PREDLOG ZAKONA O IZMENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O SREDNJEM OBRAZOVANJU I VASPITANJU - Tekst propisa
PREDLOG ZAKONA O IZMENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O SREDNJEM OBRAZOVANJU I VASPITANJU
Član 1.
U Zakonu o srednjem obrazovanju i vaspitanju ("Službeni glasnik RS", br. 55/13, 101/17, 27/18 - dr. zakon i 6/20), u članu 36. stav 4. posle reči: "odnosno drugog zakonskog zastupnika učenika,", dodaju se reči: "nacionalnu pripadnost (izjašnjavanje o nacionalnoj pripadnosti nije obavezno), individualni obrazovni plan,".
Posle stava 4. dodaje se novi stav 5. koji glasi:
"U postupku upisa učenika u škole za koje je propisano polaganje prijemnog ispita kojim se proveravaju izuzetne sklonosti i sposobnosti, srednje škole u kojima se polažu prijemni ispiti dostavljaju Ministarstvu sledeće podatke: ime i prezime učenika, ime jednog roditelja odnosno drugog zakonskog zastupnika učenika, osnovna škola u kojoj je učenik završio osmi razred, odnosno osnovna škola koju pohađa učenik koji nije završio osnovno obrazovanje i vaspitanje ako upisuje srednju muzičku ili srednju baletsku školu i upravni okrug kome ta škola pripada, vrsta prijemnog ispita koji je učenik položio, broj bodova na prijemnom ispitu (zbirno i pojedinačno, ukoliko se prijemni ispit sastoji iz više delova), jezik na kome je kandidat položio prijemni ispit (jezik na kome je završio osnovno obrazovanje i vaspitanje ili drugi jezik)."
Dosadašnji st. 5-8. postaju st. 6-9.
Dosadašnji stav 5. koji postaje stav 6. menja se i glasi:
"Učenici mogu da izvrše uvid u bazu iz člana 36b stav 2. putem portala posvećenog upisu u srednju školu, čiji sadržaj ažurira Ministarstvo, unosom svoje identifikacione šifre."
Posle stava 9. dodaje se stav 10. koji glasi:
"Podaci iz st. 4. i 5. prikupljaju se iz evidencija koje osnovna škola vodi u skladu sa Zakonom i ovim zakonom. Srednja škola prikuplja rezultate prijemnog ispita u skladu sa podzakonskim aktom kojim se uređuje postupak upisa u srednju školu."
Član 2.
Posle člana 36a dodaje se član 36b, koji glasi:
"Član 36b
Obrada podataka iz člana 36. st. 4. i 5. vrši se u cilju ostvarivanja prava na obrazovanje i vaspitanje, odnosno za svrhu sprovođenja završnog ispita na kraju osnovnog obrazovanja i vaspitanja, sprovođenja prijemnog ispita za proveru izuzetnih sklonosti i sposobnosti i postupka upisa učenika u srednju školu i unosa potrebnih podataka u odgovarajuće registre u okviru Jedinstvenog informacionog sistema prosvete, uz obezbeđivanje zaštite podataka o ličnosti.
Obrada podataka vrši se elektronski, u okviru baze podataka koju uspostavlja i kojom upravlja Ministarstvo.
Bliže uslove i način održavanja i administriranja baze podataka iz stava 2. ovog člana, zatim obrade, unosa i ažuriranja podataka koji se u bazu podataka unose, propisuje ministar.
Prilikom obrade podataka rukovalac je u obavezi da poštuje pravila o srazmernosti obrade u odnosu na cilj koji se namerava ostvariti.
Podaci koji su predmet obrade čuvaju se pet godina."
Član 3.
U članu 39. stav 3. menja se i glasi:
"Izuzetno od stava 2. ovog člana, ako škola ne može da organizuje nastavu stranog jezika zbog nedovoljnog broja učenika, škola može da organizuje kombinovanu grupu na nivou dva ili više različitih razreda koja ima najmanje 15 učenika, odnosno kombinovanu grupu na nivou dva ili više različitih razreda koja ima najmanje 12 učenika u odeljenjima za učenike sa posebnim sposobnostima za filološke nauke, uz saglasnost ministra.".
Član 4.
U članu 70. dodaju se st. 9-11. koji glase:
"U postupku polaganja ispita kojim se završava određeni nivo, odnosno vrsta obrazovanja (opšta matura, stručna i umetnička matura, završni ispit srednjeg stručnog obrazovanja i vaspitanja), škola dostavlja Ministarstvu sledeće podatke: lični podaci o učeniku iz st. 2. i 3. ovog člana, upravni okrug kome pripada škola koju je učenik završio, smer gimnazije, odnosno obrazovni profil koji je učenik završio, maternji jezik, jezik na kome je završio srednje obrazovanje i vaspitanje, individualni obrazovni plan, ocene učenika za svaki završen razred (prosek ocena, pojedinačne ocene i broj bodova za svaki završeni razred), broj bodova na ispitu (zbirno i pojedinačno po ispitu), ukupan broj bodova iz srednjeg obrazovanja i vaspitanja, da li je učenik dobitnik Vukove nagrade, osvojene nagrade na takmičenjima (zbirno i pojedinačno po svakom takmičenju).
Podatke iz stava 9. ovog člana škola dostavlja Ministarstvu počev od školske godine od koje će se u školi polagati završni ispit srednjeg stručnog obrazovanja i vaspitanja, stručna, umetnička i opšta matura.
Podaci iz stava 9. ovog člana prikupljaju se iz evidencija koje srednja škola vodi u skladu sa Zakonom i ovim zakonom."
Član 5.
Posle člana 70. dodaje se član 70a koji glasi:
"Član 70a
Obrada podataka iz člana 70. stav 9. ovog zakona vrši se u cilju ostvarivanja prava na obrazovanje i vaspitanje, odnosno za svrhu sprovođenja državne mature i postupka upisa učenika u visokoškolske ustanove i unosa potrebnih podataka u odgovarajuće registre u okviru Jedinstvenog informacionog sistema prosvete, uz obezbeđivanje zaštite podataka o ličnosti.
Obrada podataka vrši se elektronski, u okviru baze podataka koju uspostavlja i kojom upravlja Ministarstvo.
Bliže uslove i način održavanja i administriranja baze podataka iz stava 2. ovog člana, zatim obrade, unosa i ažuriranja podataka koji se u bazu podataka unose, propisuje ministar.
Prilikom obrade podataka rukovalac je u obavezi da poštuje pravila o srazmernosti obrade u odnosu na cilj koji se namerava ostvariti.
Podaci koji su predmet obrade čuvaju se pet godina."
Član 6.
Član 8. Zakona o izmenama i dopunama Zakona o srednjem obrazovanju i vaspitanju ("Službeni glasnik RS", broj 6/20) briše se.
Član 7.
"Zaključno sa školskom 2021/2022. godinom u školi se polaže završni ispit za učenike koji završavaju srednje obrazovanje i vaspitanje u trogodišnjem trajanju, u skladu sa zakonom.
Zaključno sa školskom 2022/2023. godinom u školi se polaže maturski ispit za učenike koji završavaju srednje obrazovanje i vaspitanje u četvorogodišnjem trajanju, u skladu sa zakonom.
Počev od školske 2022/2023. godine u školi se polaže završni ispit srednjeg stručnog obrazovanja i vaspitanja, u skladu sa zakonom.
Počev od školske 2023/2024. godine u školi se polažu stručna, umetnička i opšta matura, u skladu sa zakonom."
Član 8.
Podzakonski akti iz čl. 2. i 5. ovog zakona (novi član 36b stav 3. i član 70a stav 3.) doneće se u roku od dve godine od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Do donošenja propisa iz stava 1. ovog člana primenjuju se propisi koji su važili do dana stupanja na snagu ovog zakona, ako nisu u suprotnosti sa ovim zakonom.
Član 9.
Stupanje na snagu
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
IZ OBRAZLOŽENJA
II. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA
Zakon o izmenama i dopunama Zakona o srednjem obrazovanju i vaspitanju (u daljem tekstu: Zakon), koji je stupio na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije", odnosno 24. januara 2020. godine, doprineo je unapređivanju primene pojedinih zakonskih rešenja u cilju obezbeđivanja i unapređivanja kvaliteta, dostupnosti i pravednosti srednjeg obrazovanja i vaspitanja.
Zakon o izmenama i dopunama Zakona o srednjem obrazovanju i vaspitanju trebalo bi da bude usvojen na Vladi i u Skupštini RS najkasnije do aprila ove godine, po redovnoj proceduri.
Ovim izmenama trebalo bi da budu obuhvaćene odredbe koje se odnose na rokove polaganja završnog ispita za učenike koji završavaju srednje obrazovanje i vaspitanje u trogodišnjem trajanju, maturskog ispita za učenike koji završavaju srednje obrazovanje i vaspitanje u četvorogodišnjem trajanju, završnog ispita srednjeg stručnog obrazovanja i vaspitanja i stručne, umetničke i opšte mature (izmene koje se odnose na odredbe samostalnog člana 8. Zakona o izmenama i dopunama Zakona o srednjem obrazovanju i vaspitanju ("Službeni glasnik RS", broj 6/20)).
Uz odredbe o polaganju mature i završnog ispita, određene izmene neophodne su u članovima Zakona o srednjem obrazovanju kojima su propisane evidencije koje vodi srednja škola i podaci koji su deo tih evidencija, kao i odredbe kojima je propisano koje podatke dostavlja osnovna škola prilikom upisa učenika u srednju školu. Izmene su potrebne u svrhu usklađivanja Zakona o srednjem obrazovanju i vaspitanju sa odredbama ZOSOV-a kojima su propisani registri i podaci koje vode ustanove iz oblasti obrazovanja, a u skladu sa uvođenjem portala Moja srednja škola.
U Zakon o izmenama i dopunama Zakona o srednjem obrazovanju i vaspitanju treba uvesti normu koja propisuje i mogućnost realizacije nastave stranih jezika u kombinovanim grupama u kojoj su učenici iz različitih razreda kao i učenici koji stiču obrazovanje na različitim jezicima. Na ovaj način bi se, u izuzetnim slučajevima, stekla zakonska mogućnost da se formira grupa za strani jezik i kada je broj učenika mali. Predložena izmena je u skladu sa metodičkim principima nastave stranih jezika.
Takođe, izvršiće se usklađivanje sa članom 177. stav 1. tačka 2) Zakona o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja ("Službeni glasnik RS", br. 88/17, 27/18 - dr. zakon, 10/19 i 6/20) kojim su propisani podaci o evidencijima koje se unose u registre.
Podatak o nacionalnoj pripadnosti, osnovne škole dostavljaju Ministarstvu u postupku upisa učenika u srednju školu, u slučaju kada pojedine grupe ili lica ostvaruju upis u srednju školu pod povoljnijim uslovima radi postizanja pune ravnopravnosti u sticanju obrazovanja, u skladu sa članom 36a Zakona o srednjem obrazovanju i vaspitanju. Podatak o individualnom obrazovnom planu osnovne škole dostavljaju Ministarstvu u postupku upisa učenika u srednju školu, kako bi se omogućio upis u srednju školu i nastavak školovanja tim učenicima u skladu sa njihovim potrebama i mogućnostima. Podatke o položenom prijemnom ispitu za upis u škole za koje je propisan položen prijemni ispit za proveru izuzetnih sklonosti i sposobnosti Ministarstvu dostavljaju srednje škole u kojima se polažu prijemni ispiti.
Takođe, izmenama i dopunama Zakona o srednjem obrazovanju i vaspitanju vrši se usklađivanje sa Zakonom o zaštiti podataka o ličnosti.
III. OBJAŠNjENjE OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA I POJEDINAČNIH REŠENjA
Članom 1. Predloga zakona izvršena je izmena u članu 36. stav 4. Zakona na taj način što se posle reči: "odnosno drugog zakonskog zastupnika učenika,", dodaju reči: "nacionalnu pripadnost (izjašnjavanje o nacionalnoj pripadnosti nije obavezno), individualni obrazovni plan,". U novom stavu 5. propisuje se da u postupku upisa učenika u škole za koje je propisano polaganje prijemnog ispita kojim se proveravaju izuzetne sklonosti i sposobnosti, srednje škole u kojima se polažu prijemni ispiti dostavljaju Ministarstvu sledeće podatke: ime i prezime učenika, ime jednog roditelja, odnosno drugog zakonskog zastupnika učenika, osnovna škola u kojoj je učenik završio osmi razred odnosno osnovna škola koju pohađa učenik koji nije završio osnovno obrazovanje i vaspitanje ako upisuje srednju muzičku ili srednju baletsku školu i upravni okrug kome ta škola pripada, vrsta prijemnog ispita koji je učenik položio, broj bodova na prijemnom ispitu (zbirno i pojedinačno, ukoliko se prijemni ispit sastoji iz više delova), jezik na kome je kandidat položio prijemni ispit (jezik na kome je završio osnovno obrazovanje i vaspitanje ili drugi jezik).
Dosadašnji stav 5. koji postaje stav 6. menja se tako što se propisuje da učenici mogu da izvrše uvid u bazu iz člana 36b stav 2. putem portala posvećenog upisu u srednju školu, čiji sadržaj ažurira Ministarstvo, unosom svoje identifikacione šifre. Takođe, posle stava 9. dodaje se stav 10. kojim se propisuje da se podaci iz st. 4. i 5. prikupljaju iz evidencija koje osnovna škola vodi u skladu sa Zakonom i ovim zakonom. Srednja škola prikuplja rezultate prijemnog ispita u skladu sa podzakonskim aktom kojim se uređuje postupak upisa u srednju školu.
Dosadašnji st. 5-8. postaju st. 6-9.
Članom 2. Predloga zakona posle člana 36a dodaje se član 36b kojim je propisano da se obrada podataka iz člana 36. st. 4. i 5. vrši u cilju ostvarivanja prava na obrazovanje i vaspitanje, odnosno za svrhu sprovođenja završnog ispita na kraju osnovnog obrazovanja i vaspitanja i postupka upisa učenika u srednju školu i unosa potrebnih podataka u odgovarajuće registre u okviru Jedinstvenog informacionog sistema prosvete, uz obezbeđivanje zaštite podataka o ličnosti. Obrada podataka vrši se elektronski, u okviru baze podataka koju uspostavlja i kojom upravlja Ministarstvo. Bliže uslove i način održavanja i administriranja baze podataka iz stava 2. ovog člana, zatim obrade, unosa i ažuriranja podataka koji se u bazu podataka unose, propisuje ministar. Prilikom obrade podataka rukovalac je u obavezi da poštuje pravila o srazmernosti obrade u odnosu na cilj koji se namerava ostvariti. Podaci koji su predmet obrade čuvaju se pet godina.
Članom 3. Predloga zakona izvršena je izmena člana 39. stav 3. Zakona. Omogućavanje nastave stranog jezika u školi u kojoj je učenik upisan tokom školske godine uticaće na veći kvalitet učeničkih postignuća. Ukoliko nema redovne nastave u toku školske godine, učenici na kraju godine polažu razredni ispit, čime im se povećavaju njihove obaveze. Formiranjem grupa za izučavanje stranog jezika iz dva ili više različitih razreda koja ima najmanje 15 učenika, odnosno kombinovane grupe na nivou dva ili više različitih razreda koja ima najmanje 12 učenika u odeljenjima za učenike sa posebnim sposobnostima za filološke nauke, uz saglasnost ministra omogućava se redovna nastava. Ovaj problem formiranja odeljenja za izučavanje stranih jezika je naročito prisutan u gimnazijama u kojima pored opštih tipova i smerova postoji i odeljenje za učenike sa posebnim sposobnostima za filološke nauke. Planovi ovih odeljenja su različiti i ne mogu se formirati grupe iz tih odeljenja.
Članom 4. Predloga zakona izvršena je dopuna člana 70. tako što su dodati st. 9-11. Zakona. U postupku polaganja ispita kojim se završava određeni nivo, odnosno vrsta obrazovanja (opšta matura, stručna i umetnička matura, završni ispit srednjeg stručnog obrazovanja i vaspitanja), škola dostavlja Ministarstvu sledeće podatke: lični podaci o učeniku iz čl. 2. i 3. ovog člana, upravni okrug kome pripada škola koju je učenik završio, smer gimnazije, odnosno obrazovni profil koji je učenik završio, maternji jezik, jezik na kome je završio srednje obrazovanje i vaspitanje, individualni obrazovni plan, ocene učenika za svaki završen razred (prosek ocena, pojedinačne ocene i broj bodova za svaki završeni razred), broj bodova na ispitu (zbirno i pojedinačno po ispitu), ukupan broj bodova iz srednjeg obrazovanja i vaspitanja, da li je učenik dobitnik Vukove nagrade, osvojene nagrade na takmičenjima (zbirno i pojedinačno po svakom takmičenju). Podatke iz stava 9. ovog člana škola dostavlja Ministarstvu počev od školske godine od koje će se u školi polagati završni ispit srednjeg stručnog obrazovanja i vaspitanja, stručna, umetnička i opšta matura. Podaci iz stava 9. prikupljaju se iz evidencija koje srednja škola vodi u skladu sa Zakonom i ovim zakonom.
Članom 5. Predloga zakona posle člana 70. dodaje se član 70a kojim je propisano da se obrada podataka iz člana 70. stav 9. vrši u cilju ostvarivanja prava na obrazovanje i vaspitanje, odnosno za svrhu sprovođenja državne mature i postupka upisa učenika u visokoškolske ustanove i unosa potrebnih podataka u odgovarajuće registre u okviru Jedinstvenog informacionog sistema prosvete, uz obezbeđivanje zaštite podataka o ličnosti. Obrada podataka vrši se elektronski, u okviru baze podataka koju uspostavlja i kojom upravlja Ministarstvo. Bliže uslove i način održavanja i administriranja baze podataka iz stava 2. ovog člana, zatim obrade, unosa i ažuriranja podataka koji se u bazu podataka unose, propisuje ministar. Prilikom obrade podataka rukovalac je u obavezi da poštuje pravila o srazmernosti obrade u odnosu na cilj koji se namerava ostvariti. Podaci koji su predmet obrade čuvaju se pet godina.
Članom 6. Predloga zakona briše se član 8. Zakona o izmenama i dopunama Zakona o srednjem obrazovanju i vaspitanju ("Službeni glasnik RS", broj 6/20).
Članom 7. Predloga zakona propisani su rokovi koji se odnose na polaganje završnog ispita za učenike koji završavaju srednje obrazovanje i vaspitanje u trogodišnjem trajanju - 2021/2022, maturskog ispita za učenike koji završavaju srednje obrazovanje i vaspitanje u četvorogodišnjem trajanju - 2022/2023, završnog ispita srednjeg stručnoga obrazovanja i vaspitanja - 2022/2023. i stručne, umetničke i opšte mature sa -2023/2024. godinu.
Članom 8. Predloga zakona propisano je da će se podzakonski akti za sprovođenje ovog zakona doneti u roku od dve godine od dana stupanja na snagu ovog zakona i da će se do donošenja propisa iz stava 1. ovog člana primenjivati propisi koji su važili do dana stupanja na snagu ovog zakona, ako nisu u suprotnosti sa ovim zakonom.
Članom 9. Predloga zakona propisano je stupanje na snagu ovog zakona osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Izvor: Izvor: Vebsajt Narodne skupštine, 29.04.2021.