovni odnos nije uspostavljen, sa strankom iz države koja ima strateške nedostatke u sistemu za borbu protiv pranja novca i finansiranja terorizma, primeni pojačane radnje i mere iz stava 2. ovog člana. Strateški nedostaci posebno se odnose na:
1) pravni i institucionalni okvir države, a naročito na inkriminaciju krivičnih dela pranja novca i finansiranja terorizma, mere poznavanja i praćenja stranke, odredbe u vezi sa čuvanjem podataka, odredbe u vezi sa prijavljivanjem sumnjivih transakcija, dostupnost tačnih i verodostojnih informacija o stvarnim vlasnicima pravnih lica i lica stranog prava;
2) ovlašćenja i procedure nadležnih organa tih država u vezi sa pranjem novca i finansiranjem terorizma;
3) delotvornost sistema za borbu protiv pranja novca i finansiranja terorizma u otklanjanju rizika od pranja novca i finansiranja terorizma.
U slučaju iz stava 1. ovog člana obveznik je dužan da:
1) primeni radnje i mere iz člana 35. stav 2. ovog zakona na način i u obimu koji odgovara visokom riziku koji nosi poslovanje sa tom strankom;
2) prikupi dodatne informacije o stvarnom vlasniku stranke;
3) prikupi podatke o poreklu imovine koja je predmet poslovnog odnosa ili transakcije;
4) prikupi dodatne informacije o svrsi i nameni poslovnog odnosa ili transakcije;
5) dodatno proveri podnete isprave;
6) pribavi odobrenje člana najvišeg rukovodstva iz člana 52. stav 3. ovog zakona za uspostavljanje ili nastavak poslovnog odnosa;
7) prati, sa dužnom pažnjom, transakcije i druge poslovne aktivnosti stranke u toku trajanja poslovnog odnosa;
8) preduzme druge adekvatne mere radi otklanjanja rizika.
Ministarstvo nadležno za poslove finansija, Narodna banka Srbije i Komisija za hartije od vrednosti, samostalno ili na zahtev nadležne međunarodne organizacije, mogu da utvrde da je poslovanje sa državom koja ima strateške nedostatke u sistemu za borbu protiv pranja novca i finansiranja terorizma naročito rizično i mogu primeniti sledeće mere:
1) zabraniti finansijskim i nefinansijskim institucijama za čiju su registraciju nadležne da osnivaju ogranke i poslovne jedinice u tim državama;
2) zabraniti osnivanje ogranaka i poslovnih jedinica finansijskih i nefinansijskih institucija iz tih država u Republici Srbiji;
3) ograničiti finansijske transakcije i poslovne odnose sa strankama iz te države;
4) zahtevati od finansijskih i nefinansijskih institucija da procene, izmene ili kad je neophodno raskinu korespondentske ili slične odnose sa finansijskim i nefinansijskim institucijama iz tih država;
5) druge adekvatne mere koje su srazmerne utvrđenim rizicima i nedostacima u sistemu za borbu protiv pranja novca i finansiranja terorizma.
Ukoliko je poslovni odnos već uspostavljen, obveznik primenjuje mere iz stava 1. ovog člana.
Ministar, na predlog Uprave, utvrđuje listu država koje imaju strateške nedostatke, uzimajući u obzir liste relevantnih međunarodnih institucija, kao i izveštaje o proceni nacionalnih sistema za borbu protiv pranja novca i finansiranja terorizma od strane međunarodnih institucija.
đ2) Pojednostavljene radnje i mere poznavanja i praćenja stranke
Opšte odredbe
Pojednostavljene radnje i mere poznavanja i praćenja stranke obveznik može da izvrši u slučajevima iz člana 8. stav 1. tač. 1)-3) ovog zakona, osim ako u vezi sa strankom ili transakcijom postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma, ako je stranka:
1) obveznik iz člana 4. stav 1. tač. 1)-7), 10), 11) i 16) ovog zakona, izuzev posrednika i zastupnika u osiguranju;
2) lice iz člana 4. stav 1. tač. 1)-7), 10), 11) i 16) ovog zakona, izuzev posrednika i zastupnika u osiguranju iz strane države koja je na listi država koje primenjuju međunarodne standarde u oblasti sprečavanja pranja novca i finansiranja terorizma koji su na nivou standarda Evropske unije ili viši;
3) državni organ, organ autonomne pokrajine, organ jedinice lokalne samouprave, javna preduzeća, javna agencija, javna služba, javni fond, javni zavod ili komora;
4) privredno društvo čije su izdate hartije od vrednosti uključene na organizovano tržište hartija od vrednosti koje se nalazi u Republici Srbiji ili državi u kojoj se primenjuju međunarodni standardi na nivou standarda Evropske unije ili viši, a koji se odnose na podnošenje izveštaja i dostavljanje podataka nadležnom regulatornom telu;
5) lice za koje je na osnovu člana 6. stav 5. ovog zakona utvrđeno da postoji nizak stepen rizika od pranja novca ili finansiranja terorizma.
Osim u slučajevima iz stava 1. ovog člana, obveznik može da izvrši pojednostavljene radnje i mere poznavanja i praćenja stranke i u slučajevima kada, u skladu sa analizom rizika iz člana 6. ovog zakona, izrađenom i ažuriranom na osnovu procene rizika od pranja novca, finansiranja terorizma i finansiranja širenja oružja za masovno uništenje na nacionalnom nivou, proceni da zbog prirode poslovnog odnosa, oblika i načina vršenja transakcije, poslovnog profila stranke, odnosno drugih okolnosti povezanih sa strankom postoji neznatan ili nizak stepen rizika za pranje novca, finansiranje terorizma ili finansiranje širenja oružja za masovno uništenje.
Pri vršenju pojednostavljenih radnji i mera poznavanja i praćenja stranke obveznik je dužan da uspostavi adekvatan nivo praćenja poslovanja stranke tako da bude u stanju da otkrije neuobičajene i sumnjive transakcije.
Ministar, na predlog Uprave, bliže uređuje način i razloge na osnovu kojih obveznik svrstava stranku, poslovni odnos, uslugu koju pruža u okviru svoje delatnosti ili transakciju u kategoriju niskog rizika od pranja novca, finansiranja terorizma ili finansiranja širenja oružja za masovno uništenje, u skladu sa rezultatima Procene rizika od pranja novca, Procene rizika od finansiranja terorizma i Procene rizika od finansiranja širenja oružja za masovno uništenje, a na osnovu kojih preduzima pojednostavljene radnje i mere.
Podaci o stranci koji se pribavljaju i proveravaju
U slučajevima kada se, na osnovu ovog zakona, vrše pojednostavljene radnje i mere poznavanja i praćenja stranke, obveznik je dužan da pribavi sledeće podatke:
1) pri uspostavljanju poslovnog odnosa iz člana 8. stav 1. tačka 1) ovog zakona:
(1) podatke iz člana 99. stav 1. tač. 1), 2), 5), 6) i 14) ovog zakona,
(2) podatke iz člana 99. stav 1. tačka 13) ovog zakona, osim u slučaju iz člana 42. stav 1. tač. 3) i 4) ovog zakona;
2) pri vršenju transakcije iz člana 8. stav 1. tač. 2) i 3) ovog zakona:
(1) podatke iz člana 99. stav 1. tač. 1), 2) i 7)-10) ovog zakona,
(2) podatke iz člana 99. stav 1. tačka 13) ovog zakona, osim u slučaju iz člana 42. stav 1. tač. 3) i 4) ovog zakona.
Za stranku koja je fizičko lice, obveznik pri uspostavljanju poslovnog odnosa iz člana 8. stav 1. tačka 1) ovog zakona i vršenju transakcije iz člana 8. stav 1. tač. 2) i 3) ovog zakona prikuplja podatke iz člana 99. stav 1. tač. 3), 5)-10) i 13) ovog zakona.
e) Ograničenja poslovanja sa strankama
Zabrana pružanja usluga koje omogućavaju prikrivanje identiteta stranke
Obveznik ne sme strankama otvoriti, izdavati ili za njih voditi anonimne račune, štedne knjižice na šifru ili donosioca, anonimne sefove, odnosno vršiti druge usluge, koje posredno ili neposredno omogućavaju prikrivanje identiteta stranke.
Pružanje usluga povezanih s digitalnom imovinom koja posredno ili neposredno omogućava prikrivanje identiteta stranke, kao i vršenje transakcija s takvom digitalnom imovinom - zabranjeno je.
Izdavanje digitalne imovine iz stava 2. ovog člana zabranjeno je.
Izdavalac digitalne imovine i pružalac usluga povezanih s digitalnom imovinom ne mogu koristiti resurse informacionog sistema (softverske komponente, hardverske komponente i informaciona dobra) koji omogućavaju i/ili olakšavaju prikrivanje identiteta stranke i/ili koji onemogućavaju i/ili otežavaju praćenje transakcija s digitalnom imovinom.
Odredbe ovog člana ne dovode u pitanje primenu mera i aktivnosti radi zaštite bezbednosti informacionih sistema u skladu s propisima.
Zabrana poslovanja sa kvazi bankama
Obveznik ne sme uspostavljati niti nastaviti korespondentske odnose sa bankom koja posluje ili koja bi mogla poslovati kao kvazi banka, ili sa drugom sličnom institucijom za koju se osnovano može pretpostaviti da bi mogla dozvoliti korišćenje svojih računa kvazi banci.
Ograničenje gotovinskog poslovanja i pozajmljivanja gotovog novca
Lice koje se bavi prodajom robe i nepokretnosti ili vršenjem usluga u Republici Srbiji ne sme od stranke ili trećeg lica da primi gotov novac za njihovo plaćanje u iznosu od 10.000 evra ili više u dinarskoj protivvrednosti, bez obzira na to da li se radi o jednoj ili više međusobno povezanih gotovinskih transakcija ili jednom ili više ugovora u periodu od godinu dana, već se navedeni novčani iznos mora uplatiti na račun otvoren kod banke.
Ograničenje iz stava 1. ovog člana odnosi se i na fizičko lice koje prima gotov novac po osnovu ugovora o zajmu ili ugovora o kupoprodaji nepokretnosti.
Uplata gotovog novca u iznosu od 10.000 evra ili više u dinarskoj protivvrednosti, na račun lica iz st. 1. i 2. ovog člana, otvorenog kod banke se ne smatra primanjem gotovog novca u smislu ovog člana u odnosu na ta lica.
3. Dostavljanje informacija, podataka i dokumentacije Upravi
Obveznik je dužan da Upravi dostavi podatke iz člana 99. stav 1. tač. 1)-3) i 7)-10) ovog zakona o svakoj gotovinskoj transakciji u iznosu od 15.000 evra ili više u dinarskoj protivvrednosti, i to odmah kada je izvršena, a najkasnije u roku od tri dana od dana izvršenja transakcije.
Obveznik je dužan da Upravi dostavi podatke iz člana 99. stav 1. ovog zakona uvek kada u vezi sa transakcijom ili strankom postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma, i to pre izvršenja transakcije, i da u izveštaju navede rok u kome ta transakcija treba da se izvrši. U slučaju hitnosti, takvo obaveštenje može se dati i telefonom, ali se naknadno mora dostaviti Upravi u pismenom obliku najkasnije sledećeg radnog dana.
Obaveza obaveštavanja o transakcijama iz stava 2. ovog člana odnosi se i na planiranu transakciju, bez obzira na to da li je izvršena.
Društvo za reviziju i samostalni revizor, preduzetnici i pravna lica koja se bave pružanjem računovodstvenih usluga i poreski savetnici dužni su da, u slučaju kada stranka od njih traži savet u vezi sa pranjem novca ili finansiranjem terorizma, o tome odmah obaveste Upravu, a najkasnije u roku od tri dana od dana kada je stranka tražila savet.
Ako obveznik, u slučajevima iz st. 2. i 3. ovog člana, zbog prirode transakcije, zbog toga što transakcija nije izvršena, mogućnosti da se time osujeti prikupljanje i provera informacija o stvarnom vlasniku ili iz drugih opravdanih razloga ne može da postupi u skladu sa stavom 2. ovog člana, dužan je da Upravi dostavi podatke čim to bude moguće, a najkasnije odmah po saznanju za osnove sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma. Obveznik je dužan da pismeno obrazloži razloge zbog kojih nije postupio na propisani način.
Podatke iz st. 1-4. ovog člana obveznik dostavlja Upravi na način koji propisuje Ministar.
Ministar bliže uređuje način i razloge kada obveznik za određene stranke nije dužan da Upravi prijavi gotovinsku transakciju iz stava 1. ovog člana.
4. Sprovođenje radnji i mera u poslovnim jedinicama i podređenim društvima pravnog lica u većinskom vlasništvu obveznika
Obaveza sprovođenja radnji i mera u poslovnim jedinicama i podređenim društvima pravnog lica u većinskom vlasništvu obveznika
Obveznik je dužan da obezbedi da se radnje i mere za sprečavanje i otkrivanje pranja novca i finansiranja terorizma, jednake onima propisanim ovim zakonom, u istom obimu sprovode i u njegovim poslovnim jedinicama i podređenim društvima pravnog lica, u njegovom većinskom vlasništvu, bez obzira na to da li je njihovo mesto poslovanja u Republici Srbiji ili u stranim državama.
Obveznik koji je član finansijske grupe primenjuje programe i procedure koji važe za celu grupu, uključujući procedure za razmenu informacija za potrebe poznavanja i praćenja stranke, smanjenja i otklanjanja rizika od pranja novca i finansiranja terorizma, postupke za upravljanje usklađenošću poslovanja u vezi sa ovim rizicima na nivou grupe, postupak utvrđivanja i provere uslova pri zapošljavanju kod obveznika, kako bi se obezbedili visoki standardi pri zapošljavanju, postupak sprovođenja redovnog stručnog obrazovanja, osposobljavanja i usavršavanja zaposlenih u skladu s programom godišnjeg stručnog obrazovanja, osposobljavanja i usavršavanja zaposlenih za sprečavanje i otkrivanje pranja novca i finansiranja terorizma, obaveze vršenja redovne unutrašnje kontrole i organizovanja nezavisne unutrašnje revizije u skladu sa zakonom, kao i drugih radnji i mera u cilju sprečavanja pranja novca i finansiranja terorizma.
Organ iz člana 104. ovog zakona koji vrši nadzor nad obveznicima koji su finansijske institucije može bliže urediti sadržinu programa iz stava 2. ovog člana.
Obveznik koji je član finansijske grupe čije najviše matično društvo ima sedište u inostranstvu može primenjivati program ove grupe samo ako se tim programom obezbeđuje ispunjenje svih njegovih obaveza u skladu sa ovim zakonom, drugim propisima i međunarodnim standardima u oblasti sprečavanja pranja novca i finansiranja terorizma i ako taj program nije suprotan propisima Republike Srbije.
Obveznik koji je član finansijske grupe može sa drugim članovima te grupe da razmenjuje podatke i informacije o transakcijama i licima za koje postoje osnovi sumnje na pranje novca i finansiranje terorizma i koje su kao takve prijavljene Upravi, osim ako Uprava ne zahteva drugačije postupanje.
Podaci i informacije iz stava 5. ovog člana odnose se i na informacije, podatke i analize o transakcijama ili aktivnostima koje izgledaju neuobičajeno (ako su analize sačinjene), prijave sumnjivih transakcija, informacije i podatke koji su osnov za prijavu sumnjivih transakcija i informacije o tome da li je ta transakcija već prijavljena nadležnom organu kao sumnjiva.
Ako se poslovna jedinica ili podređeno društvo pravnog lica nalazi u državi koja ne primenjuje međunarodne standarde u oblasti sprečavanja pranja novca i finansiranja terorizma obveznik je dužan da obezbedi pojačanu kontrolu sprovođenja radnji i mera iz stava 1. ovog člana.
Ukoliko odgovarajuće mere navedene u stavu 7. ovog člana nisu dovoljne, u naročito opravdanim slučajevima, organ iz člana 104. ovog zakona i Uprava odlučuju o primeni posebnih mera nadzora.
Organ iz člana 104. ovog zakona može bliže urediti posebne mere iz stava 8. ovog člana.
Ako propisima strane države nije dopušteno sprovođenje radnji i mera za sprečavanje i otkrivanje pranja novca ili finansiranja terorizma u obimu propisanom ovim zakonom, obveznik je dužan da o tome odmah obavesti Upravu i organ iz člana 104. ovog zakona, radi donošenja odgovarajućih mera za otklanjanje rizika od pranja novca ili finansiranja terorizma.
Odgovarajuće mere iz stava 10. ovog člana uključuju i mere kojima se obvezniku nalaže da obezbedi dodatne kontrole poslovnih jedinica i podređenih društava u većinskom vlasništvu tog obveznika koje posluju u inostranstvu, kao i delimičan ili potpun prestanak aktivnosti preko te poslovne jedinice ili podređenog društva.
Obveznik je dužan da svoje poslovne jedinice ili podređena društva pravnog lica u većinskom vlasništvu u stranoj državi pravovremeno i redovno upoznaje sa postupcima koji se odnose na sprečavanje i otkrivanje pranja novca i finansiranja terorizma, a naročito u delu koji se odnosi na radnje i mere poznavanja i praćenja stranke, dostavljanja podataka Upravi, vođenja evidencija, unutrašnje kontrole i drugih okolnosti povezanih sa sprečavanjem i otkrivanjem pranja novca ili finansiranja terorizma.
Obveznik je dužan da internim aktima propiše način vršenja kontrole primene procedura za sprečavanje pranja novca i finansiranja terorizma u svojim poslovnim jedinicama i podređenim društvima u većinskom vlasništvu tog obveznika.
Odredbe ovog člana shodno se primenjuju i na obveznika koji je član nefinansijske grupe u smislu zakona kojim se uređuje delatnost tog obveznika.
5. Ovlašćeno lice, obrazovanje i unutrašnja kontrola
Određivanje ovlašćenog lica i njegovog zamenika
Obveznik je dužan da za vršenje pojedinih radnji i mera za sprečavanje i otkrivanje pranja novca i finansiranja terorizma, u skladu sa ovim zakonom i propisima donetim na osnovu njega, imenuje ovlašćeno lice i njegovog zamenika.
Ako obveznik ima jednog zaposlenog, taj zaposleni se smatra ovlašćenim licem.
Uslovi koje ovlašćeno lice mora da ispunjava
Ovlašćeno lice iz člana 49. ovog zakona, može biti lice koje ispunjava sledeće uslove:
1) da je zaposleno kod obveznika na radnom mestu sa ovlašćenjima koja tom licu omogućavaju delotvorno, brzo i kvalitetno izvršavanje zadataka propisanih ovim zakonom;
2) da nije pravnosnažno osuđivano ili se protiv njega ne vodi krivični postupak za krivična dela koja se gone po službenoj dužnosti koja ga čine nepodobnim za vršenje poslova ovlašćenog lica;
3) da je stručno osposobljeno za poslove sprečavanja i otkrivanja pranja novca i finansiranja terorizma;
4) da poznaje prirodu poslovanja obveznika u oblastima koja su podložna riziku pranja novca ili finansiranja terorizma;
5) da ima licencu za obavljanje poslova ovlašćenog lica, ako je obveznik u skladu s propisom iz stava 3. ovog člana dužan da obezbedi da njegovo ovlašćeno lice ima ovu licencu.
Zamenik ovlašćenog lica mora da ispunjava iste uslove kao i lice iz stava 1. ovog člana.
Uprava izdaje licencu ovlašćenom licu i zameniku ovlašćenog lica. Licenca se izdaje na osnovu rezultata stručnog ispita. Ministar, na predlog direktora Uprave, a po prethodno pribavljenom mišljenju organa nadležnih za vršenje nadzora iz člana 104. ovog zakona, propisuje sadržinu i način polaganja stručnog ispita, kao i kriterijume na osnovu kojih se utvrđuje da li je obveznik dužan da obezbedi da njegovo ovlašćeno lice i zamenik imaju licencu za obavljanje poslova ovlašćenog lica.
Ovlašćeno lice vrši sledeće poslove u oblasti sprečavanja i otkrivanja pranja novca i finansiranja terorizma:
1) stara se o uspostavljanju, delovanju i razvoju sistema za sprečavanje i otkrivanje pranja novca i finansiranja terorizma, i inicira i predlaže rukovodstvu odgovarajuće mere za njegovo unapređenje;
2) obezbeđuje pravilno i blagovremeno dostavljanje podataka Upravi u skladu sa ovim zakonom;
3) učestvuje u izradi internih akata;
4) učestvuje u izradi smernica za vršenje unutrašnje kontrole;
5) učestvuje u uspostavljanju i razvoju informatičke podrške;
6) učestvuje u pripremi programa stručnog obrazovanja, osposobljavanja i usavršavanja zaposlenih u obvezniku.
Zamenik ovlašćenog lica zamenjuje ovlašćeno lice u njegovom odsustvu i obavlja druge zadatke u skladu sa internim aktom obveznika.
Ovlašćeno lice samostalno vrši zadatke i neposredno je odgovorno najvišem rukovodstvu.
Obveznik je dužan da ovlašćenom licu obezbedi:
1) neograničen pristup podacima, informacijama i dokumentaciji koja je neophodna za vršenje njegovih poslova;
2) odgovarajuće kadrovske, materijalne, informaciono-tehničke i druge uslove za rad;
3) odgovarajuće prostorne i tehničke mogućnosti koje obezbeđuju odgovarajući stepen zaštite poverljivih podataka kojima raspolaže ovlašćeno lice;
4) stalno stručno osposobljavanje;
5) zamenu za vreme njegovog odsustva;
6) zaštitu u smislu zabrane odavanja podataka o njemu neovlašćenim licima, kao i zaštitu od drugih postupaka koji mogu uticati na neometano vršenje njegovih dužnosti.
Unutrašnje organizacione jedinice, uključujući najviše rukovodstvo u obvezniku, dužni su da ovlašćenom licu obezbede pomoć i podršku pri vršenju poslova, kao i da ga redovno obaveštavaju o činjenicama koje su, ili koje bi mogle biti povezane sa pranjem novca ili finansiranjem terorizma. Obveznik je dužan da propiše način saradnje između ovlašćenog lica i ostalih organizacionih jedinica.
Obveznik Upravi dostavlja podatke o ličnom imenu i nazivu radnog mesta ovlašćenog lica i njegovog zamenika, kao i podatke o ličnom imenu i nazivu radnog mesta člana najvišeg rukovodstva odgovornog za primenu ovog zakona, kao i svaku promenu tih podataka najkasnije u roku od 15 dana od dana imenovanja.
b) Obrazovanje, osposobljavanje i usavršavanje
Obveznik je dužan da obezbedi redovno stručno obrazovanje, osposobljavanje i usavršavanje zaposlenih koji obavljaju poslove sprečavanja i otkrivanja pranja novca i finansiranja terorizma.
Stručno obrazovanje, osposobljavanje i usavršavanje odnosi se na upoznavanje sa odredbama ovog zakona i propisa donetih na osnovu njega i internih akata, sa stručnom literaturom o sprečavanju i otkrivanju pranja novca i finansiranja terorizma, sa listom indikatora za prepoznavanje stranaka i transakcija za koje postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma, kao i sa odredbama propisa kojima se uređuje ograničavanje raspolaganja imovinom u cilju sprečavanja terorizma i širenja oružja za masovno uništenje i propisa kojima se uređuje zaštita podataka o ličnosti.
Obveznik je dužan da izradi program godišnjeg stručnog obrazovanja, osposobljavanja i usavršavanja zaposlenih za sprečavanje i otkrivanje pranja novca i finansiranja terorizma najkasnije do kraja marta za tekuću godinu.
v) Unutrašnja kontrola, interna revizija i integritet zaposlenih
Unutrašnja kontrola i interna revizija
Obveznik je dužan da, u okviru aktivnosti koje preduzima radi efikasnog upravljanja rizikom od pranja novca i finansiranja terorizma, sprovodi redovnu unutrašnju kontrolu obavljanja poslova sprečavanja i otkrivanja pranja novca i finansiranja terorizma. Obveznik sprovodi unutrašnju kontrolu u skladu sa utvrđenim rizikom od pranja novca i finansiranja terorizma.
Obveznik iz člana 4. ovog zakona je dužan da organizuje nezavisnu internu reviziju u čijem delokrugu je redovna procena adekvatnosti, pouzdanosti i efikasnosti sistema upravljanja rizikom od pranja novca i finansiranja terorizma kada zakon koji uređuje delatnost obveznika propisuje obavezu postojanja nezavisne interne revizije, ili kada obveznik proceni da je, imajući u vidu veličinu i prirodu posla, potrebno da postoji nezavisna interna revizija u smislu ovog zakona.
Obveznik je dužan da utvrdi postupak kojim se pri zasnivanju radnog odnosa na radnom mestu na kome se primenjuju odredbe ovog zakona i propisa donetih na osnovu ovog zakona, kandidat za to radno mesto proverava da li je osuđivan za krivična dela kojima se pribavlja protivpravna imovinska korist ili krivična dela povezana sa terorizmom.
U postupku iz stava 1. ovog člana proveravaju se i drugi kriterijumi kojima se utvrđuje da kandidat za radno mesto iz stava 1. ovog člana, zadovoljava visoke stručne i moralne kvalitete.
g) Podzakonski propisi za vršenje određenih poslova obveznika
Metodologija za izvršavanje poslova kod obveznika
Ministar, na predlog Uprave, bliže propisuje način vršenja unutrašnje kontrole, čuvanja i zaštite podataka, vođenja evidencija i stručnog obrazovanja, osposobljavanja i usavršavanja zaposlenih kod obveznika po ovom zakonu.
III RADNJE I MERE KOJE PREDUZIMAJU ADVOKATI, ODNOSNO JAVNI BELEŽNICI
Utvrđivanje i provera identiteta stranke
Advokat, odnosno javni beležnik je dužan da prilikom utvrđivanja i provere identiteta stranke u slučaju iz člana 8. stav 1. tačka 1) ovog zakona pribavi podatke iz člana 103. tač. 1)-5) ovog zakona.
Advokat, odnosno javni beležnik je dužan da prilikom utvrđivanja i provere identiteta stranke u slučaju iz člana 8. stav 1. tačka 2) ovog zakona pribavi podatke iz člana 103. tač. 1)-3) i 6)-9) ovog zakona.
Advokat, odnosno javni beležnik je dužan da prilikom utvrđivanja i provere identiteta stranke u slučaju iz člana 8. stav 1. tač. 4) i 5) ovog zakona pribavi podatke iz člana 103. ovog zakona.
Advokat, odnosno javni beležnik utvrđuje i proverava identitet stranke, odnosno njenog zastupnika, prokuriste i punomoćnika i pribavlja podatke iz člana 103. tač. 1) i 2) ovog zakona uvidom u lični dokument tog lica u njegovom prisustvu, odnosno u original ili overenu kopiju dokumentacije iz zvaničnog javnog registra, koja ne sme biti starija od tri meseca od dana izdavanja, ili neposrednim uvidom u zvanični javni registar ili putem elektronske razmene podataka.
Advokat, odnosno javni beležnik je dužan da utvrdi identitet stvarnog vlasnika stranke pribavljanjem podataka iz člana 103. tačka 3) ovog zakona uvidom u lični dokument tog lica u njegovom prisustvu i izjavom da stranka deluje u svoje ime, odnosno uvidom u original ili overenu kopiju dokumentacije iz zvaničnog javnog registra koja ne sme biti starija od šest meseca od dana izdavanja. Ako iz njih nije moguće pribaviti potrebne podatke, oni se pribavljaju uvidom u original ili overenu kopiju isprave i drugu poslovnu dokumentaciju koju dostavlja zastupnik, prokurista ili punomoćnik pravnog lica.
Ostale podatke iz člana 103. ovog zakona advokat, odnosno javni beležnik pribavlja uvidom u original ili overenu kopiju isprave i drugu poslovnu dokumentaciju ili putem sredstava elektronske identifikacije u skladu sa zakonom.
O podacima koji nedostaju, osim podataka iz člana 103. tač. 11)-13) ovog zakona, advokat, odnosno javni beležnik uzima pismenu izjavu stranke.
Advokat, odnosno javni beležnik je dužan da podatke, informacije, dokumentaciju pribavljenu na osnovu ovog zakona koristi samo za namene određene zakonom.
Druge radnje i mere koje preduzima advokat, odnosno javni beležnik
Advokat, odnosno javni beležnik je dužan da, u skladu sa odredbama ovog zakona, izradi i redovno ažurira analizu rizika, utvrdi postupak po kome utvrđuje da li je stranka ili stvarni vlasnik stranke funkcioner, da li je stranka ili pravno lice koje se javlja u vlasničkoj strukturi stranke of-šor pravno lice, primeni pojačane radnje i mere kada uspostavlja poslovni odnos sa strankom iz države koja ima strateške nedostatke u sistemu za borbu protiv pranja novca i finansiranja terorizma, kao i da proceni rizik od novih tehnoloških dostignuća i novih usluga.
Obaveštavanje Uprave o licima i transakcijama za koje postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma
Ako advokat, odnosno javni beležnik, prilikom vršenja poslova iz člana 4. st. 2. i 3. ovog zakona, utvrdi da u vezi sa licem ili transakcijom postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma, dužan je da o tome obavesti Upravu pre izvršenja transakcije, kao i da u tom obaveštenju navede rok u kojem bi trebalo da se transakcija izvrši. U slučaju hitnosti, takvo obaveštenje može se dati i telefonom, ali se naknadno mora dostaviti Upravi u pismenom obliku najkasnije sledećeg radnog dana.
Obaveza obaveštavanja iz stava 1. ovog člana važi i za planiranu transakciju bez obzira na to da li je transakcija kasnije izvršena.
Ako advokat, odnosno javni beležnik zbog prirode transakcije ili zbog toga što transakcija nije izvršena ili iz drugih opravdanih razloga ne može da postupa u skladu sa st. 1. i 2. ovog člana, dužan je da Upravi dostavi podatke čim to bude moguće, a najkasnije odmah po saznanju razloga za osnove sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma. Advokat, odnosno javni beležnik je dužan da pismeno obrazloži razloge zbog kojih nije postupio na propisani način.
Advokat, odnosno javni beležnik je dužan da u slučaju kada stranka od njega traži savet u vezi sa pranjem novca ili finansiranjem terorizma, o tome odmah obavesti Upravu, a najkasnije u roku od tri dana od dana kada je stranka tražila savet.
Advokat, odnosno javni beležnik obaveštava Upravu elektronskim putem, preporučenom pošiljkom ili dostavom preko kurira. U slučaju hitnosti, takvo obaveštenje može se dati i telefonom, uz obavezu naknadnog obaveštavanja elektronskim putem, preporučenom pošiljkom ili dostavom preko kurira, najkasnije sledećeg radnog dana.
Traženje podataka od advokata, odnosno javnog beležnika
Ako Uprava oceni da u vezi sa određenim transakcijama ili licima postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma, može da zahteva od advokata, odnosno javnog beležnika podatke, informacije i dokumentaciju neophodne za otkrivanje i dokazivanje pranja novca ili finansiranja terorizma.
Uprava može da zahteva od advokata, odnosno javnog beležnika i podatke i informacije iz stava 1. ovog člana koji se odnose na lica koja su učestvovala ili sarađivala u transakcijama ili poslovima lica za koje postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma.
Advokat, odnosno javni beležnik je dužan da podatke, informacije i dokumentaciju iz ovog člana Upravi dostavi bez odlaganja, a najkasnije u roku od osam dana od dana prijema zahteva. Uprava može u zahtevu odrediti i kraći rok za dostavljanje podataka, informacija i dokumentacije ako je to neophodno radi donošenja odluke o privremenom obustavljanju izvršenja transakcije ili u drugim hitnim slučajevima.
Uprava može, zbog obimnosti dokumentacije ili iz drugih opravdanih razloga, advokatu, odnosno javnom beležniku da odredi i duži rok za dostavljanje dokumentacije.
Advokat nije dužan da postupa u skladu sa odredbama člana 58. st. 1. i 2. ovog zakona u vezi sa podatkom koji dobije od stranke ili o stranci pri utvrđivanju njenog pravnog položaja ili njenom zastupanju u sudskom postupku ili u vezi sa sudskim postupkom, što podrazumeva i davanje saveta o pokretanju ili izbegavanju tog postupka, bez obzira da li je taj podatak pribavljen pre, u toku ili nakon sudskog postupka.
Pod uslovima iz stava 1. ovog člana advokat nije dužan da dostavi podatke, informacije i dokumentaciju na zahtev Uprave iz člana 59. ovog zakona. U tom slučaju dužan je da Upravu bez odlaganja, a najkasnije u roku od 15 dana od dana prijema zahteva, pismeno obavesti o razlozima zbog kojih nije postupio u skladu sa zahtevom Uprave.
Advokat, odnosno javni beležnik, odnosno njegovi zaposleni, kao i druga lica kojima su dostupni podaci iz člana 103. ovog zakona, ne smeju stranci ili trećem licu otkriti:
1) da su dostavljeni ili su u postupku dostavljanja Upravi podaci, informacije i dokumentacija o stranci ili o transakciji za koje postoji sumnja da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma;
2) da je Uprava, na osnovu čl. 75. i 82. ovog zakona, izdala nalog za privremeno obustavljanje izvršenja transakcije, uključujući i pristup sefu;
3) da je Uprava, na osnovu člana 76. ovog zakona, izdala nalog za praćenje finansijskog poslovanja stranke;
4) da je protiv stranke ili trećeg lica pokrenut ili bi mogao biti pokrenut postupak u vezi sa pranjem novca ili finansiranjem terorizma.
Zabrana iz stava 1. ovog člana ne odnosi se na slučajeve:
1) kada su podaci, informacije i dokumentacija koje u skladu sa ovim zakonom prikuplja i vodi obveznik potrebni za utvrđivanje činjenica u krivičnom postupku i ako te podatke traži nadležni sud u skladu sa zakonom;
2) ako podatke iz tačke 1. ovog stava traži organ iz člana 104. ovog zakona u postupku nadzora nad primenom odredaba ovog zakona.
Obaveza sastavljanja i primene liste indikatora
Advokat, odnosno javni beležnik je dužan da izradi listu indikatora za prepoznavanje lica i transakcija za koje postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma.
Kod izrade liste iz stava 1. ovog člana advokat, odnosno javni beležnik uzima u obzir složenost i obim izvršenja transakcija, neuobičajeni način izvršenja, vrednost ili povezanost transakcija koje nemaju ekonomski ili pravno osnovanu namenu, odnosno nisu usaglašene ili su u nesrazmeri sa uobičajenim odnosno očekivanim poslovanjem stranke, kao i druge okolnosti koje su povezane sa statusom ili drugim karakteristikama stranke.
Advokat, odnosno javni beležnik je dužan da prilikom utvrđivanja osnova sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma primenjuju listu indikatora iz stava 1. ovog člana, i da uzima u obzir i druge okolnosti koje ukazuju na postojanje osnova sumnje na pranje novca ili finansiranje terorizma.
Prilikom izrade liste indikatora iz stava 1. ovog člana, advokat, odnosno javni beležnik je dužan da unese i indikatore koji su objavljeni na zvaničnoj internet stranici Uprave.
Advokat, odnosno javni beležnik vodi evidenciju podataka:
1) o strankama, kao i poslovnim odnosima i transakcijama iz člana 8. ovog zakona u skladu sa članom 103. ovog zakona;
2) dostavljenih Upravi u skladu sa članom 58. ovog zakona.
Čl. 63-67
(Brisano)
V INDIKATORI ZA PREPOZNAVANJE OSNOVA SUMNJE
Saradnja prilikom izrade liste indikatora
Organi iz člana 104. ovog zakona izrađuju liste indikatora za prepoznavanje lica i transakcija za koje postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca, finansiranju terorizma ili finansiranju širenja oružja za masovno uništenje, koje se objavljuju na veb sajtu Uprave.
U izradi liste indikatora mogu učestvovati i druga lica po pozivu.
Obaveza sastavljanja i primene liste indikatora
Obveznik je dužan da izradi listu indikatora za prepoznavanje lica i transakcija za koje postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca, finansiranju terorizma ili finansiranju širenja oružja za masovno uništenje. Prilikom izrade liste indikatora, obveznik je dužan da unese i indikatore koje su izradili organi iz člana 104. ovog zakona u skladu sa članom 68. ovog zakona.
Kod izrade liste iz stava 1. ovog člana obveznik uzima u obzir složenost i obim izvršenja transakcija, neuobičajeni način izvršenja, vrednost ili povezanost transakcija koje nemaju ekonomski ili pravno osnovanu namenu, odnosno nisu usaglašene ili su u nesrazmeri sa uobičajenim odnosno očekivanim poslovanjem stranke, kao i druge okolnosti koje su povezane sa statusom ili drugim karakteristikama stranke.
Obveznik je dužan da prilikom utvrđivanja osnova sumnje da se radi o pranju novca, finansiranju terorizma ili finansiranju širenja oružja za masovno uništenje primenjuju listu indikatora iz stava 1. ovog člana, i da uzima u obzir i druge okolnosti koje ukazuju na postojanje osnova sumnje na pranje novca, finansiranje terorizma ili finansiranje širenja oružja za masovno uništenje.
VI SARADNJA NADLEŽNIH ORGANA, PROCENA RIZIKA NA NACIONALNOM NIVOU I ANALIZA EFIKASNOSTI I DELOTVORNOSTI SISTEMA
Saradnja nadležnih organa i procena rizika na nacionalnom nivou
Vlada obrazuje koordinaciono telo radi ostvarivanja efikasne saradnje i koordinacije poslova nadležnih organa koji se vrše u cilju sprečavanja pranja novca i finansiranja terorizma.
Procena rizika od pranja novca, finansiranja terorizma i finansiranja širenja oružja za masovno uništenje na nacionalnom nivou izrađuje se u pismenoj formi i ažurira najmanje jednom u tri godine.
Sažetak procene rizika iz stava 2. ovog člana stavlja se na raspolaganje javnosti i ne sme sadržati poverljive informacije.
Analiza efikasnosti i delotvornosti sistema
Analiza efikasnosti i delotvornosti sistema za sprečavanje i otkrivanje pranja novca i finansiranja terorizma vrši se najmanje jednom godišnje.
Radi obavljanja poslova iz stava 1. ovog člana Uprava vodi sledeće evidencije:
1) o licima i transakcijama iz člana 47. ovog zakona;
2) o izdatim nalozima za privremeno obustavljanje izvršenja transakcije iz čl. 75. i 82. ovog zakona;
3) o izdatim nalozima za praćenje finansijskog poslovanja stranke iz člana 76. ovog zakona;
4) o primljenim inicijativama iz člana 77. ovog zakona;
5) o podacima prosleđenim nadležnim državnim organima u skladu sa članom 78. ovog zakona;
6) o podacima primljenim i dostavljenim u skladu sa čl. 80. i 81. ovog zakona;
7) o podacima o prekršajima, privrednim prestupima i krivičnim delima koja se odnose na pranje novca i finansiranje terorizma;
8) o nedostacima, nezakonitostima i izrečenim merama u nadzoru iz člana 104. ovog zakona;
9) o obaveštenjima iz člana 112. ovog zakona.
Organi iz člana 104. ovog zakona, ministarstvo nadležno za unutrašnje poslove, ministarstvo nadležno za poslove pravosuđa, javna tužilaštva i sudovi dužni su da Upravi, radi objedinjavanja podataka i analize iz stava 1. ovog člana, redovno dostavljaju podatke i informacije o postupcima u vezi sa prekršajima, privrednim prestupima i krivičnim delima koji se odnose na pranje novca i finansiranje terorizma, o njihovim izvršiocima, kao i o oduzimanju imovine stečene izvršenjem krivičnog dela.
Organi iz člana 104. ovog zakona i ministarstvo nadležno za unutrašnje poslove, dužni su da Upravi dostavljaju sledeće podatke:
1) datum podnošenja prijave, odnosno zahteva za pokretanje prekršajnog postupka;
2) ime, prezime, datum i mesto rođenja, jedinstveni matični broj građana (u daljem tekstu: JMBG), odnosno poslovno ime i sedište lica protiv koga je podneta prijava, odnosno zahtev;
3) pravna kvalifikacija dela i mesto, vreme i način izvršenja radnje dela;
4) pravna kvalifikacija prethodnog dela i mesto, vreme i način izvršenja radnje tog dela.
Republičko javno tužilaštvo i drugo nadležno tužilaštvo, dužno je da Upravi dostavi sledeće podatke:
1) datum podizanja optužnice;
2) ime, prezime, datum i mesto rođenja, JMBG, odnosno poslovno ime i sedište optuženog lica;
3) pravna kvalifikacija dela, mesto, vreme i način izvršenja radnje dela;
4) pravna kvalifikacija prethodnog dela, mesto, vreme i način izvršenja radnje tog dela.
Sudovi su dužni da Upravi dostave sledeće podatke:
1) ime, prezime, datum i mesto rođenja, JMBG, odnosno poslovno ime i sedište lica protiv kojih je pokrenut postupak;
2) pravna kvalifikacija dela, vrsta i iznos privremeno ili trajno oduzete imovinske koristi;
3) vrsta i visina kazne;
4) poslednja odluka doneta u postupku u trenutku izveštavanja;
5) o primljenim i poslatim zamolnicama u vezi sa krivičnim delima iz stava 3. ovog člana ili prethodnim delima;
6) o svim primljenim i poslatim zahtevima za privremeno ili trajno oduzimanje imovinske koristi, bez obzira na vrstu krivičnog dela.
Ministarstvo nadležno za poslove pravosuđa dužno je da Upravi dostavi podatke o primljenim i poslatim zahtevima za međunarodnu pravnu pomoć u vezi sa krivičnim delima iz stava 3. ovog člana, kao i podatke o privremeno i trajno oduzetoj imovini.
Nadležni državni organi kojima je Uprava dostavila obaveštenje iz člana 78. ovog zakona, dužni su da Upravi dostave podatke o preduzetim merama i donetim odlukama.
Organi iz stava 3. ovog člana dužni su da podatke iz st. 4-7. ovog člana dostavljaju Upravi jednom godišnje, a najkasnije do kraja februara tekuće godine za prethodnu godinu, kao i na njen zahtev.
Način dostavljanja podataka i informacija iz stava 3. ovog člana uređuje Ministar na predlog Uprave.
VII UPRAVA ZA SPREČAVANJE PRANJA NOVCA
Uprava za sprečavanje pranja novca obrazuje se kao organ uprave u sastavu ministarstva nadležnog za poslove finansija.
Uprava obavlja finansijsko-informacione poslove: prikuplja, obrađuje, analizira i prosleđuje nadležnim organima informacije, podatke i dokumentaciju koju pribavlja u skladu sa ovim zakonom i vrši druge poslove koji se odnose na sprečavanje i otkrivanje pranja novca i finansiranja terorizma u skladu sa zakonom.
2. Otkrivanje pranja novca i finansiranja terorizma
Traženje podataka od obveznika
Ako Uprava oceni da u vezi sa određenim transakcijama ili licima postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma, može od obveznika da zahteva:
1) podatke iz evidencija o strankama i transakcijama koje obveznik vodi na osnovu člana 99. stav 1. ovog zakona;
2) podatke o novcu i imovini stranke kod obveznika;
3) podatke o prometu novca ili imovine stranke kod obveznika;
4) podatke o drugim poslovnim odnosima stranke uspostavljenim kod obveznika;
5) druge podatke i informacije potrebne za otkrivanje ili dokazivanje pranja novca ili finansiranja terorizma.
Uprava može da zahteva od obveznika i podatke i informacije iz stava 1. ovog člana koji se odnose na lica koja su učestvovala ili sarađivala u transakcijama ili poslovima lica za koje postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma.
U slučajevima iz st. 1. i 2. ovog člana, obveznik je dužan da Upravi, na njen zahtev, dostavi svu potrebnu dokumentaciju.
Obveznik je dužan da podatke, informacije i dokumentaciju iz ovog člana Upravi dostavi bez odlaganja, a najkasnije u roku od osam dana od dana prijema zahteva, ili omogući Upravi direktan elektronski pristup tim podacima, informacijama ili dokumentaciji, bez naknade. Uprava može u zahtevu odrediti i kraći rok za dostavljanje podataka, informacija i dokumentacije ako je to neophodno radi donošenja odluke o privremenom obustavljanju izvršenja transakcije ili u drugim hitnim slučajevima.
Uprava može, zbog obimnosti dokumentacije ili iz drugih opravdanih razloga, obvezniku da odredi i duži rok za dostavljanje dokumentacije ili da tu dokumentaciju pregleda kod obveznika. Zaposleni u Upravi koji pregleda tu dokumentaciju legitimiše se službenom legitimacijom i službenom značkom sa identifikacionim brojem.
Obrazac službene legitimacije i izgled službene značke propisuje Ministar.
Podaci, informacije i dokumentacija iz ovog člana dostavljaju se na način koji propisuje Ministar, na predlog Uprave.
Traženje podataka od nadležnih državnih organa i imalaca javnih ovlašćenja
Uprava može, radi ocene da li u vezi sa određenim transakcijama ili određenim licima postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma, da od državnih organa, organizacija i lica kojima su poverena javna ovlašćenja, zahteva podatke, informacije i dokumentaciju koji su potrebni za otkrivanje i dokazivanje pranja novca ili finansiranja terorizma.
Uprava može od organa i organizacija iz stava 1. ovog člana da zahteva podatke, informacije i dokumentaciju koji su potrebni za otkrivanje i dokazivanje pranja novca ili finansiranja terorizma, a koji se odnose na lica koja su učestvovala ili sarađivala u transakcijama ili poslovima lica u vezi sa kojima postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma.
Organi i organizacije iz stava 1. ovog člana dužni su da Upravi, u pismenoj formi, dostave tražene podatke, u roku od osam dana od dana prijema zahteva ili da omoguće Upravi direktan elektronski pristup podacima i informacijama, bez naknade.
Uprava može, u hitnim slučajevima zahtevati dostavljanje podataka u roku kraćem od roka iz stava 3. ovog člana.
Privremeno obustavljanje izvršenja transakcije
Uprava može izdati pismeni nalog obvezniku kojim se privremeno obustavlja izvršenje transakcije, uključujući i pristup sefu ako oceni da u vezi sa transakcijom ili licem koje obavlja transakciju postoji osnovana sumnja da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma, o čemu obaveštava nadležne organe radi preduzimanja mera iz njihove nadležnosti.
Direktor Uprave može, u hitnim slučajevima, usmeno izdati nalog kojim se privremeno obustavlja izvršenje transakcije, uključujući i pristup sefu koji mora, u pismenoj formi, potvrditi najkasnije sledećeg radnog dana.
Privremeno obustavljanje izvršenja transakcije uključujući i pristup sefu na osnovu st. 1. i 2. ovog člana može trajati 72 sata od momenta privremenog obustavljanja izvršenja transakcije uključujući i pristup sefu. Ako rok iz ovog stava pada u neradne dane, Uprava može izdati nalog kojim se taj rok produžava za dodatnih 48 sati.
Za vreme za koje je izvršenje transakcije uključujući i pristup sefu privremeno obustavljeno obveznik je dužan da se pridržava naloga Uprave koji se odnose na tu transakciju uključujući i pristup sefu ili na lice koje vrši tu transakciju uključujući i pristup sefu.
Nadležni organi iz stava 1. ovog člana dužni su da, bez odlaganja preduzmu mere iz svoje nadležnosti i o tome odmah obaveste Upravu.
Ako Uprava u roku iz stava 3. ovog člana utvrdi da ne postoji osnovana sumnja da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma, dužna je da obavesti obveznika da može da izvrši transakciju uključujući i pristup sefu.
Ako Uprava u roku iz stava 3. ovog člana ne obavesti obveznika o rezultatima sprovedenih radnji, smatra se da je obvezniku dozvoljeno da izvrši transakciju uključujući i pristup sefu.
Obveznik može da privremeno obustavi izvršenje transakcije, uključujući i pristup sefu najduže do 72 sata, ako osnovano posumnja da se, u vezi sa transakcijom uključujući i pristup sefu ili licem koje vrši ili za koje se vrši transakcija, uključujući i pristup sefu radi o pranju novca i ako je to neophodno za blagovremeno izvršavanje obaveza iz ovog zakona.
Praćenje finansijskog poslovanja stranke
Ako Uprava oceni da u vezi sa određenim transakcijama ili licima postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma može obvezniku izdati pismeni nalog da prati sve transakcije ili poslove tih lica koji se vrše kod obveznika.
Nalog iz stava 1. ovog člana Uprava može izdati i u odnosu na lica koja su učestvovala ili sarađivala u transakcijama ili poslovima lica za koje postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma.
Obveznik je dužan da o svakoj transakciji ili poslu obaveštava Upravu u rokovima koji su određeni u nalogu iz stava 1. ovog člana.
Ako u nalogu nije drugačije određeno, obveznik je dužan da Upravu o svakoj transakciji ili poslu obaveštava pre izvršenja transakcije ili posla, kao i da u obaveštenju navede rok u kome će se transakcija ili posao izvršiti.
Ako obveznik, zbog prirode transakcije ili posla ili iz drugih opravdanih razloga, ne može da postupi u skladu sa stavom 4. ovog člana, dužan je da Upravu o toj transakciji ili poslu obavesti odmah nakon njihovog izvršenja, a najkasnije narednog radnog dana. Obveznik je dužan da u obaveštenju navede razloge zbog kojih nije postupio u skladu sa stavom 4. ovog člana.
Mera iz stava 1. ovog člana traje tri meseca od dana izdavanja naloga. Ova mera može se produžavati na po mesec dana, a najduže šest meseci od dana izdavanja naloga.
Inicijativa za pokretanje postupka u Upravi
Ako u vezi sa određenim transakcijama ili licima postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca, finansiranju terorizma ili prethodnom krivičnom delu Uprava može započeti postupak prikupljanja podataka, informacija i dokumentacije u skladu sa ovim zakonom, kao i izvršiti druge radnje i mere iz svoje nadležnosti i na osnovu pismene i obrazložene inicijative suda, javnog tužioca, policije, Bezbednosno-informativne agencije, Vojnobezbednosne agencije, Vojnoobaveštajne agencije, Poreske uprave, Uprave carina, Narodne banke Srbije, Komisije za hartije od vrednosti, nadležnih inspekcija i državnih organa nadležnih za državnu reviziju i borbu protiv korupcije.
Ako u vezi sa određenim transakcijama postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca, finansiranju terorizma ili prethodnom krivičnom delu, državni organ iz stava 1. ovog člana može da traži od Uprave podatke i informacije potrebne za dokazivanje tih krivičnih dela.
Uprava je dužna da odbije pokretanje postupka na osnovu inicijative iz stava 1. ovog člana ili zahteva iz stava 2. ovog člana ako u njoj nisu obrazloženi osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma, kao i u slučajevima kada je očigledno da takvi osnovi sumnje ne postoje.
Uprava je dužna da u slučaju iz stava 3. ovog člana pismenim putem obavesti podnosioca inicijative o razlozima zbog kojih nije pokrenula postupak na osnovu te inicijative.
Prosleđivanje podataka nadležnim organima
Ako Uprava na osnovu dobijenih podataka, informacija i dokumentacije, oceni da u vezi sa određenom transakcijom ili licem postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma, dužna je da u pismenoj formi o tome obavesti nadležne državne organe, radi preduzimanja mera iz njihove nadležnosti, kao i da im dostavi prikupljenu dokumentaciju.
Uprava je dužna da obveznika i organe nadležne za vršenje nadzora iz člana 104. ovog zakona, koji su je obavestili o licu ili transakciji u vezi sa kojima postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma, obaveštava o rezultatima do kojih su njihova obaveštenja dovela.
Obaveštavanje iz stava 1. ovog člana odnosi se na:
1) podatke o broju podnetih obaveštenja o transakcijama ili licima za koje postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma;
2) rezultate do kojih su ta obaveštenja dovela;
3) informacije koje Uprava poseduje o tehnikama pranja novca i finansiranja terorizma i trendovima u toj oblasti;
4) opis slučajeva iz prakse Uprave i drugih nadležnih državnih organa.
Traženje podataka od stranih država
Uprava može da traži podatke, informacije i dokumentaciju potrebnu za sprečavanje i otkrivanje pranja novca ili finansiranja terorizma od nadležnih organa stranih država.
Podatke, informacije i dokumentaciju pribavljenu na osnovu stava 1. ovog člana Uprava može koristiti samo za namene određene ovim zakonom.
Podatke, informacije i dokumentaciju pribavljenu na osnovu stava 1. ovog člana Uprava ne može da prosledi drugom državnom organu bez prethodne saglasnosti državnog organa strane države nadležnog za sprečavanje i otkrivanje pranja novca i finansiranja terorizma, koji je te podatke dostavio Upravi.
Podatke, informacije i dokumentaciju pribavljene na osnovu stava 1. ovog člana Uprava ne može da koristi suprotno uslovima i ograničenjima koja je odredio državni organ strane države koji je te podatke dostavio Upravi.
Dostavljanje podataka nadležnim državnim organima stranih država
Podatke i informacije i dokumentaciju u vezi sa transakcijama ili licima za koje postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma Uprava može da dostavi organima stranih država nadležnim za sprečavanje i otkrivanje pranja novca i finansiranja terorizma na njihov pismeni i obrazloženi zahtev ili na svoju inicijativu.
Uprava može da odbije ispunjenje zahteva iz stava 1. ovog člana ako bi dostavljanje tih podataka ugrozilo ili moglo da ugrozi tok krivičnog postupka u Republici Srbiji.
Uprava je dužna da o odbijanju zahteva pismenim putem obavesti državni organ strane države koji je tražio podatke, informacije ili dokumentaciju, kao i da u tom obaveštenju navede razloge odbijanja zahteva.
Uprava može da odredi uslove i ograničenja pod kojima organ strane države može koristiti podatke, informacije i dokumentaciju iz stava 1. ovog člana, a dalje prosleđivanje prikupljenih informacija drugom organu strane države ne može se vršiti bez prethodne saglasnosti Uprave.
Privremeno obustavljanje izvršenja transakcije na zahtev nadležnog organa strane države
Uprava može, pod uslovima određenim ovim zakonom i pod uslovom uzajamnosti, izdati pismeni nalog kojim se privremeno obustavlja izvršenje transakcije i na osnovu pismenog i obrazloženog zahteva državnog organa strane države nadležnog za sprečavanje i otkrivanje pranja novca i finansiranja terorizma.
Na privremeno obustavljanje izvršenja transakcije iz stava 1. ovog člana shodno se primenjuju odredbe člana 75. ovog zakona.
Uprava može da odbije izvršenje zahteva iz stava 1. ovog člana ako bi dostavljanje tih podataka ugrozilo ili moglo da ugrozi tok krivičnog postupka u Republici Srbiji, o čemu pismenim putem obaveštava nadležni organ strane države koji je taj zahtev dostavio navodeći razloge odbijanja.
Zahtev nadležnom organu strane države za privremeno obustavljanje izvršenja transakcije
Uprava može da traži od organa strane države nadležnog za sprečavanje i otkrivanje pranja novca i finansiranja terorizma da privremeno obustavi izvršenje transakcije ako u vezi sa tom transakcijom ili licem koje vrši tu transakciju postoji osnovana sumnja da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma.
4. Sprečavanje pranja novca i finansiranja terorizma
Uprava obavlja poslove sprečavanja pranja novca i finansiranja terorizma, i to:
1) prati izvršavanje odredaba ovog zakona i preduzima radnje i mere iz svoje nadležnosti radi otklanjanja uočenih nepravilnosti;
2) učestvuje u izradi polaznih osnova za unapređenje zakonskog okvira u oblasti sprečavanja i otkrivanja pranja novca i finansiranja terorizma;
3) učestvuje u izradi liste indikatora za prepoznavanje transakcija ili lica za koje postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma;
4) priprema i daje mišljenja o primeni ovog zakona i propisa donetih na osnovu ovog zakona, u saradnji sa nadzornim organima;
5) priprema i daje preporuke u cilju jedinstvene primene ovog zakona i propisa donetih na osnovu ovog zakona kod obveznika;
6) planira i sprovodi obuku zaposlenih u Upravi i sarađuje kod stručnog obrazovanja, osposobljavanja i usavršavanja zaposlenih kod obveznika u vezi sa primenom propisa iz oblasti sprečavanja pranja novca i finansiranja terorizma;
7) inicira zaključivanje sporazuma o saradnji sa nadležnim državnim organima, nadležnim organima stranih država i međunarodnim organizacijama;
8) zaključuje sporazum o saradnji sa državnim organima koji obavljaju poslove državne uprave u oblasti građevinarstva, kao i drugim oblastima koje su izložene rizicima od pranja novca i finansiranja terorizma, i sa kojima zajednički izrađuje smernice i preporuke u vezi sa sprečavanjem i otkrivanjem pranja novca i finansiranja terorizma za pravna lica i preduzetnike koji obavljaju delatnost u ovim oblastima;
9) učestvuje u međunarodnoj saradnji u oblasti otkrivanja i sprečavanja pranja novca i finansiranja terorizma;
10) objavljuje statističke podatke u vezi sa pranjem novca i finansiranjem terorizma;
11) obaveštava javnost o pojavnim oblicima pranja novca i finansiranja terorizma;
12) vrši druge poslove u skladu sa zakonom.
Uprava podnosi izveštaj o radu Vladi najkasnije do 31. marta tekuće godine za prethodnu godinu.
Izveštaj iz stava 1. ovog člana obavezno sadrži statističke podatke, podatke o pojavnim oblicima pranja novca ili finansiranja terorizma, trendove u pranju novca ili finansiranju terorizma, kao i podatke o aktivnostima Uprave.
VIII KONTROLA PRENOSA FIZIČKI PRENOSIVIH SREDSTAVA PLAĆANJA PREKO DRŽAVNE GRANICE
Prijava prenosa fizički prenosivih sredstava plaćanja
Svako fizičko lice koje prelazi državnu granicu i pri tom prenosi fizički prenosiva sredstva plaćanja u iznosu od 10.000 evra ili više u dinarima ili stranoj valuti, dužno je da to prijavi nadležnom carinskom organu.
Prijava iz stava 1. ovog člana sadrži podatke iz člana 100. stav 1. ovog zakona.
Ministar propisuje oblik i sadržinu obrasca prijave, način podnošenja i popunjavanja prijave, kao i način obaveštavanja o ovoj obavezi fizičkih lica koja prelaze državnu granicu.
Nadležni carinski organ, u vršenju carinske kontrole u skladu sa zakonom, kontroliše ispunjavanje obaveze iz člana 86. ovog zakona.
Nadležni carinski organ kontroliše da li se fizički prenosiva sredstva plaćanja nalaze u poštanskoj pošiljci ili pošiljci robe (kargo).
Osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma
Ako nadležni carinski organ ustanovi da fizičko lice prenosi preko državne granice fizički prenosiva sredstva plaćanja u iznosu nižem od iznosa iz člana 86. stav 1. ovog zakona, ili ta sredstva budu pronađena u poštanskoj pošiljci ili pošiljci robe (kargo), a postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma, dužan je da prikupi podatke iz člana 100. stav 2. ovog zakona.
Nadležni carinski organ privremeno oduzima fizički prenosiva sredstva plaćanja koja nisu prijavljena, kao i kada oceni da postoji osnovana sumnja da su ta sredstva, bez obzira na njihov iznos, u vezi sa pranjem novca ili finansiranjem terorizma. Nadležni carinski organ je dužan da privremeno oduzeta sredstva plaćanja u stranoj valuti deponuje na račun Narodne banke Srbije ili u ostavu kod Narodne banke Srbije, a dinare - na račun Narodne banke Srbije u roku od dva radna dana od dana njihovog oduzimanja. O oduzetim fizički prenosivim sredstvima plaćanja izdaje se potvrda.
Nadležni carinski organ dužan je da Upravi dostavi podatke iz člana 100. stav 1. ovog zakona o svakom prijavljenom ili neprijavljenom prenosu fizički prenosivih sredstava plaćanja preko državne granice u roku od tri dana od dana tog prenosa, a u slučaju da postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma dužan je da navede i razloge za sumnju.
Nadležni carinski organ dužan je da Upravi dostavi podatke iz člana 100. stav 2. ovog zakona u roku iz stava 1. ovog člana u slučaju prenosa fizički prenosivih sredstava plaćanja preko državne granice u iznosu nižem od iznosa iz člana 86. stav 1. ovog člana ako postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma.
IX ZAŠTITA I ČUVANJE PODATAKA I VOĐENJE EVIDENCIJA
Obveznik, odnosno njegovi zaposleni, uključujući i članove upravnog, nadzornog i drugog organa upravljanja, kao i druga lica kojima su dostupni podaci iz člana 99. ovog zakona, ne smeju stranci ili trećem licu otkriti:
1) da su dostavljeni ili su u postupku dostavljanja Upravi podaci, informacije i dokumentacija o stranci ili o transakciji za koje postoji sumnja da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma;
2) da je Uprava, na osnovu čl. 75. i 82. ovog zakona, izdala nalog za privremeno obustavljanje izvršenja transakcije, uključujući i pristup sefu;
3) da je Uprava, na osnovu člana 76. ovog zakona, izdala nalog za praćenje finansijskog poslovanja stranke;
4) da je protiv stranke ili trećeg lica pokrenut ili bi mogao biti pokrenut postupak u vezi sa pranjem novca ili finansiranjem terorizma.
Zabrana iz stava 1. ovog člana ne odnosi se na slučajeve:
1) kada su podaci, informacije i dokumentacija koje u skladu sa ovim zakonom prikuplja i vodi obveznik potrebni za utvrđivanje činjenica u krivičnom postupku i ako te podatke traži nadležni sud u skladu sa zakonom;
2) ako podatke iz tačke 1. ovog stava traži organ iz člana 104. ovog zakona u postupku nadzora nad primenom odredaba ovog zakona;
3) ako preduzeće za reviziju, ovlašćeni revizor, pravno ili fizičko lice koje pruža računovodstvene usluge ili usluge poreskog savetovanja pokuša da odvrati stranku od nezakonite delatnosti;
4) kada obveznik postupa u skladu sa članom 48. stav 2. ovog zakona;
5) kod razmene informacija između dva ili više obveznika u slučajevima koji se odnose na istu stranku i istu transakciju, pod uslovom da su to obveznici iz Republike Srbije ili treće države koja propisuje obaveze u vezi sa sprečavanjem pranja novca i finansiranja terorizma koje su ekvivalentne obavezama propisanim ovim zakonom, da se bave istom delatnošću, kao i da podležu obavezama čuvanja profesionalne tajne i podataka o ličnosti.
Podaci, informacije i dokumentacija koje Uprava prikupi u skladu sa ovim zakonom predstavljaju tajne podatke u smislu zakona koji uređuje određivanje i zaštitu tajnih podataka.
Dostavljanje podataka, informacija i dokumentacije iz stava 1. ovog člana nadležnim državnim organima i stranim državnim organima nadležnim za sprečavanje i otkrivanje pranja novca i finansiranja terorizma vrši se u skladu sa odredbama zakona koji uređuje određivanje i zaštitu tajnih podataka i propisima donesenim na osnovu tog zakona.
Kada obveznik dostavlja podatke, informacije i dokumentaciju Upravi, korespondentskoj banci u skladu sa članom 36. ovog zakona, u skladu sa čl. 11-15v ovog zakona, trećem licu u skladu sa čl. 30-32. ovog zakona, poslovnim jedinicama i podređenim društvima pravnog lica u većinskom vlasništvu tog obveznika ili kada podatke, informacije ili dokumentaciju razmenjuje u okviru grupe u skladu sa članom 48. ovog zakona, ne smatra se da je povredio obavezu čuvanja poslovne, bankarske ili profesionalne tajne.
Prilikom razmene podatka iz stava 3. ovog člana obveznik je dužan da posebno vodi računa o sprovođenju zabrane dojavljivanja iz člana 90. ovog zakona.
Obveznik je dužan da primenjuje odredbe ovog zakona bez obzira na obavezu čuvanja profesionalne tajne.
Obveznik, odnosno njegovi zaposleni nisu odgovorni za štetu, osim ako se dokaže da je šteta prouzrokovana namerno ili krajnjom nepažnjom, učinjenu strankama i trećim licima ako, u skladu sa ovim zakonom:
1) pribavljaju i obrađuju podatke, informacije i dokumentaciju o strankama;
2) dostave Upravi podatke, informacije i dokumentaciju o svojim strankama;
3) izvrše nalog Uprave za privremeno obustavljanje izvršenja transakcije ili za praćenje finansijskog poslovanja stranke;
4) privremeno obustave izvršenje transakcije u skladu sa odredbom člana 75. stav 8. ovog zakona.
Obveznik odnosno njegovi zaposleni ne odgovaraju disciplinski ili krivično za kršenje obaveze čuvanja poslovne, bankarske i profesionalne tajne ako:
1) podatke, informacije i dokumentaciju dostave Upravi u skladu sa ovim zakonom;
2) obrađuju podatke, informacije i dokumentaciju u cilju provere stranaka i transakcija za koje postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma.
Zaštita integriteta ovlašćenog lica i zaposlenih
Obveznik je dužan da preduzme neophodne mere kako bi zaštitio ovlašćeno lice i zaposlene koji sprovode odredbe ovog zakona od nasilnih radnji usmerenih na njihov fizički i psihički integritet.
Korišćenje podataka, informacija i dokumentacije
Uprava, drugi nadležni državni organ ili imalac javnih ovlašćenja, obveznik i njihovi zaposleni mogu podatke, informacije i dokumentaciju pribavljenu na osnovu ovog zakona koristiti samo za namene određene zakonom.
Rok za čuvanje podataka kod obveznika
Obveznik je dužan da podatke i dokumentaciju u vezi sa strankom, uspostavljenim poslovnim odnosom sa strankom, izvršenom analizom rizika i izvršenom transakcijom, pribavljene u skladu sa ovim zakonom, kao i dosije stranke, poslovnu korespondenciju i rezultate bilo koje analize koju je izvršio u vezi sa strankom čuva najmanje deset godina od dana okončanja poslovnog odnosa, izvršene transakcije, odnosno od poslednjeg pristupa sefu ili ulaska u igračnicu.
Obveznik je dužan da u roku iz stava 1. ovog člana čuva i video-zvučni zapis utvrđivanja i provere identiteta koji je nastao u postupku video-identifikacije u skladu sa propisom iz člana 18. stav 8, člana 19. stav 7. i člana 21. stav 7. ovog zakona.
Obveznik je dužan da podatke i dokumentaciju o ovlašćenom licu, zameniku ovlašćenog lica, stručnom osposobljavanju zaposlenih i izvršenim unutrašnjim kontrolama čuva najmanje pet godina od dana prestanka dužnosti ovlašćenog lica, izvršenog stručnog osposobljavanja ili izvršene unutrašnje kontrole.
Nakon isteka roka iz st. 1. i 3. ovog člana obveznik je dužan da sa podacima iz st. 1-3. ovog člana postupa u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita podataka o ličnosti, pod uslovom da se ne radi o podacima koje koriste nadležni državni organi u posebne svrhe.
Obveznik je dužan da čuva podatke iz ovog člana u skladu sa ovim zakonom i da ih za namene određene ovim zakonom dostavi uredno i bez odlaganja na zahtev organa nadležnog za vršenje nadzora iz člana 104. ovog zakona, Uprave ili drugog nadležnog organa.
Rok za čuvanje podataka kod nadležnog carinskog organa
Nadležni carinski organ dužan je da podatke prikupljene u skladu sa ovim zakonom čuva najmanje deset godina od dana njihovog pribavljanja.
Rok za čuvanje podataka kod Uprave
Uprava je dužna da podatke iz evidencija koje vodi u skladu sa ovim zakonom čuva najmanje deset godina od dana njihovog dobijanja.
Obveznik vodi evidenciju podataka:
1) o strankama, kao i poslovnim odnosima i transakcijama iz člana 8. ovog zakona;
2) dostavljenih Upravi u skladu sa članom 47. ovog zakona.
Nadležni carinski organ vodi evidencije o:
1) prijavljenim i neprijavljenim prenosima fizički prenosivih sredstava plaćanja u iznosu od 10.000 evra ili više u dinarima ili stranoj valuti preko državne granice;
2) prenosima ili pokušajima prenosa fizički prenosivih sredstava plaćanja u iznosu nižem od 10.000 evra u dinarima ili stranoj valuti preko državne granice ako postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma.
Sadržina evidencija koje vodi obveznik
Evidencija podataka o strankama, poslovnim odnosima i transakcijama iz člana 98. stav 1. tačka 1) ovog zakona sadrži:
1) poslovno ime i pravnu formu, adresu, sedište, matični broj i poreski identifikacioni broj (u daljem tekstu: PIB) pravnog lica ili preduzetnika koje uspostavlja poslovni odnos ili vrši transakciju, odnosno za koje se uspostavlja poslovni odnos ili vrši transakcija;
2) ime i prezime, datum i mesto rođenja, prebivalište ili boravište, JMBG zastupnika, punomoćnika ili prokuriste koji u ime i za račun stranke - pravnog lica, lica stranog prava, preduzetnika, trasta ili lica građanskog prava uspostavlja poslovni odnos ili vrši transakciju, kao i vrstu i broj ličnog dokumenta, datum i mesto izdavanja;
3) ime i prezime, datum i mesto rođenja, prebivalište ili boravište i JMBG fizičkog lica, njegovog zakonskog zastupnika i punomoćnika, kao i preduzetnika koji uspostavlja poslovni odnos ili vrši transakciju, odnosno za koje se uspostavlja poslovni odnos ili vrši transakcija, kao i vrstu i broj ličnog dokumenta, naziv izdavaoca, datum i mesto izdavanja;
4) ime i prezime, datum i mesto rođenja i prebivalište ili boravište fizičkog lica koje ulazi u igračnicu ili pristupa sefu;
5) svrhu i namenu poslovnog odnosa, kao i informaciju o delatnosti i poslovnim aktivnostima stranke;
6) datum uspostavljanja poslovnog odnosa, odnosno datum i vreme ulaska u igračnicu ili pristupa sefu;
7) datum i vreme izvršenja transakcije;
8) iznos transakcije i valutu u kojoj je transakcija izvršena;
9) namenu transakcije, kao i ime i prezime i prebivalište, odnosno poslovno ime i sedište lica kome je transakcija namenjena;
10) način vršenja transakcije;
11) podatke i informacije o poreklu imovine koja je predmet ili koja će biti predmet poslovnog odnosa ili transakcije;
12) informaciju o postojanju razloga za sumnju da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma;
13) ime, prezime, datum i mesto rođenja i prebivalište ili boravište stvarnog vlasnika stranke;
14) naziv lica građanskog prava;
15) adresu digitalne imovine;
16) imena članova najvišeg rukovodstva pravnog lica, lica stranog prava, trasta ili lica građanskog prava s kojim se uspostavlja poslovni odnos ili vrši transakcija;
17) akta i drugu dokumentaciju na osnovu koje je osnovano i uređeno poslovanje pravnog lica, lica stranog prava, trasta ili lica građanskog prava s kojim se uspostavlja poslovni odnos ili vrši transakcija: statut, ugovori o osnivanju ili druga dokumentacija koja sadrži informacije o vlasništvu, upravljanju i kontroli nad tim licem.
Evidencija podataka dostavljenih Upravi u skladu sa članom 47. ovog zakona sadrži podatke iz stava 1. ovog člana.
Evidencija podataka iz stava 1. ovog člana sadrži i video-zvučni zapis koji je nastao u postupku video-identifikacije u skladu sa propisom iz člana 18. stav 8, člana 19. stav 7. i člana 21. stav 7. ovog zakona.
Sadržina evidencija koje vodi nadležni carinski organ
Evidencija o prijavljenim i neprijavljenim prenosima fizički prenosivih sredstava plaćanja u iznosu od 10.000 evra ili više u dinarima ili stranoj valuti preko državne granice sadrži:
1) ime i prezime, prebivalište, datum i mesto rođenja i državljanstvo lica koje prenosi ta sredstva, kao i broj pasoša, datum i mesto izdavanja;
2) poslovno ime, adresu i sedište pravnog lica, odnosno ime, prezime, prebivalište ili boravište, datum i mesto rođenja i državljanstvo vlasnika tih sredstava, odnosno lica za koje se vrši prenos tih sredstava preko državne granice, kao i broj pasoša, datum i mesto izdavanja;
3) poslovno ime, adresu i sedište pravnog lica, odnosno ime, prezime, prebivalište ili boravište, datum i mesto rođenja i državljanstvo primaoca tih sredstava;
4) vrstu fizički prenosivih sredstava plaćanja;
5) iznos i valutu fizički prenosivih sredstava plaćanja koja se prenose;
6) poreklo fizički prenosivih sredstava plaćanja koja se prenose;
7) namenu za koju će ta sredstva biti upotrebljena;
8) mesto, datum i vreme prelaska državne granice;
9) prevozno sredstvo koje se koristi za prenos tih sredstava;
10) maršrutu (zemlja polaska i datum polaska, zemlja tranzita, zemlja dolaska i datum dolaska), transportno preduzeće i referentni broj (npr. broj leta);
11) podatak o tome da li su fizički prenosiva sredstva plaćanja prijavljena ili nisu.
Evidencija o prenosu fizički prenosivih sredstava plaćanja preko državne granice u iznosu nižem od 10.000 evra u dinarima ili stranoj valuti ako postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma sadrži:
1) ime, prezime, prebivalište, datum i mesto rođenja i državljanstvo lica koje prijavi ili ne prijavi prenos tih sredstva;
2) poslovno ime i sedište pravnog lica, odnosno ime, prezime, prebivalište i državljanstvo vlasnika tih sredstava, odnosno lica za koje se vrši prenos tih sredstava preko državne granice;
3) poslovno ime, adresu i sedište pravnog lica, odnosno ime, prezime, prebivalište ili boravište, datum i mesto rođenja i državljanstvo primaoca tih sredstava;
4) vrstu fizički prenosivih sredstava plaćanja;
5) iznos i valuta fizički prenosivih sredstava plaćanja koja se prenose;
6) poreklo fizički prenosivih sredstava plaćanja koja se prenose;
7) namenu za koju će ta sredstva biti upotrebljena;
8) mesto, datum i vreme prelaska državne granice;
9) prevozno sredstvo koje se koristi za prenos tih sredstava;
10) informaciju o postojanju razloga za sumnju da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma.
Sadržina evidencija koje vodi Uprava
Evidencija naloga za privremeno obustavljanje izvršenja transakcije sadrži:
1) poslovno ime obveznika kome je izdat nalog;
2) datum i vreme izdavanja naloga;
3) iznos i valutu transakcije čije izvršenje je privremeno obustavljeno;
4) ime i prezime, prebivalište ili boravište, datum i mesto rođenja i JMBG fizičkog lica koje traži izvršenje transakcije čije izvršenje je privremeno obustavljeno;
5) ime i prezime, prebivalište ili boravište, datum i mesto rođenja i JMBG fizičkog lica, odnosno poslovno ime, adresu i sedište pravnog lica koje je primalac sredstava, ili podatke o računu na koji se sredstva transferišu;
6) podatke o državnom organu koji je obavešten o privremenom obustavljanju izvršenja transakcije.
Evidencija izdatih naloga za praćenje finansijskog poslovanja stranke sadrži:
1) poslovno ime obveznika kome je izdat nalog;
2) datum i vreme izdavanja naloga;
3) ime i prezime, prebivalište ili boravište, datum i mesto rođenja i JMBG fizičkog lica odnosno, poslovno ime, adresu i sedište pravnog lica u odnosu na koje je izdat nalog.
Evidencija o inicijativama iz člana 77. ovog zakona sadrži:
1) ime i prezime, prebivalište ili boravište i JMBG fizičkog lica, odnosno poslovno ime, sedište, matični broj i PIB pravnog lica za koje postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma;
2) podatke o transakciji za koju postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma (iznos transakcije, valuta, datum, odnosno period izvršenja transakcije);
3) informaciju o postojanju razloga za sumnju da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma.
Evidencija podataka prosleđenih nadležnim državnim organima u skladu sa članom 78. ovog zakona sadrži:
1) ime i prezime, datum i mesto rođenja, prebivalište ili boravište i JMBG fizičkog lica, odnosno poslovno ime, sedište, matični broj i PIB pravnog lica u vezi sa kojima je Uprava nadležnom državnom organu dostavila podatke, informacije i dokumentaciju;
2) podatke o transakciji za koju postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma (iznos transakcije, valuta, datum, odnosno vreme izvršenja transakcije);
3) informaciju o postojanju razloga za sumnju da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma;
4) podatke o organu kome su ti podaci dostavljeni.
Evidencija podataka primljenih i dostavljenih u skladu sa čl. 80. i 81. ovog zakona sadrži:
1) naziv države ili organa kojima Uprava dostavlja ili traži podatke, informacije i dokumentaciju;
2) podatke o transakcijama ili licima o kojima Uprava dostavlja ili traži podatke iz stava 1. ovog člana.
Sadržina evidencija koje vode nadležni državni organi
Evidencija podataka o prekršajima, privrednim prestupima i krivičnim delima iz člana 71. st. 4-7. ovog zakona sadrži:
1) datum podnošenja prijave, podizanja optužnice, odnosno pokretanja postupka;
2) ime, prezime, datum i mesto rođenja odnosno poslovno ime i sedište prijavljenog ili optuženog lica, odnosno lica protiv koga je pokrenut postupak;
3) pravnu kvalifikaciju dela i mesto, vreme i način izvršenja radnje dela;
4) pravnu kvalifikaciju prethodnog dela i mesto, vreme i način izvršenja radnje tog dela;
5) vrstu i visinu privremeno ili trajno oduzete imovinske koristi koja je pribavljena krivičnim delom, privrednim prestupom, odnosno prekršajem;
6) vrstu i visinu kazne;
7) poslednju odluku donetu u postupku u trenutku izveštavanja;
8) podatke o primljenim i poslatim zamolnicama u vezi sa krivičnim delima pranja novca i finansiranja terorizma ili prethodnim delima;
9) podatke o primljenim i poslatim zahtevima za privremeno ili trajno oduzimanje protivpravne imovinske koristi bez obzira na vrstu krivičnog dela, privrednog prestupa, odnosno prekršaja;
10) podatke o primljenim i poslatim zahtevima za ekstradiciju u vezi sa krivičnim delima pranja novca i finansiranja terorizma.
Evidencija o prekršajima i izrečenim merama u vršenju nadzora iz člana 104. ovog zakona sadrži:
1) ime, prezime, datum i mesto rođenja, prebivalište ili boravište, državljanstvo i JMBG fizičkog lica, a za odgovorno i ovlašćeno lice u pravnom licu i radno mesto i poslove koje vrši;
2) poslovno ime, adresu, sedište, matični broj i PIB pravnog lica;
3) opis prekršaja, odnosno nedostataka;
4) podatke o izrečenim merama.
Evidencija o obaveštenjima iz čl. 112. i 112a ovog zakona sadrži:
1) ime i prezime, datum i mesto rođenja, prebivalište ili boravište i JMBG fizičkog lica, odnosno poslovno ime, sedište, matični broj i PIB pravnog lica na koje se odnose činjenice koje su u vezi ili koje bi mogle da budu u vezi sa pranjem novca ili finansiranjem terorizma;
2) podatke o transakciji na koju se odnose činjenice koje su u vezi ili koje bi mogle da budu u vezi sa pranjem novca ili finansiranjem terorizma (iznos transakcije, valuta, datum, odnosno vreme izvršenja transakcije);
3) opis činjenica koje su u vezi ili koje bi mogle da budu u vezi sa pranjem novca ili finansiranjem terorizma.
Sadržina evidencija koje vodi advokat, odnosno javni beležnik
Evidencija podataka o strankama, poslovnim odnosima i transakcijama koje vodi advokat, odnosno javni beležnik na osnovu člana 62. ovog zakona sadrži:
1) ime i prezime, datum i mesto rođenja, prebivalište ili boravište, JMBG, vrstu, broj, mesto i datum izdavanja ličnog dokumenta fizičkog lica i preduzetnika, odnosno poslovno ime, adresu, sedište, matični broj i PIB pravnog lica i preduzetnika za koje advokat vrši usluge;
2) ime i prezime, datum i mesto rođenja, prebivalište ili boravište, JMBG, vrstu, broj, mesto i datum izdavanja ličnog dokumenta zastupnika pravnog lica ili zakonskog zastupnika ili punomoćnika fizičkog lica koji u ime i za račun tog pravnog ili fizičkog lica uspostavlja poslovni odnos ili vrši transakciju;
3) ime i prezime, datum i mesto rođenja i prebivalište ili boravište stvarnog vlasnika stranke za koju advokat, odnosno javni beležnik vrši uslugu, kao i izjavu stranke da deluje u svoje ime;
4) svrhu i namenu poslovnog odnosa, kao i informaciju o delatnosti stranke;
5) datum uspostavljanja poslovnog odnosa;
6) datum vršenja transakcije;
7) iznos transakcije i valutu u kojoj je transakcija izvršena;
8) namenu transakcije, kao i ime i prezime i prebivalište, odnosno poslovno ime i sedište lica kome je transakcija namenjena;
9) način vršenja transakcije;
10) podatke i informacije o poreklu imovine koja je predmet ili koja će biti predmet poslovnog odnosa ili transakcije;
11) ime i prezime, datum i mesto rođenja, prebivalište ili boravište i JMBG fizičkog lica i preduzetnika, odnosno poslovno ime, adresu i sedište, matični broj i PIB pravnog lica i preduzetnika za koje postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma;
12) podatke o transakciji u vezi sa kojom postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma (iznos i valuta u kojoj se transakcija vrši, datum i vreme vršenja transakcije);
13) informaciju o postojanju razloga za sumnju da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma.
Narodna banka Srbije u elektronskom obliku vodi Jedinstveni registar sefova.
Jedinstveni registar sefova sadrži sledeće podatke o korisniku sefa koji je fizičko lice:
1) datum zaključenja i prestanka ugovora o sefu, kao i period na koji je taj ugovor zaključen;
2) ime i prezime korisnika sefa;
3) jedinstveni matični broj građana, odnosno drugu odgovarajuću identifikacionu oznaku za korisnika koji nema državljanstvo Republike Srbije (npr. broj pasoša ili evidencioni broj koji određuje nadležni državni organ);
4) adresu prebivališta, odnosno boravišta korisnika sefa;
5) podatke iz tač. 2)-4) ovog stava o licima koja su ovlašćena da pristupaju sefu korisnika.
Jedinstveni registar sefova sadrži sledeće podatke o korisniku sefa koji je pravno lice:
1) datum zaključenja i prestanka ugovora o sefu, kao i period na koji je taj ugovor zaključen;
2) poslovno ime ili skraćeno poslovno ime korisnika sefa;
3) adresu sedišta korisnika sefa;
4) matični broj korisnika sefa;
5) poreski identifikacioni broj korisnika sefa;
6) druge podatke koje propiše Narodna banka Srbije.
Banke koje korisnicima stavljaju na upotrebu sefove dužne su da Narodnoj banci Srbije redovno dostavljaju podatke iz st. 2. i 3. ovog člana i odgovaraju za tačnost tih podataka.
Narodna banka Srbije odgovara za istovetnost podataka iz stava 4. ovog člana s podacima u Jedinstvenom registru sefova.
Podaci iz Jedinstvenog registra sefova nisu javno dostupni i na njih se primenjuju propisi kojima se uređuju bankarska tajna i zaštita podataka o ličnosti.
Narodna banka Srbije propisuje bliže uslove i način vođenja Jedinstvenog registra sefova, način i rokove dostavljanja podataka koji se vode u tom registru, kao i način ostvarivanja uvida u te podatke.
Jedinstveni registar korisnika novčane doznake
Narodna banka Srbije u elektronskom obliku vodi Jedinstveni registar korisnika platne usluge izvršavanja novčane doznake (u daljem tekstu: Jedinstveni registar korisnika novčane doznake).
Jedinstveni registar korisnika novčane doznake sadrži sledeće podatke o korisniku platne usluge izvršavanja novčane doznake (u daljem tekstu: korisnik novčane doznake):
1) ime i prezime korisnika novčane doznake;
2) jedinstveni matični broj građana, odnosno drugu odgovarajuću identifikacionu oznaku za korisnika novčane doznake koji nema državljanstvo Republike Srbije (npr. broj pasoša ili evidencioni broj koji određuje nadležni državni organ);
3) adresu prebivališta, odnosno boravišta korisnika novčane doznake.
Banke i druga lica koja, u skladu sa zakonom, pružaju platnu uslugu izvršavanja novčane doznake dužni su da Narodnoj banci Srbije redovno dostavljaju podatke iz stava 2. ovog člana i odgovaraju za tačnost tih podataka.
Narodna banka Srbije odgovara za istovetnost podataka iz stava 3. ovog člana s podacima u Jedinstvenom registru korisnika novčane doznake.
Podaci iz Jedinstvenog registra korisnika novčane doznake nisu javno dostupni i na njih se primenjuju odredbe zakona kojim se uređuje pružanje platnih usluga koje se odnose na poslovnu tajnu, kao i odredbe propisa kojima se uređuje zaštita podataka o ličnosti.
Narodna banka Srbije propisuje bliže uslove i način vođenja Jedinstvenog registra korisnika novčane doznake, način dostavljanja podataka koji se vode u tom registru, kao i način ostvarivanja uvida u te podatke.
1. Organi nadležni za vršenje nadzora
Organi nadležni za vršenje nadzora i njihova ovlašćenja
Nadzor nad primenom ovog zakona od strane obveznika, advokata i javnih beležnika dužni su da vrše:
1) Uprava;
2) Narodna banka Srbije;
3) Komisija za hartije od vrednosti;
4) organ nadležan za nadzor u oblasti poreskog savetovanja;
4a) organ nadležan za nadzor u oblasti igara na sreću;
5) ministarstvo nadležno za inspekcijski nadzor u oblasti trgovine;
6) Advokatska komora Srbije;
7) ministarstvo nadležno za poslove poštanskog saobraćaja;
8) Javnobeležnička komora.
Ako organ iz stava 1. ovog člana u vršenju nadzora, utvrdi postojanje nepravilnosti ili nezakonitosti u primeni ovog zakona, dužan je da preduzme jednu od sledećih mera:
1) zahteva otklanjanje nepravilnosti i nedostataka u roku koji sam odredi;
2) podnese zahtev nadležnom organu za pokretanje odgovarajućeg postupka;
3) preduzme druge mere i radnje za koje je zakonom ovlašćen.
Organ iz stava 1. ovog člana, ukoliko na osnovu zakona daje dozvole za rad obveznika, odnosno ovlašćenja za obavljanje poslova obveznika, može privremeno ili trajno da zabrani obavljanje delatnosti obveznika, odnosno da obvezniku oduzme dozvolu ili ovlašćenje za obavljanje poslova, u naročito opravdanim slučajevima.
Organ iz stava 1. ovog člana prilikom vršenja nadzora sprovodi pristup zasnovan na proceni rizika. U vršenju nadzora organ iz stava 1. ovog člana je dužan da:
1) ima jasnu sliku o rizicima od pranja novca, finansiranja terorizma i finansiranja širenja oružja za masovno uništenje u Republici Srbiji;
2) ima direktan i indirektan pristup svim relevantnim informacijama o specifičnim domaćim i međunarodnim rizicima vezanim za stranke i usluge obveznika;
3) prilagođava dinamiku nadzora i mere preduzete u nadzoru sa rizikom od pranja novca, finansiranja terorizma i finansiranja širenja oružja za masovno uništenje kod obveznika, kao i sa procenjenim rizikom u Republici Srbiji.
Procenjeni rizik od pranja novca, finansiranja terorizma i finansiranja širenja oružja za masovno uništenje kod obveznika iz stava 4. ovog člana, uključujući i rizik od neprimenjivanja radnji i mera na osnovu ovog zakona i zakona kojim se uređuje ograničavanje raspolaganja imovinom u cilju sprečavanja terorizma i širenja oružja za masovno uništenje, organ iz stava 1. ovog člana preispituje periodično, kao i kada kod obveznika dođe do značajne promene upravljačke ili organizacione strukture ili načina rada obveznika.
Uprava vrši posredan i neposredan nadzor nad primenom ovog zakona kod obveznika iz člana 4. stav 1. tač. 13) i 14) ovog zakona.
Prilikom vršenja nadzora zaposleni u Upravi koji se bave poslovima nadzora se legitimišu službenom legitimacijom i značkom.
Posredan nadzor sprovodi se kontrolom dokumentacije koju obveznici dostavljaju Upravi na njen zahtev, odmah, a najkasnije u roku od 15 dana od dana dostavljanja zahteva.
Neposredan nadzor pokreće se i vodi po službenoj dužnosti, a sprovodi se uvidom u poslovne knjige i drugu dokumentaciju obveznika, koji vrše zaposleni u Upravi.
Radi obavljanja nadzora, Uprava sačinjava kontrolne liste, koje objavljuje na zvaničnoj internet stranici Uprave. Sadržaj kontrolnih listi se preispituje najmanje dva puta godišnje.
Na postupak neposrednog nadzora shodno se primenjuje zakon kojim se uređuje inspekcijski nadzor.
Obveznik je dužan da Upravi dostavi podatke, informacije i dokumentaciju koji su neophodni za vršenje nadzora odmah, a najkasnije u roku od 15 dana od dana dostavljanja zahteva.
U cilju obavljanja poslova iz stava 1. ovog člana može se doneti zaključak.
Protiv zaključka iz stava 2. ovog člana nije dozvoljena žalba.
Neposredan nadzor se sprovodi na osnovu plana nadzora, koji se sačinjava na godišnjem nivou. Plan nadzora se označava stepenom tajnosti.
Direktor Uprave ili lice koje on odredi, na osnovu godišnjeg plana nadzora, izdaje pismeni nalog. Nadzor počinje uručenjem naloga za nadzor nadziranom subjektu, odnosno licu koje je prisutno.
Ako nadzirani subjekt, odnosno prisutno lice odbija uručenje naloga, smatra se da nadzor počinje pokazivanjem naloga i predočavanjem njegove sadržine nadziranom subjektu, odnosno prisutnom licu.
Kada u skladu sa zakonom nalog nije izdat, nadzor počinje preduzimanjem prve radnje zaposlenog u Upravi sa tim ciljem.
Zaposleni u Upravi može o svom dolasku obavestiti obveznika.
Zaposleni u Upravi je dužan da o izvršenom neposrednom nadzoru sačini zapisnik, u roku od 15 dana od dana završetka nadzora i dostavi ga obvezniku. Zapisnik sadrži nalaz i predložene, odnosno naložene mere.
Obveznik može da dostavi Upravi primedbe na zapisnik iz stava 6. ovog člana u roku od 15 dana od dana dostavljanja zapisnika.
Ako zaposleni u Upravi utvrdi da su primedbe na zapisnik osnovane, sačinjava dopunu zapisnika.
Dopuna zapisnika dostavlja se obvezniku, koji ima pravo da u roku od osam dana od dana dostavljanja dopune zapisnika dostavi Upravi svoje primedbe.
Zaposleni u Upravi, u slučaju kada obveznik onemogući vršenje neposrednog nadzora donosi zaključak kojim se obvezniku nalaže da omogući vršenje nadzora odmah, a najkasnije u roku od tri dana od dana prijema zaključka.
Pod onemogućavanjem vršenja neposrednog nadzora podrazumeva se:
1) onemogućavanje uvida u dokumentaciju;
2) dostavljanje namerno ili grubom nepažnjom netačnih podataka;
3) neobezbeđivanje zaposlenom u Upravi uslova za vršenje neposrednog nadzora;
4) nedostavljanje u određenom roku traženih podataka i dokumentacije, kojom je obveznik dužan da raspolaže.
Nadležnost Narodne banke Srbije u nadzoru
Nadzor nad primenom ovog zakona od strane obveznika iz člana 4. stav 1. tačka 1) ovog zakona vrši Narodna banka Srbije u skladu sa zakonom kojim se uređuje poslovanje banaka.
Nadzor nad primenom ovog zakona od strane obveznika iz člana 4. stav 1. tačka 2) ovog zakona vrši Narodna banka Srbije u skladu sa zakonom kojim se uređuje devizno poslovanje.
Nadzor nad primenom ovog zakona od strane obveznika iz člana 4. stav 1. tačka 4) ovog zakona vrši Narodna banka Srbije u skladu sa zakonom kojim se uređuje poslovanje društava za upravljanje dobrovoljnim penzijskim fondovima.
Nadzor nad primenom ovog zakona od strane obveznika iz člana 4. stav 1. tačka 5) ovog zakona vrši Narodna banka Srbije u skladu sa zakonom kojim se uređuje delatnost finansijskog lizinga.
Nadzor nad primenom ovog zakona od strane obveznika iz člana 4. stav 1. tačka 6) ovog zakona vrši Narodna banka Srbije u skladu sa zakonom kojim se uređuje delatnost osiguranja.
Nadzor nad primenom ovog zakona od strane obveznika iz člana 4. stav 1. tač. 10), 11) i 16) ovog zakona vrši Narodna banka Srbije u skladu sa zakonom kojim se uređuje pružanje platnih usluga.
Nadzor nad primenom ovog zakona od strane obveznika iz člana 4. stav 1. tačka 17) ovog zakona koji pruža usluge povezane s virtuelnim valutama vrši Narodna banka Srbije u skladu sa zakonom kojim se uređuje digitalna imovina.
Posebna ovlašćenja nadzornih organa
Organ nadležan za vršenje nadzora iz člana 104. ovog zakona, ukoliko na osnovu zakona daje dozvole za rad obveznika, odnosno ovlašćenja obveznicima radi provere ispunjenosti propisanih uslova za davanje dozvole za rad, odnosno ovlašćenja obveznicima ili sticanje učešća kod obveznika, kao i uslova za obavljanje funkcije člana organa kod obveznika u skladu sa propisima - mogu da u svakom trenutku pribave podatke o osuđivanosti, odnosno neosuđivanosti lica u vezi s kojima se proverava ispunjenost tih uslova i njihovih saradnika iz kaznene evidencije koja se vodi u skladu sa zakonom.
Pojam saradnika iz stava 1. ovog člana za pojedine kategorije obveznika iz stava 1. ovog člana ima značenje utvrđeno zakonom kojim se uređuje poslovanje tog obveznika ili propisom donetim na osnovu zakona kojim se uređuje poslovanje tog obveznika.
Podatke iz stava 1. ovog člana organ nadležan za vršenje nadzora iz člana 104. ovog zakona može koristiti isključivo u svrhe za koje su pribavljeni i ne sme ih saopštavati niti učiniti dostupnim trećim licima.
Ostali organi nadležni za vršenje nadzora
Komisija za hartije od vrednosti vrši nadzor nad primenom ovog zakona od strane obveznika iz člana 4. stav 1. tačka 1) ovog zakona, kada se radi o kastodi i poslovima ovlašćene banke, člana 4. stav 1. tač. 3) i 7) ovog zakona, u skladu sa zakonom kojim se uređuje tržište kapitala, zakonom kojim se uređuje preuzimanje akcionarskih društava i zakonom kojim se reguliše poslovanje investicionih fondova, člana 4. stav 1. tačka 9) ovog zakona, u skladu sa zakonom kojim se uređuje delatnost revizora, člana 4. stav 1. tačka 17) ovog zakona koji pruža usluge povezane s digitalnim tokenima, u skladu sa zakonom kojim se uređuje digitalna imovina i člana 4. stav 1. tačka 18) ovog zakona, u skladu sa zakonom kojim se uređuje tržište kapitala.
Organ nadležan za nadzor u oblasti poreskog savetovanja vrši nadzor nad primenom ovog zakona od strane obveznika iz člana 4. stav 1. tačka 15) ovog zakona, u skladu sa zakonom kojim se uređuje nadležnost i organizacija tog organa.
Organ nadležan za nadzor u oblasti igara na sreću vrši nadzor nad primenom ovog zakona od strane obveznika iz člana 4. stav 1. tačka 8) ovog zakona, u skladu sa zakonom kojim se uređuje nadležnost i organizacija tog organa.
Ministarstvo nadležno za inspekcijski nadzor u oblasti trgovine vrši nadzor nad primenom ovog zakona od strane obveznika iz člana 4. stav 1. tačka 12) ovog zakona, u skladu sa zakonom kojim se uređuje inspekcijski nadzor.
Advokatska komora Srbije vrši nadzor nad primenom ovog zakona od strane advokata.
Ministarstvo nadležno za inspekcijski nadzor u oblasti trgovine vrši nadzor nad primenom odredbe člana 46. stav 1. ovog zakona.
Nadzorni organi iz člana 104. ovog zakona vrše nadzor nad primenom člana 46. stav 2. ovog zakona iz okvira svoje nadležnosti.
Ministarstvo nadležno za poslove poštanskog saobraćaja vrši nadzor nad primenom ovog zakona od strane obveznika iz člana 4. stav 1. tačka 16a) ovog zakona.
Javnobeležnička komora vrši nadzor nad primenom ovog zakona od strane javnih beležnika.
2. Obaveštavanje Uprave u vezi sa nadzorom
Obaveštavanje o preduzetim merama u nadzoru
Organi iz člana 104. ovog zakona dužni su da o preduzetim merama u izvršenom nadzoru, o utvrđenim nepravilnostima i nezakonitostima, kao i o drugim značajnim činjenicama u vezi sa nadzorom odmah, u pismenoj formi, obaveste Upravu, kao i da dostave primerak donetog akta.
Obaveštenje iz stava 1. ovog člana sadrži podatke iz člana 102. stav 2. ovog zakona.
Organ koji je utvrdio nepravilnosti i nezakonitosti o tome obaveštava i druge organe iz člana 104. ako su od značaja za njihov rad.
Organi nadležni za vršenje nadzora dužni su da jedan drugom na zahtev dostave sve podatke i informacije potrebne za vršenje nadzora nad primenom ovog zakona.
Obaveštavanje o činjenicama koje su u vezi sa pranjem novca i finansiranjem terorizma
Organi nadležni za vršenje nadzora dužni su da u pismenoj formi obaveste Upravu, ako u vršenju poslova iz svog delokruga utvrde, odnosno otkriju činjenice koje su ili koje bi mogle da budu u vezi sa pranjem novca ili finansiranjem terorizma.
Međunarodna saradnja organa nadležnih za vršenje nadzora
Organ nadležan za vršenje nadzora iz člana 104. ovog zakona može, na svoju inicijativu ili na osnovu pismenog i obrazloženog zahteva organa strane države nadležnog za vršenje nadzora, razmenjivati podatke, informacije i dokumentaciju u vezi sa:
1) propisima iz oblasti u kojoj posluje obveznik nad kojim taj organ vrši nadzor, kao i drugim relevantnim propisima za vršenje nadzora;
2) sektorom u kome posluje obveznik nad kojim taj organ vrši nadzor;
3) vršenjem nadzora nad obveznikom;
4) transakcijama ili licima za koje postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma ili drugim krivičnim delom na osnovu koga je stečen prihod koji može biti upotrebljen za pranje novca ili finansiranje terorizma.
Način dostavljanja podataka, informacija i dokumentacije organi iz stava 1. ovog člana mogu urediti međusobnim zaključivanjem sporazuma.
Organi nadležni za vršenje nadzora iz stava 1. ovog člana, u skladu sa načelima uzajamnosti i čuvanja poverljivih informacija, mogu međusobno da traže pomoć da u okviru svojih ovlašćenja sprovedu nadzor nad obveznikom koji je deo grupe, a koji posluje u državi od koje se pomoć traži.
Organi iz stava 1. ovog člana podatke, informacije i dokumentaciju koriste samo:
1) za obavljanje svojih dužnosti u skladu sa ovim zakonom;
2) u slučaju žalbe ili drugih pravnih sredstava koja se izjavljuju protiv odluke organa nadležnog za vršenje nadzora, uključujući sudske postupke.
Organ nadležan za vršenje nadzora iz stava 1. ovog člana koji je utvrdio nepravilnosti i nezakonitosti iz člana 111. stav 1. ovog zakona o tome obaveštava i druge organe iz člana 104. ovog zakona ako su te nepravilnosti, odnosno nezakonitosti od značaja za njihov rad.
Organ nadležan za vršenje nadzora iz stava 1. ovog člana ne može otkrivati i razmenjivati sa trećim licima podatke, informacije i dokumentaciju koje je dobio u okviru saradnje iz ovog člana bez izričite saglasnosti organa nadležnog za nadzor koji mu je te informacije, podatke ili dokumentaciju dostavio, niti ih može koristiti u drugu svrhu osim one za koju mu je taj organ dao saglasnost - izuzev u opravdanim okolnostima u skladu sa zakonom, pri čemu će o tome odmah obavestiti taj organ.
Obaveza čuvanja profesionalne tajne, odnosno poverljivosti podataka u skladu sa odredbama posebnih propisa kojima se uređuju ovlašćenja i funkcije organa nadležnog za vršenje nadzora iz stava 1. ovog člana primenjuje se na sva lica koja rade ili su radila u tom organu.
Prijavljivanje kršenja odredaba ovog zakona
Organ iz člana 104. ovog zakona je dužan da uspostavi mehanizam kojim se podstiče prijavljivanje tom organu kršenja odredaba ovog zakona od strane obveznika, odnosno zaposlenih u obvezniku.
Mehanizam iz stava 1. ovog člana uključuje najmanje sledeće:
1) postupak za primanje prijava o kršenju odredaba ovog zakona i preduzimanje aktivnosti u vezi s tim prijavama;
2) odgovarajuću zaštitu zaposlenog kod obveznika koji prijavi kršenje odredaba ovog zakona;
3) odgovarajuću zaštitu zaposlenog koje je prijavljeno za kršenje odredaba ovog zakona;
4) zaštitu ličnih podataka zaposlenog koji prijavi kršenje odredaba ovog zakona i zaposlenog koje je prijavljeno za kršenje odredaba ovog zakona;
5) pravila koja obezbeđuju poverljivost u odnosu na zaposlenog koji prijavi kršenje odredaba ovog zakona, osim ako je to neophodno u cilju istrage ili sudskog postupka.
Obveznik je dužan da internim aktom propiše procedure za interno prijavljivanje za kršenje odredaba ovog zakona kroz poseban i anoniman kanal komunikacije, a u skladu sa veličinom obveznika i prirodom njegovog poslovanja.
3. Donošenje preporuka i smernica
Organ iz člana 104. ovog zakona može, samostalno ili u saradnji sa drugim organima, da donese preporuke, odnosno smernice za primenu odredaba ovog zakona.
Narodna banka Srbije izriče mere i kazne obvezniku iz člana 4. stav 1. tačka 1) ovog zakona u skladu sa zakonom kojim se uređuje poslovanje banaka.
Narodna banka Srbije izriče mere obvezniku iz člana 4. stav 1. tačka 2) ovog zakona u skladu sa zakonom kojim se uređuje devizno poslovanje.
Narodna banka Srbije izriče mere i kazne obvezniku iz člana 4. stav 1. tačka 4) ovog zakona u skladu sa zakonom kojim se uređuje poslovanje društava za upravljanje dobrovoljnim penzijskim fondovima.
Narodna banka Srbije izriče mere i kazne obvezniku iz člana 4. stav 1. tačka 5) ovog zakona u skladu sa zakonom kojim se uređuje delatnost finansijskog lizinga.
Narodna banka Srbije izriče mere i kazne obvezniku iz člana 4. stav 1. tačka 6) ovog zakona u skladu sa zakonom kojim se uređuje delatnost osiguranja.
Narodna banka Srbije izriče mere i kazne obvezniku iz člana 4. stav 1. tač. 10), 11) i 16) ovog zakona u skladu sa zakonom kojim se uređuje pružanje platnih usluga.
Narodna banka Srbije izriče mere i kazne obvezniku iz člana 4. stav 1. tačka 17) ovog zakona koji pruža usluge povezane s virtuelnim valutama u skladu sa zakonom kojim se uređuje digitalna imovina.
Pored mera i kazni koje Narodna banka Srbije može izreći obveznicima iz st. 1-7. ovog člana za povrede ovog zakona i podzakonskih akata donetih na osnovu ovog zakona, kao i članovima njihovih organa, Narodna banka Srbije može izreći meru i/ili novčanu kaznu ovlašćenom licu i/ili njegovom zameniku kod obveznika iz stava 1. i st. 3-7. ovog člana za povrede zakona iz čl. 117-120. ovog zakona, kao i za druga postupanja suprotna odredbama ovog zakona ili podzakonskim aktima donetim na osnovu ovog zakona - shodnom primenom odredaba posebnog zakona kojima se uređuje poslovanje tih obveznika koje se odnose na preduzimanje mera i izricanje novčanih kazni članovima organa tih obveznika.
U skladu sa stavom 8. ovog člana, a izuzetno od odredaba zakona kojim se uređuje digitalna imovina, za povrede ovog zakona i podzakonskih akata donetih na osnovu ovog zakona Narodna banka Srbije može izreći novčanu kaznu članu uprave, rukovodiocu, ovlašćenom licu i/ili njegovom zameniku kod obveznika iz člana 4. stav 1. tačka 17) ovog zakona u iznosu većem od 1.000.000 dinara, i to do iznosa dvanaestostrukog iznosa prosečne mesečne zarade, odnosno naknade koje je to lice primilo za vršenje ove funkcije u poslednja tri meseca pre donošenja rešenja, odnosno prestanka funkcije kod tog obveznika ako u vreme donošenja rešenja to lice više nije obavljalo funkciju.
Komisija za hartije od vrednosti izriče mere i kazne obvezniku iz člana 4. stav 1. tačka 17) ovog zakona koji pruža usluge povezane s digitalnim tokenima u skladu sa zakonom kojim se uređuje digitalna imovina.
Pored mera i kazni iz stava 1. ovog člana Komisija za hartije od vrednosti može ovlašćenom licu i/ili njegovom zameniku kod obveznika iz člana 4. stav 1. tačka 17) za povrede čl. 117-120. ovog zakona, kao i za druga postupanja suprotna odredbama ovog zakona ili podzakonskih akata donetih na osnovu ovog zakona, izreći meru i/ili novčanu kaznu.
Izuzetno od odredaba zakona kojim se uređuje digitalna imovina, za povrede ovog zakona i podzakonskih akata donetih na osnovu ovog zakona Komisija za hartije od vrednosti može izreći novčanu kaznu članu uprave, rukovodiocu, ovlašćenom licu i/ili njegovom zameniku kod obveznika iz člana 4. stav 1. tačka 17) ovog zakona, u iznosu većem od 1.000.000 dinara, do iznosa dvanaestostrukog iznosa prosečne mesečne zarade, odnosno naknade koje je to lice primilo za vršenje ove funkcije u poslednja tri meseca pre donošenja rešenja, odnosno prestanka funkcije kod tog obveznika ako u vreme donošenja rešenja to lice više nije obavljalo funkciju.
Na kršenje odredaba ovog zakona od strane obveznika iz člana 4. stav 1. tačka 1) ovog zakona kada se radi o kastodi i poslovima ovlašćene banke, člana 4. stav 1. tač. 2), 3), 7)-9), 12)-15) i 16a) ovog zakona i člana 4. st. 2. i 3. ovog zakona, izriču se kazne propisane čl. 117-120. ovog zakona.
Novčanom kaznom u iznosu od 1.000.000 do 3.000.000 dinara kazniće se za privredni prestup pravno lice ako:
1) ne utvrdi identitet stvarnog vlasnika stranke (član 25. stav 1.);
2) ne obavesti Upravu o slučajevima kada u vezi sa transakcijom ili strankom postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma, ili kada stranka traži savet u vezi sa pranjem novca ili finansiranjem terorizma, odnosno ne obavesti je u propisanim rokovima i na propisani način (član 47. st. 2-6.);
3) ne obezbedi ovlašćenom licu uslove za vršenje poslova u skladu sa ovim zakonom (član 52. st. 1. i 2.);
4) ne dostavi Upravi, na njen zahtev, tražene podatke, informacije i dokumentaciju, odnosno ne dostavi ih u propisanim rokovima i na propisan način (član 73.);
5) privremeno ne obustavi izvršenje transakcije na osnovu naloga Uprave ili se za vreme za koje je izvršenje transakcije privremeno obustavljeno ne pridržava naloga Uprave koji se odnose na tu transakciju ili na lice koje vrši tu transakciju (član 75.);
6) ne postupi po nalogu Uprave da prati finansijsko poslovanje stranke, ne obaveštava Upravu o svim transakcijama i poslovima koje ta stranka vrši, odnosno ne obaveštava je u propisanim rokovima (član 76.);
7) obveznik, odnosno njegovi zaposleni, uključujući i članove upravnog, nadzornog i drugog organa upravljanja prekrše zabranu dojavljivanja (član 90.);
8) podatke i dokumentaciju pribavljenu u skladu sa ovim zakonom ne čuva najmanje 10 godina od dana okončanja poslovnog odnosa, izvršene transakcije, odnosno od poslednjeg pristupa sefu ili ulaska u igračnicu (član 95.);
Novčanom kaznom u iznosu od 50.000 do 200.000 dinara kazniće se za privredni prestup i odgovorno lice u pravnom licu.
Novčanom kaznom u iznosu od 100.000 do 2.000.000 dinara kazniće se za privredni prestup pravno lice ako:
1) ne izradi analizu rizika od pranja novca, finansiranja terorizma i finansiranja širenja oružja za masovno uništenje (član 6.);
2) uspostavi poslovni odnos sa strankom, a da prethodno nije izvršilo propisane radnje i mere, odnosno ako je poslovni odnos uspostavljen, ne raskine ga (čl. 7. i 9.);
3) izvrši transakciju a da prethodno nije izvršilo propisane mere (čl. 7. i 10.);
4) ne prikupi podatke o platiocu i primaocu plaćanja i ne uključi ih u obrazac ili poruku koji prate prenos novčanih sredstava tokom celog puta kroz lanac plaćanja (član 11. stav 1.);
5) ne proveri tačnost prikupljenih podataka, na način propisan u čl. 17-23. ovog zakona, pre prenosa novčanih sredstava (član 11. stav 7.);
5a) ne odbije prenos novčanih sredstava ako nije prikupio i proverio podatke u skladu sa odredbama člana 11. ovog zakona (član 11. stav 12.);
6) ne proveri da li su podaci o platiocu i primaocu plaćanja uključeni u obrazac ili poruku koje prate prenos novčanih sredstava (član 12. stav 1.);
7) ne sačini procedure za proveru potpunosti podataka iz člana 11. ovog zakona (član 12. stav 2.);
8) ne proveri tačnost prikupljenih podataka o primaocu plaćanja (član 12. st. 3. i 4.);
9) ne sačini procedure o postupanju u slučaju da prenos novčanih sredstava ne sadrži potpune informacije iz člana 11. ovog zakona (član 13. stav 1.);
10) ne obavesti Narodnu banku Srbije o pružaocu platnih usluga koji učestalo ne dostavlja tačne i potpune podatke u skladu sa članom 11. ovog zakona, kao i o merama koje je preduzeo prema ovom licu; ne razmotri da li nedostatak tačnih i potpunih podataka iz člana 11. ovog zakona, zajedno s drugim okolnostima, predstavlja osnov sumnje u pranje novca ili finansiranje terorizma i o tome ne obavesti Upravu; ili ne sačini belešku, koju čuva u skladu sa zakonom (član 13. stav 4.);
11) ne obezbedi da svi podaci o platiocu i primaocu plaćanja budu sačuvani u obrascu ili poruci koja prati prenos novčanih sredstava (član 14. stav 1.);
12) ne sačini, koristeći pristup zasnovan na proceni rizika, procedure o postupanju u slučaju da elektronska poruka kojom se prenose novčana sredstva ne sadrži podatke iz člana 11. ovog zakona (član 14. stav 2.);
13) ne odbije prenos novčanih sredstava, privremeno ne obustavi prenos novčanih sredstava i ne zatraži od platiočevog pružaoca platnih usluga podatke iz člana 11. ovog zakona koji nedostaju u elektronskoj poruci kojom se prenose novčana sredstva, izvrši dalji prenos novčanih sredstava i istovremeno ili naknadno ne zatraži od drugog posrednika u tom prenosu, odnosno od platiočevog pružaoca platnih usluga podatke koji nedostaju (član 14. stav 3.);
13a) ne pribavi podatke o svim licima koja učestvuju u transakciji s digitalnom imovinom, a ako u izvršenju transakcije s digitalnom imovinom učestvuje i drugi pružalac usluga povezanih s digitalnom imovinom, ne obezbedi da ti podaci budu dostavljeni tom drugom pružaocu usluga u skladu s članom 15a ovog zakona (član 15a stav 1.);
13b) ne proveri tačnost prikupljenih podataka o inicijatoru transakcije s digitalnom imovinom proverom identiteta tog lica na način propisan čl. 17-23. ovog zakona (član 15a st. 6. i 7.);
13v) ne sačini procedure za proveru potpunosti podataka iz člana 15a ovog zakona (član 15a stav 9.);
13g) ne proveri da li su mu dostavljeni podaci iz člana 15a ovog zakona (član 15b stav 1.);
13d) ne sačini procedure za proveru potpunosti podataka iz člana 15a ovog zakona (član 15b stav 2.);
13đ) ne proveri tačnost prikupljenih podataka o korisniku transakcije proverom identiteta tog korisnika na način propisan čl. 17-23. ovog zakona (član 15b st. 3. i 4.);
13e) ne sačini procedure o postupanju u slučaju da mu ne budu dostavljeni tačni i potpuni podaci iz člana 15a ovog zakona (član 15v stav 1.);
13ž) ne obavesti nadzorni organ o pružaocu usluga povezanih s digitalnom imovinom koji učestalo ne dostavlja tačne i potpune podatke u skladu sa članom 15a ovog zakona, kao i o merama koje je preduzeo prema ovom licu u skladu sa članom 15v ovog zakona, ne razmotri da li nedostatak tačnih i potpunih podataka iz člana 15a ovog zakona, zajedno s drugim okolnostima, predstavlja osnov sumnje u pranje novca ili finansiranje terorizma i/ili o tome ne obavesti Upravu ako utvrdi da postoji osnov sumnje u pranje novca ili finansiranje terorizma, odnosno ne sačini belešku (član 15v stav 5.);
14) ne utvrdi i proveri identitet stranke koja je fizičko lice, zakonskog zastupnika te stranke, punomoćnika stranke koja je fizičko lice i ne pribavi sve propisane podatke ili ih ne pribavi na propisani način (član 17.);
15) utvrdi i proveri identitet stranke na osnovu kvalifikovanog elektronskog sertifikata suprotno odredbama člana 18. ovog zakona (član 18. stav 1.);
16) ne utvrdi i proveri identitet stranke koja je preduzetnik (član 19. stav 1.);
17) ne utvrdi i proveri identitet stranke koja je pravno lice (član 20. stav 1.);
18) ne utvrdi i proveri identitet zastupnika pravnog lica i lica stranog prava (član 21. stav 1.);
19) ne utvrdi i proveri identitet prokuriste ili punomoćnika pravnog lica, lica stranog prava i preduzetnika (član 22.);
20) ne utvrdi i proveri identitet lica građanskog prava, lica ovlašćenog za zastupanje tog drugog lica ili ne pribavi sve propisane podatke (član 23.);
21) ne utvrdi i proveri identitet stranke u skladu sa članom 24. ovog zakona (član 24.);
22) ne utvrdi identitet stvarnog vlasnika stranke u skladu sa članom 3. stav 1. tač. 11) i 12) ovog zakona i ne pribavi podatke o stvarnom vlasniku na propisani način (član 25.);
23) ne proveri identitet stvarnog vlasnika stranke (član 25. stav 6.);
24) ne utvrdi identitet korisnika osiguranja (član 26.);
25) ne utvrdi da li je korisnik osiguranja i stvarni vlasnik korisnika osiguranja funkcioner (član 26. stav 4.);
26) ne obavesti člana najvišeg rukovodstva pre isplate osigurane sume i ne izvrši pojačane radnje i mere poznavanja i praćenja stranke (član 26. stav 6.);
27) ne prikupi podatke i informacije o poreklu imovine (član 28.);
28) poveri vršenje pojedinih radnji i mera poznavanja i praćenja stranke trećem licu iz države koju su nadležne međunarodne institucije označile kao državu koja ne primenjuje ili ne primenjuje na adekvatan način međunarodne standarde u oblasti sprečavanja pranja novca i finansiranja terorizma (član 31. stav 2.);
29) uspostavi poslovni odnos sa strankom suprotno odredbama člana 33. ovog zakona (član 33.);
30) ne izvrši pojačane radnje i mere poznavanja i praćenja stranke iz čl. 35-41. ovog zakona u slučajevima kada, u skladu sa odredbama člana 6. ovog zakona, izrađenom i ažuriranom na osnovu procene rizika od pranja novca, finansiranja terorizma i finansiranja širenja oružja za masovno uništenje na nacionalnom nivou proceni da zbog prirode poslovnog odnosa, oblika i načina vršenja transakcije, poslovnog profila stranke, odnosno drugih okolnosti povezanih sa strankom postoji ili bi mogao postojati visok stepen rizika za pranje novca, finansiranje terorizma ili finansiranje širenja oružja za masovno uništenje (član 35. stav 2.);
31) kod uspostavljanja korespondentskog odnosa sa bankom ili drugom sličnom institucijom, koja ima sedište u stranoj državi koja nije na listi država koje primenjuju međunarodne standarde u oblasti sprečavanja pranja novca i finansiranja terorizma koji su na nivou standarda evropske unije ili viši, ne pribavi propisane podatke, informacije i dokumentaciju, odnosno ne pribavi ih na propisani način (član 36. st. 1. i 3.);
32) u ugovoru na osnovu kojeg se uspostavlja korespondentski odnos, posebno ne utvrdi i dokumentuje obaveze svake ugovorne strane u vezi sa sprečavanjem i otkrivanjem pranja novca i finansiranja terorizma i ako taj ugovor ne čuva u skladu sa zakonom (član 36. stav 5.);
33) uspostavi korespondentski odnos sa stranom bankom ili drugom sličnom institucijom na osnovu kojeg ta strana institucija može koristiti račun kod obveznika za direktno poslovanje sa svojim strankama (član 36. stav 6.);
34) ne utvrdi postupak po kome utvrđuje da li je stranka ili stvarni vlasnik stranke funkcioner (član 38. stav 1.);
35) ne izvrši mere i radnje propisane članom 38. st. 2. i 3. ukoliko je stranka ili stvarni vlasnik stranke funkcioner (član 38. st. 2. i 3.);
36) uspostavi poslovni odnos bez fizičkog prisustva stranke a da prethodno nije izvršilo propisane dodatne mere (član 39.);
37) ne utvrdi postupak po kome utvrđuje da li je stranka ili pravno lice koje se javlja u vlasničkoj strukturi stranke of-šor pravno lice (član 40. stav 1.);
38) ne preduzme dodatne mere ako je stranka ili stvarni vlasnik stranke iz of-šor države (član 40.);
39) ne primeni dodatne mere kada uspostavlja poslovni odnos ili vrši transakcije sa strankom iz države koju su nadležne međunarodne institucije označile kao državu koja ne primenjuje ili ne primenjuje na adekvatan način međunarodne standarde u oblasti sprečavanja pranja novca i finansiranja terorizma (član 41. stav 1.);
40) izvrši pojednostavljene mere poznavanja i praćenja stranke suprotno uslovima propisanim u članu 42. ovog zakona (član 42.);
41) otvori, izda ili vodi anonimni račun, štednu knjižicu na šifru ili donosioca, anonimne sefove, odnosno vrši druge usluge, koje posredno ili neposredno omogućavaju prikrivanje identiteta stranke (član 44.);
42) uspostavi ili nastavi korespondentski odnos sa bankom koja posluje ili bi mogla poslovati kao kvazi banka ili sa drugom sličnom institucijom za koju se osnovano može pretpostaviti da može dozvoliti korišćenje svojih računa kvazi banci (član 45.);
43) primi gotov novac za plaćanje robe i nepokretnosti ili usluga u iznosu od 10.000 evra ili više u dinarskoj protivvrednosti, bez obzira da li se plaćanje vrši jednokratno ili u više međusobno povezanih gotovinskih transakcija (član 46. stav 1.);
44) ne obavesti Upravu o svakoj gotovinskoj transakciji u iznosu od 15.000 evra ili više u dinarskoj protivvrednosti (član 47. stav 1.);
45) ne obezbedi da se mere za sprečavanje i otkrivanje pranja novca i finansiranja terorizma propisane ovim zakonom, u istom obimu sprovode i u njegovim poslovnim jedinicama i podređenim društvima pravnog lica u njegovom većinskom vlasništvu (član 48.);
46) ne imenuje ovlašćeno lice i njegovog zamenika za vršenje poslova u skladu sa ovim zakonom (član 49.);
47) ne obezbedi da poslove ovlašćenog lica i zamenika ovlašćenog lica iz člana 49. ovog zakona obavlja lice koje ispunjava uslove propisane članom 50. ovog zakona (član 50.);
48) ne izradi listu indikatora za prepoznavanje lica i transakcija za koje postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca, finansiranju terorizma ili finansiranju širenja oružja za masovno uništenje (član 69. stav 1.);
49) ne primenjuje listu indikatora za prepoznavanje lica i transakcija za koje postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca, finansiranju terorizma ili finansiranju širenja oružja za masovno uništenje (član 69. stav 3.);
50) u listu indikatora ne unese indikatore čije je unošenje obavezno u skladu sa zakonom i podzakonskim aktima donetim na osnovu ovog zakona (član 69. stav 1.);
51) ako podatke, informacije i dokumentaciju pribavljenu na osnovu ovog zakona ne koristi samo za namene određene zakonom (član 94.);
51a) ne dostavi uredno i bez odlaganja podatke na zahtev organa nadležnog za vršenje nadzora iz člana 104. ovog zakona, Uprave ili drugog nadležnog organa (član 95. stav 5.);
52) ne vodi evidencije podataka u skladu sa ovim zakonom (član 98. stav 1.);
53) evidencije koje vodi u skladu sa ovim zakonom ne sadrže sve propisane podatke (član 99. stav 1.);
Novčanom kaznom u iznosu od 10.000 do 150.000 dinara kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu.
Novčanom kaznom u iznosu od 50.000 do 1.000.000 dinara kazniće se za privredni prestup pravno lice ako:
1) ne izradi analizu rizika od pranja novca, finansiranja terorizma i finansiranja širenja oružja za masovno uništenje u skladu sa smernicama koje donosi organ iz člana 104. ovog zakona nadležan za nadzor nad primenom zakona kod tog pravnog lica, odnosno ta analiza ne sadrži procenu rizika za svaku grupu ili vrstu stranke, poslovnog odnosa, usluge koju pruža u okviru svoje delatnosti ili transakcije (član 6. st. 1. i 2.);
2) ne sačini službenu belešku ili je ne čuva u skladu sa zakonom u slučajevima kada ne može da izvrši radnje i mere iz člana 7. stav 1. tač. 1)-4) ovog zakona (član 7. stav 3.);
3) ne pribavi sve propisane podatke ili ih ne pribavi na propisani način prilikom utvrđivanja identiteta stranke koja je pravno lice (član 20. st. 2- 6.);
4) ne pribavi pismenu izjavu stranke ukoliko posumnja u istinitost pribavljenih podataka ili verodostojnost predstavljene dokumentacije (član 20. stav 7.);
5) ne pribavi sve podatke na propisani način prilikom utvrđivanja identiteta zastupnika stranke koja je pravno lice (član 21.);
6) ne pribavi sve podatke o licu ovlašćenom za zastupanje lica građanskog prava na propisani način (član 23.);
7) ne pribavi propisane podatke ili ih ne pribavi na propisani način prilikom utvrđivanja identiteta stranke ili njenog zakonskog zastupnika ili punomoćnika prilikom ulaska tog lica u igračnicu ili pristupa sefu, kao i pismenu izjavu stranke u igračnici kojom stranka pod materijalnom i krivičnom odgovornošću izjavljuje da u igrama na sreću učestvuje za svoj račun i u svoje ime (član 24.);
8) ne prati poslovanje stranke sa dužnom pažnjom u obimu i učestalosti koji odgovaraju stepenu rizika utvrđenom u analizi rizika iz člana 6. ovog zakona (član 29.);
9) poveri vršenje mera poznavanja i praćenja stranke trećem licu bez prethodne provere da li to treće lice ispunjava uslove propisane ovim zakonom ili ako je to treće lice utvrdilo i proverilo identitet stranke bez njenog prisustva (član 30. st. 3. i 4.);
10) poveri vršenje mera poznavanja i praćenja stranke trećem licu kada je stranka of-šor pravno lice ili anonimno društvo ili je stranka of-šor pravno lice ili kvazi banka (član 31. st. 1. i 3.);
11) ne preduzme dodatne mere i radnje za otklanjanje razloga za sumnju u verodostojnost dokumentacije dostavljene od trećeg lica i ne sačini službenu belešku o preduzetim merama i radnjama (član 32. st. 3-5.);
12) ukoliko ne razmotri da li će ubuduće poveravati vršenje radnji i mera poznavanja i praćenja stranke i ne sačini službenu belešku o preduzetim merama (član 32. stav 6.);
13) uspostavi ili nastavi korespondentski odnos sa bankom ili drugom sličnom institucijom koja ima sedište u stranoj državi suprotno odredbama člana 36. st. 2. i 4. ovog zakona (član 36. st. 2. i 4.);
14) ne proceni rizik od pranja novca ili finansiranja terorizma u skladu sa članom 37. st. 1. i 2. i ne preduzme dodatne mere kojima se umanjuju procenjeni rizici i upravlja tim rizicima (član 37.);
15) ne obavesti Upravu o ličnom imenu i nazivu radnog mesta ovlašćenog lica i njegovog zamenika, ličnom imenu i nazivu radnog mesta člana najvišeg rukovodstva odgovornog za primenu ovog zakona kao i svaku promenu tih podataka u propisanim rokovima (član 52. stav 3.);
16) ne obezbedi redovno stručno obrazovanje, osposobljavanje i usavršavanje zaposlenih koji obavljaju poslove sprečavanja i otkrivanja pranja novca i finansiranja terorizma (član 53. st. 1. i 2.);
17) ne izradi program godišnjeg stručnog obrazovanja, osposobljavanja i usavršavanja zaposlenih, odnosno ne izradi ga u propisanim rokovima (član 53. stav 3.);
18) ne sprovodi redovnu unutrašnju kontrolu obavljanja poslova sprečavanja i otkrivanja pranja novca i finansiranja terorizma (član 54.);
19) ne utvrdi postupak kojim se pri zasnivanju radnog odnosa na radnom mestu na kome se primenjuju odredbe ovog zakona i propisa donetih na osnovu ovog zakona, kandidat za to radno mesto proverava da li je osuđivan za krivična dela kojima se pribavlja protivpravna imovinska korist ili krivična dela povezana sa terorizmom ili taj postupak ne primenjuje (član 55.);
20) ne preduzme neophodne mere kako bi zaštitio ovlašćeno lice i zaposlene koji sprovode odredbe ovog zakona od nasilnih radnji usmerenih na njihov fizički i psihički integritet (član 93.).
Novčanom kaznom u iznosu od 10.000 do 100.000 dinara kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu ako izvrši neku od radnji iz stava 1. ovog člana.
Novčanom kaznom u iznosu od 50.000 do 500.000 dinara kazniće se za prekršaj preduzetnik ako izvrši neku od radnji iz člana 117. ovog zakona.
Novčanom kaznom u iznosu od 30.000 do 300.000 dinara kazniće se za prekršaj preduzetnik ako izvrši neku od radnji iz člana 118. ovog zakona.
Novčanom kaznom u iznosu od 20.000 do 200.000 dinara kazniće se za prekršaj preduzetnik ako izvrši neku od radnji iz člana 119. ovog zakona.
Novčanom kaznom u iznosu od 5.000 do 150.000 dinara kazniće se za prekršaj fizičko lice ako izvrši neku od radnji iz čl. 117. i 118. ovog zakona.
Novčanom kaznom u iznosu od 5.000 do 50.000 dinara kazniće se za prekršaj fizičko lice koje primi gotov novac na osnovu ugovora o zajmu ili ugovora o kupoprodaji nepokretnosti u iznosu od 10.000 evra ili više u dinarskoj protivvrednosti, bez obzira na to da li se radi o jednoj ili više međusobno povezanih gotovinskih transakcija ili jednom ili više ugovora u periodu od godinu dana (član 46. stav 2.).
Novčanom kaznom u iznosu od 5.000 do 50.000 dinara kazniće se za prekršaj fizičko lice ako nadležnom carinskom organu ne prijavi fizički prenosiva sredstva plaćanja u iznosu od 10.000 evra ili više u dinarima ili stranoj valuti koje prenosi preko državne granice (član 86. stav 1.).
Novčanom kaznom u iznosu od 5.000 do 50.000 dinara kazniće se za prekršaj fizičko lice ako prijava iz člana 86. ovog zakona ne sadrži sve propisane podatke (član 86. stav 2.).
Prekršaji za koje odgovara advokat, odnosno javni beležnik
Novčanom kaznom u iznosu od 10.000 do 150.000 dinara kazniće se za prekršaj advokat, odnosno javni beležnik ako:
1) ne izradi i ne primenjuje listu indikatora za prepoznavanje lica i transakcija za koje postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca i finansiranja terorizma (član 61.);
2) ne vodi evidenciju podatka u skladu sa ovim zakonom (član 62.);
3) ne izradi analizu rizika od pranja novca i finansiranja terorizma, ne utvrdi postupak po kome utvrđuje da li je stranka ili stvarni vlasnik stranke funkcioner, ne utvrdi da li je stranka ili pravno lice koje se javlja u vlasničkoj strukturi stranke of-šor pravno lice, ne primeni pojačane radnje i mere kada uspostavlja poslovni odnos sa strankom iz države koja ima strateške nedostatke u sistemu za borbu protiv pranja novca i finansiranja terorizma, ili ne proceni rizik od novih tehnoloških dostignuća i novih usluga (član 57a);
4) ne obavesti Upravu o slučajevima kada u vezi sa transakcijom ili strankom postoje osnovi sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma, ili kada stranka traži savet u vezi sa pranjem novca ili finansiranjem terorizma, odnosno ne obavesti je u propisanim rokovima i na propisani način (član 58.);
5) ne dostavi Upravi, na njen zahtev, tražene podatke, informacije i dokumentaciju, odnosno ne dostavi ih u propisanim rokovima i na propisan način (član 59.);
6) prekrši zabranu dojavljivanja (član 60a);
7) ne koristi podatke, informacije i dokumentaciju pribavljenu na osnovu ovog zakona samo za namene određene zakonom (član 57. stav 8.);
8) ne sprovodi redovnu unutrašnju kontrolu i ne organizuje nezavisnu internu reviziju u skladu sa članom 54. stav 2. ovog zakona.
(Brisano)
Obaveštenje o odluci kojom se izriče kazna ili druga mera
Organ iz člana 104. ovog zakona je dužan da na svojoj zvaničnoj internet stranici objavi obaveštenje o pravnosnažnoj odluci kojom se izriče kazna ili druga mera obvezniku za kršenje odredaba ovog zakona, i to odmah nakon što je lice kome je izrečena kazna ili druga mera obavešteno o odluci.
Obaveštenje iz stava 1. ovog člana sadrži podatke o vrsti i prirodi kršenja odredaba ovog zakona, kao i o identitetu lica prema kome je kazna ili druga mera izrečena.
Ako organ iz stava 1. ovog člana proceni da je mera objavljivanja identiteta lica prema kome je kazna ili druga mera izrečena, odnosno njegovih ličnih podataka nesrazmerna težini kršenja odredaba ovog zakona, ili ako bi objava ugrozila stabilnost finansijskog tržišta Republike Srbije ili istrage koja je u toku, nadzorni organ:
1) odlaže objavljivanje obaveštenja iz stava 1. ovog člana do trenutka kada razlozi iz ovog stava prestanu da postoje;
2) objavljuje obaveštenja iz stava 1. ovog člana ne navodeći lične podatke o licu kome je izrečena kazna ili druga mera, u kom slučaju se objavljivanje ličnih podataka može odložiti za razuman vremenski period, pod uslovom da se predviđa da će u tom periodu razlozi za nenavođenje ličnih podataka prestati da postoje;
3) neće objaviti obaveštenje iz stava 1. ovog člana ako proceni da postupanje iz tač. 1) i 2) ovog stava nije dovoljno da osigura stabilnost finansijskog tržišta, kao i kada proceni da je objavljivanje tog obaveštenja nesrazmerno težini izrečene kazne ili druge mere.
Obaveštenje iz stava 1. ovog člana mora da bude dostupno na zvaničnoj internet stranici pet godina nakon objavljivanja. Period u kome su lični podaci dostupni na zvaničnoj internet stranici je jedna godina od dana objavljivanja.
XII PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Obveznik je dužan da radnje i mere iz čl. 5. i 6. ovog zakona izvrši u odnosu na stranke sa kojima je poslovna saradnja uspostavljena pre stupanja na snagu ovog zakona u roku od jedne godine od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Obveznik je dužan da interna akta iz člana 5. stav 3, člana 6. stav 6, člana 11. stav 7, člana 12. stav 2, člana 13. stav 1, člana 14. stav 2, člana 35. stav 2, člana 38. stav 1, člana 48. stav 7. i člana 113. stav 3. ovog zakona donese u roku od tri meseca od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Ministar donosi propise iz člana 6. stav 7, člana 41. stav 5, člana 47. st. 6. i 7, člana 56, člana 71. stav 10, člana 73. st. 6. i 7. i člana 86. stav 3. u roku od četiri meseca od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Propisi doneti na osnovu Zakona o sprečavanju pranja novca i finansiranja terorizma ("Službeni glasnik RS", br. 20/09, 72/09, 91/10 i 139/14) primenjivaće se do donošenja propisa na osnovu ovog zakona, osim ako nisu u suprotnosti sa ovim zakonom.
Danom početka primene ovog zakona prestaje da važi Zakon o sprečavanju pranja novca i finansiranja terorizma ("Službeni glasnik RS", br. 20/09, 72/09, 91/10 i 139/14).
Uprava za sprečavanje pranja novca obrazovana Zakonom o sprečavanju pranja novca ("Službeni glasnik RS", broj 107/05) nastavlja sa radom u skladu sa ovlašćenjima utvrđenim ovim zakonom.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije", a primenjuje se od 1. aprila 2018. godine.
Samostalni članovi Zakona o izmenama i dopunama
Zakona o sprečavanju pranja novca i finansiranja terorizma
("Sl. glasnik RS", br. 91/2019)
Član 70
Obveznik je dužan da svoja unutrašnja akta uskladi sa ovim zakonom najkasnije do 1. maja 2020. godine.
Član 71
Ministar finansija doneće podzakonske akte iz čl. 30. i 34. ovog zakona u roku od četiri meseca od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Član 72
Licenca izdata ovlašćenom licu i zameniku ovlašćenog lica na osnovu Zakona o sprečavanju pranja novca i finansiranja terorizma ("Službeni glasnik RS", br. 20/09, 72/09, 91/10 i 139/14) važi do isteka roka na koji je izdata.
Odredbe člana 34. ovog zakona primenjuju se od 1. januara 2021. godine, a odredbe člana 56. ovog zakona primenjuju se od 1. juna 2020. godine.
Član 73
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Samostalni članovi Zakona o izmenama i dopunama
Zakona o sprečavanju pranja novca i finansiranja terorizma
("Sl. glasnik RS", br. 153/2020)
Član 19
Propisi doneti na osnovu Zakona o sprečavanju pranja novca i finansiranja terorizma ("Službeni glasnik RS", br. 113/17 i 91/19) uskladiće se sa odredbama ovog zakona u roku od tri meseca od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Član 20
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije", a primenjuje se po isteku šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Odredbe čl. 6, 7. i 8. ovog zakona primenjuju se od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Samostalni članovi Zakona o izmenama i dopunama
Zakona o sprečavanju pranja novca i finansiranja terorizma
("Sl. glasnik RS", br. 92/2023)
Član 3
Propisi doneti na osnovu Zakona o sprečavanju pranja novca i finansiranja terorizma ("Službeni glasnik RS", br. 113/17, 91/19 i 153/20) uskladiće se sa odredbama ovog zakona u roku od tri meseca od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Član 4
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije", a primenjuje se po isteku tri meseca od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Samostalni članovi Zakona o izmenama i dopunama
Zakona o sprečavanju pranja novca i finansiranja terorizma
("Sl. glasnik RS", br. 94/2024)
Član 23
Propisi doneti na osnovu Zakona o sprečavanju pranja novca i finansiranja terorizma ("Službeni glasnik RS", br. 113/17, 91/19, 153/20 i 92/23) uskladiće se sa odredbama ovog zakona u roku od tri meseca od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Obveznik u smislu Zakona o sprečavanju pranja novca i finansiranja terorizma ("Službeni glasnik RS", br. 113/17, 91/19, 153/20 i 92/23) je dužan da svoja unutrašnja akta uskladi sa ovim zakonom u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Član 24
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".