PREDLOG ZAKONA O STUDENTSKOM ORGANIZOVANJU - Tekst propisa

I UVODNE ODREDBE

Član 1.

Ovim zakonom uređuje se položaj, oblast delovanja, ovlašćenja, organizacija i način finansiranja studentskih predstavničkih tela i studentskih organizacija, kao i okvir za ostvarivanje zajedničkih interesa studenata na nacionalnom nivou kroz rad studentskih konferencija i nacionalne studentske organizacije.

Na pitanja koja nisu uređena ovim zakonom primenjuju se odredbe zakona kojim se uređuje delatnost visokog obrazovanja (u daljem tekstu: Zakon), studentski standard, udruženja, i odredbe statuta visokoškolskih ustanova.

Termini izraženi u ovom zakonu u gramatičko muškom rodu, podrazumevaju prirodni muški i ženski rod lica na koja se odnose.

II OBLICI STUDENTSKOG ORGANIZOVANJA

Član 2.

Oblici studentskog organizovanja su:

1)         studentska predstavnička tela: studentske konferencije i studentski parlamenti;

2)         studentske organizacije osnovane u skladu sa ovim zakonom i zakonom kojim se uređuje osnivanje udruženja.

III STUDENTSKA PREDSTAVNIČKA TELA

Studentske konferencije

Član 3.

Studentska konferencija univerziteta i Studentska konferencija akademija strukovnih studija i visokih škola (u daljem tekstu: studentske konferencije), osnovane su u skladu sa Zakonom i predstavljaju najviši oblik studentskih predstavničkih tela koja deluju na nacionalnom nivou.

Organizacija i rad studentskih konferencija iz stava 1. ovog člana uređuju se ovim zakonom i statutom konferencije.

Rad studentskih konferencija je javan.

Pored sredstava za rad studentskih konferencija koje se obezbeđuju u budžetu Republike Srbije u skladu sa Zakonom, studentske konferencije finansiraju se i na osnovu domaćih i međunarodnih projekata i realizovanih aktivnosti, prihoda od sopstvene imovine, poklona, sponzorstva, donacija, članarina, priloga i drugih izvora u skladu sa zakonom.

Članarinu uplaćuju svi upisani studenti na podračun svoje samostalne visokoškolske ustanove prilikom podnošenja dokumentacije za upis u tekuću akademsku godinu, a visokoškolske ustanove vrše transfer tih sredstava konferencijama.

Visina članarina koju plaćaju svi upisani studenti utvrđuje se tako što se broj studenata samostalnih visokoškolskih ustanova pomnoži sa iznosom koji po pribavljenom mišljenju Konferencije univerziteta Srbije i Konferencije akademija strukovnih škola Srbije utvrđuju skupštine konferencija.

Ovlašćenja Studentskih konferencija

Član 4.

Ovlašćenja studentskih konferencija su:

1)         razmatranje pitanja od zajedničkog interesa za studente (što uključuje u prvom redu ocenu studenata o studijskim programima, efikasnosti studiranja i procenu utvrđenih ESPB bodova, procenu predispitnih obaveza i utvrđenih poena vezanih za iste, odnos teorijske i praktične nastave, procenu preporučene literature i sl.) i unapređivanje visokog obrazovanja u Republici Srbiji;

2)         usaglašavanje stavova i koordinisanje aktivnosti studentskih parlamenata, posebno u oblasti upisne politike, kao i u oblasti unapređenja kvaliteta studiranja na visokoškolskim ustanovama u Republici Srbiji;

3)         primanje i razmatranje pritužbi studentskih parlamenata visokoškolskih ustanova zbog povrede propisa iz oblasti visokog obrazovanja i studentskog standarda i davanje mišljenja i preporuka u konkretnim slučajevima;

4)         saradnja sa Konferencijom univerziteta Srbije i Konferencijom akademija strukovnih studija i visokih škola;

5)         praćenje zakona i drugih propisa, iniciranje izmena propisa radi unapređivanja visokog obrazovanja i uslova studiranja;

6)         razmatranje pitanja koje joj dostave ministarstvo nadležno za visoko obrazovanje (u daljem tekstu: Ministarstvo), Nacionalni savet za visoko obrazovanje, Konferencija univerziteta Srbije i Konferencija akademija strukovnih studija i visokih škola, a koja se odnose na proces nastave i uslove studiranja na visokoškolskim ustanovama;

7)         biranje i razrešavanje studentskih predstavnika u Nacionalnom savetu za visoko obrazovanje, u skladu sa Zakonom i u drugim telima u skladu sa zakonom;

8)         predstavljanje i zastupanje interesa studenata na međunarodnom nivou i u međunarodnim studentskim organizacijama;

9)         delegiranje studentskih predstavnika u tela na međunarodnom nivou, a u skladu sa potpisanim ugovorima i članstvima u međunarodnim asocijacijama i organizacijama;

10)       davanje mišljenja za osnivanje nacionalnih saveza studentskih organizacija;

11)       razmatranje drugih pitanja od zajedničkog interesa za studente.

Studentski parlament

Član 5.

Studentski parlament je organ visokoškolske ustanove i visokoškolske jedinice koja ima organ upravljanja i upisane studente.

Studentski parlament samostalno donosi opšte akte kojima uređuje svoj rad, način funkcionisanja i organizaciju, broj, način i postupak izbora svojih članova - poslovnik o radu studentskog parlamenta i pravilnik o izboru članova studentskog parlamenta.

Studentski parlament zastupa i štiti prava i interese svih studenata i razmatra pitanja i aktivnosti u interesu za studente.

Rad studentskog parlamenta je javan.

Visokoškolska ustanova u okviru koje studentski parlament deluje dužna je da obezbedi prostor, finansijska sredstva i potrebne uslove za rad studentskog parlamenta.

Ovlašćenja studentskog parlamenta

Član 6.

Ovlašćenja studentskog parlamenta su:

1)         donosi opšte akte kojima uređuje svoj rad, način funkcionisanja, organizaciju i broj, način i postupak izbora svojih članova - poslovnik o radu studentskog parlamenta i pravilnik o izboru članova studentskog parlamenta;

2)         bira i razrešava predstavnike studenata u organima ustanove, studentskim konferencijama, kao i u organima drugih ustanova i organizacija u kojima su zastupljeni predstavnici studenata, u skladu sa njihovim statutom i zakonom;

3)         bira, odnosno predlaže studenta prorektora, odnosno studenta prodekana iz reda studenata nadležnog za studentska pitanja, u skladu sa statutom visokoškolske ustanove;

4)         bira i razrešava predsednika i potpredsednike studentskog parlamenta i utvrđuje druga tela koja će se baviti posebnim poslovima u okviru ovlašćenja studentskog parlamenta;

5)         učestvuje u procesu samovrednovanja visokoškolske ustanove;

6)         obavlja aktivnosti koje se odnose na osiguranje i ocenu kvaliteta nastave, reformu studijskih programa, analizu i ocenu efikasnosti studija, utvrđivanje broja ESPB bodova, razvoj mobilnosti studenata, podsticanje naučno-istraživačkog rada studenata, saradnju sa tržištem rada, zaštitu prava studenata i unapređenje studentskog standarda i daje mišljenje o kriterijumima za ocenjivanje aktivnosti i znanja studenata u nastavnom procesu;

7)         pokreće inicijativu za donošenje ili promenu propisa visokoškolske ustanove od interesa za studente;

8)         pokreće inicijativu za donošenje ili promenu odluka drugih organa visokoškolske ustanove koje se odnose na položaj studenata u nastavnom procesu i upravljanju ustanovom;

9)         donosi godišnji plan i program rada studentskog parlamenta i usvaja izveštaj o radu;

10)       donosi finansijski plan i podnosi finansijski izveštaj studentskog parlamenta;

11)       obavlja druge aktivnosti u skladu sa zakonom i opštim aktima visokoškolske ustanove;

12)       daje mišljenja o pedagoškom radu nastavnika i saradnika, u skladu sa opštim aktom visokoškolske ustanove;

13)       realizuje vannastavne aktivnosti studenata, osniva sportske ekipe, koordiniše sportskim ekipama, organizuje stručna i sportska takmičenja, konferencije, studentske naučne skupove, studijske i stručne posete ustanovama i institucijama u zemlji i inostranstvu, studentske ekskurzije, stručne prakse, tribine, okrugle stolove, humanitarne aktivnosti, promocije naučne i stručne literature, izdaje studentske časopise i sl.

14)       odlučuje o raspodeli sredstava za vannastavne aktivnosti studenata, u skladu sa opštim aktom studentskog parlamenta.

Savet visokoškolske ustanove usvaja finansijski izveštaj studentskog parlamenta iz stava 1. tačka 10. u okviru finansijskog izveštaja visokoškolske ustanove.

Izbor članova studentskog parlamenta

Član 7.

Pravo da budu birani za člana studentskog parlamenta imaju svi studenti visokoškolske ustanove upisani na studije u školskoj godini u kojoj se bira studentski parlament, koje kandiduje studentska organizacija registrovana u skladu sa ovim zakonom ili koje kandiduje neformalna grupa studenata koja ima pismenu podršku najmanje 10% ukupnog broja studenata visokoškolske ustanove, u skladu sa opštim aktom studentskog parlamenta.

Predstavnici studenata sa invaliditetom i studenata upisanih po afirmativnoj meri zastupljeni su u članstvu studentskog parlamenta srazmerno procentualnom učešću u ukupnom broju studenata upisanih u školskoj godini u kojoj se bira studentski parlament.

Način izbora i broj članova studentskog parlamenta utvrđuje se opštim aktom studentskog parlamenta, uz obezbeđivanje ravnopravne zastupljenosti studenata i studentkinja, vodeći računa o zastupljenosti svih studijskih programa.

Izbor članova studentskog parlamenta održava se svake druge godine u aprilu, tajnim i neposrednim glasanjem.

Izbore za studentski parlament raspisuje predsednik studentskog parlamenta.

Studentski parlament visokoškolske ustanove u sastavu samostalne visokoškolske ustanove se konstituiše najkasnije do kraja oktobra, a samostalne visokoškolske ustanove najkasnije do kraja novembra meseca tekuće godine.

Mandat članova studentskog parlamenta počinje danom konstituisanja studentskog parlamenta i traje dve godine.

U slučaju da student koji je izabran za člana studentskog parlamenta završi stepen studija na koji je upisan pre isteka mandata, zadržava pravo da obavlja funkciju, ako upiše naredni stepen studija u prvom narednom upisnom roku na istoj visokoškolskoj ustanovi, ne duže od tri meseca.

Ukoliko uslov iz stava 8. ovog člana nije ispunjen, mogu se raspisati dopunski izbori u skladu sa opštim aktom studentskog parlamenta.

Način i postupak izbora, kao i broj članova studentskih parlamenata samostalnih visokoškolskih ustanova utvrđuje se opštim aktom studentskog parlamenta.

Učešće studenata u organima i telima visokoškolske ustanove

Član 8.

Učešće studenata u organu upravljanja visokoškolske ustanove utvrđuje se u skladu sa Zakonom.

U stručnim organima visokoškolske ustanove i njihovim telima studenti čine 20% članova, u skladu sa Zakonom i statutom visokoškolske ustanove, vodeći računa o srazmernoj zastupljenosti manje zastupljenog pola i studenata upisanih po afirmativnoj meri u skladu sa članom 7. ovog zakona.

Studentski predstavnici iz stava 2. ovog člana učestvuju u raspravi i odlučivanju o pitanjima od značaja za studente, a posebno ona koja se odnose na osiguranje kvaliteta nastave, pravila studija, plan rada, kalendar rada, upisnu politiku visokoškolske ustanove, reformu studijskih programa, analizu efikasnosti studiranja i utvrđivanje broja ESPB bodova, izmena i dopuna statuta, predlaganje kandidata za organ poslovođenja i predlaganje finansijskog plana viskokoškolske ustanove.

Finansiranje studentskog parlamenta i vannastavnih aktivnosti

Član 9.

Studentski parlament donosi finansijski plan za realizaciju vannastavnih aktivnosti, koji je sastavni deo finansijskog plana visokoškolske ustanove.

Sredstva za finansiranje rada studentskog parlamenta i vannastavnih aktivnosti studenata na samostalnoj visokoškolskoj ustanovi utvrđuju se finansijskim planom te ustanove.

Sredstva za finansiranje rada studentskog parlamenta i vannastavnih aktivnosti studenata na visokoškolskoj jedinici u sastavu samostalne visokoškolske ustanove utvrđuju se finansijskim planom te visokoškolske ustanove.

Sredstva iz st. 2. i 3. ovog člana obezbeđuju visokoškolske ustanove od osnivača i iz sopstvenih prihoda.

IV STUDENTSKE ORGANIZACIJE

Član 10.

Radi obavljanja studentskih aktivnosti, unapređenja uslova za lični i društveni razvoj studenata prema njihovim potrebama i mogućnostima i uključivanja studenata u društveni život akademske zajednice i njihovog informisanja mogu se osnivati udruženja, u skladu sa ovim zakonom i zakonom kojim se uređuje osnivanje i pravni položaj udruženja.

Udruženje čije članstvo čine isključivo studenti jedne visokoškolske ustanove može steći status studentske organizacije, u skladu sa ovim zakonom, ukoliko su ciljevi ili oblast ostvarivanja ciljeva udruženja usmereni na studente, i to na:

1)         ostvarivanje i zaštitu prava, interesa i zdravlja studenata;

2)         unapređenje nastave;

3)         unapređenje životnog standarda studenata;

4)         unapređenje položaja studenata u društvu;

5)         unapređenje aktivnog učešća studenata u procesu donošenju odluka.

Organizacija za studente je svako drugo udruženje registrovano u skladu sa zakonom kojim se uređuje osnivanje i pravni položaj udruženja, a čiji su ciljevi ili oblast ostvarivanja ciljeva, pored ostalog, usmereni i na studente.

Na samostalnim visokoškolskim ustanovama deluju i udruženja za studente koje se bave studentskim standardom (odmor i oporavak, umetnost i kultura, sport), zdravstveno potporna udruženja, kulturno umetnička društva i sportska udruženja i savezi studenata, čiji su članovi većinom studenti. Ova udruženja su udruženja sa posebnim statusom i njihov rad je bliže uređen zakonom koji reguliše studentski standard i statutima samih udruženja.

U studentskim domovima mogu delovati udruženja za studente koja se bave studentskim standardom i vannastavnim životom studenata. Njihov rad i funkcionisanje se bliže uređuje opštim aktom koji donosi upravni odbor ustanove studentskog standarda.

Sem studentskih organizacija mogu se osnovati i studentske organizacije studenata sa invaliditetom.

Studentske organizacije studenata sa invaliditetom osnivaju se i deluju na samostalnim visokoškolskim ustanovama.

Status studentskih organizacija studenata sa invaliditetom mogu dobiti udruženja osnovana u skladu sa zakonom kojim se uređuje osnivanje i pravni položaj udruženja koja ispunjavaju sledeće uslove:

1)         bave se unapređenjem položaja studenata koji su u riziku od socijalnog isključivanja u visokom obrazovanju;

2)         članstvo se sastoji samo od studenata sa invaliditetom;

3)         bave se implementacijom socijalne dimenzije u oblasti visokog obrazovanja;

4)         statutom udruženja je jasno definisano da udruženje pruža podršku studentima koji su u riziku od socijalne isključenosti.

Studentske organizacije studenata sa invaliditetom članice su Nacionalnog saveza studentskih organizacija.

Status studentske organizacije

Član 11.

Udruženje može da stekne status studentske organizacije:

1)         ako je registrovano u skladu sa zakonom kojim se uređuje osnivanje i pravni položaj udruženja;

2)         ako je statutom udruženja jasno definisano da članstvo mogu činiti isključivo studenti jedne visokoškolske ustanove;

3)         ako je statutom udruženja jasno definisano da se u organe udruženja mogu birati isključivo studenti te ustanove;

4)         ako statut udruženja obuhvata najmanje tri oblasti delovanja iz člana 10. stav 2. ovog zakona;

5)         ako u svom radu, a u okviru svog članstva garantuje ravnopravnost svih studenata bez obzira na rasu, boju kože, pretke, državljanstvo, nacionalnu pripadnost i etničko poreklo, jezik, verska i politička ubeđenja, pol, rodni identitet, seksualnu orijentaciju, imovno stanje, rođenje, genetske osobenosti, zdravstveno stanje, invaliditet, bračni i porodični status, osuđivanost, starosnu dob, izgled, članstvo u sindikalnoj i drugoj organizaciji, i drugim stvarima u skladu sa zakonom kojim se uređuje zabrana diskriminacije;

6)         ako u nazivu ne koristi nazive organa ili tela visokoškolskih ustanova ili studentskih konferencija;

7)         ako redovno donosi godišnji program rada, najkasnije do 28. februara, za tekuću godinu.

8)         ako vodi knjigu članova u skladu sa zakonom kojim se uređuje osnivanje i pravni položaj udruženja koju redovno ažurira, a najkasnije do 30. novembra za tekuću školsku godinu.

Postupak za sticanje statusa studentske organizacije

Član 12.

Zahtev za sticanje statusa studentske organizacije, udruženje podnosi organu poslovođenja visokoškolske ustanove.

Uz zahtev iz stava 1. ovog člana udruženje dostavlja dokaze kojima potvrđuje ispunjenost kriterijuma iz člana 11. ovog zakona.

Ispunjenost kriterijuma iz člana 11. ovog zakona utvrđuje komisija koju imenuje organ poslovođenja visokoškolske ustanove, a koju čine jedan nastavnik, sekretar visokoškolske ustanove, dva predstavnika studentskog parlamenta i student prorektor, odnosno student prodekan.

Rešenje o sticanju statusa studentske organizacije i upisu u Registar studentskih organizacija donosi organ poslovođenja visokoškolske ustanove, na osnovu pozitivnog mišljenja komisije iz stava 3. ovog člana, u roku od 30 dana od dana prijema urednog zahteva.

Sticanjem statusa studentske organizacije, udruženje stiče sva prava i obaveze propisane opštim aktima visokoškolske ustanove kojima se omogućuje njihovo delovanje.

Na rešenje kojim se odbija zahtev za sticanje statusa studentske organizacije, udruženje može u roku od osam dana od dana prijema rešenja uputiti žalbu savetu visokoškolske ustanove.

Savet visokoškolske ustanove odlučuje o žalbi u roku od 30 dana od dana prijema žalbe.

Status studentske organizacije stiče se na vreme od tri godine i može se obnavljati.

Zahtev za obnavljanje statusa studentske organizacije, studentska organizacija podnosi organu poslovođenja visokoškolske ustanove najkasnije 45 dana pre isteka statusa studentske organizacije.

Uz zahtev za obnavljanje statusa studentske organizacije studentska organizacija dostavlja dokaze kojima potvrđuje ispunjenost kriterijuma iz člana 11. ovog zakona.

Status studentske organizacije može se izgubiti pre isteka vremena iz stava 9. ovog člana ukoliko je studentska organizacija prestala da ispunjava neki od kriterijuma iz člana 11. ovog zakona.

Postupak za gubitak statusa studentske organizacije pokreće studentski parlament samoinicijativno ili na obrazloženi predlog bilo kog studenta visokoškolske ustanove.

U postupku za gubitak statusa studentske organizacije ispunjenost kriterijuma iz člana 11. ovog zakona utvrđuje komisija iz stava 3. ovog člana.

Rešenje o gubitku statusa studentske organizacije i brisanju iz registra studentskih organizacija donosi organ poslovođenja visokoškolske ustanove, na osnovu pozitivnog mišljenja komisije, u roku od 30 dana od dana donošenja rešenja o pokretanju postupka za gubitak statusa studentske organizacije.

Na rešenje o gubitku statusa studentske organizacije i brisanju iz registra studentskih organizacija, udruženje može u roku od osam dana od dana prijema rešenja uputiti žalbu savetu visokoškolske ustanove.

Savet visokoškolske ustanove odlučuje o žalbi u roku od 30 dana od dana prijema žalbe.

Status studentske organizacije gubi se danom donošenja konačnog rešenja o gubitku statusa studentske organizacije.

Registar studentskih organizacija

Član 13.

Za potrebe praćenja rada studentskih udruženja koja imaju status studentskih organizacija i vođenja statistike o njihovom radu samostalna visokoškolska ustanova i visokoškolske ustanove u njenom sastavu vode Registar studentskih organizacija (u daljem tekstu Registar) koje na njima deluju.

Registar iz stava 1. ovog člana je javan i vodi se u elektronskom obliku i objavljuje na sajtu visokoškolske ustanove.

U Registar se upisuju studentske organizacije u roku od pet dana od dana donošenja rešenja iz člana 12. stav 4. ovog člana.

Bliže uslove i način upisa u Registar utvrđuje ministarstvo nadležno za poslove visokog obrazovanja.

Registar sadrži: naziv, sedište, oblast delovanja, statut studentske organizacije, podatke o pravnom zastupniku i to: ime i prezime, podatak o tome da li ima status studenta i koja je godina studija i adresu elektronske pošte.

Savezi studentskih organizacija na nivou univerziteta ili akademija strukovnih studija

Član 14.

Studentske organizacije mogu se udruživati u savez organizacija na nivou univerziteta, odnosno akademije strukovnih studija.

Udruženje studentskih organizacija može da stekne status saveza studentskih organizacija na univerzitetu ili akademiji strukovnih studija:

1)         ako je registrovano u skladu sa zakonom kojim se uređuje osnivanje i pravni položaj udruženja;

2)         ako su studentske organizacije članice upisane u Registar visokoškolskih ustanova na kojima deluju;

3)         ako su studentske organizacije članice registrovane na najmanje 50% visokoškolskih jedinica tog univerziteta ili akademije;

4)         ako je statutom jasno definisano da članstvo mogu činiti isključivo studentske organizacije upisane u Registar na visokoškolskim jedinicama istog univerziteta, odnosno akademije strukovnih studija;

5)         ako je statutom jasno definisano da se u organe udruženja mogu birati isključivo studenti visokoškolskih jedinica univerziteta, odnosno akademije strukovnih studija na kojem udruženje deluje;

6)         ako statut udruženja obuhvata najmanje tri oblasti delovanja iz člana 10. stav 2. ovog zakona;

7)         ako u okviru svog članstva garantuje ravnopravnosti svih studenata bez obzira na boju kože, pretke, državljanstvo, nacionalnu pripadnost i etničko poreklo, jezik, verska i politička ubeđenja, pol, rodni identitet, seksualnu orijentaciju, imovno stanje, rođenje, genetske osobenosti, zdravstveno stanje, invaliditet, bračni i porodični status, osuđivanost, starosnu dob, izgled, članstvo u sindikalnoj i drugoj organizaciji, i drugim stvarima, odnosno pretpostavljenim ličnim svojstvima;

8)         ako u nazivu ne koristi nazive organa i tela visokoškolskih ustanova ili studentskih konferencija;

9)         ako ima program rada.

Postupak sticanja statusa saveza studentskih organizacija na nivou univerziteta, odnosno akademije strukovnih studija sprovodi samostalna visokoškolska ustanova shodno odredbama člana 12. ovog zakona.

Nacionalni savez studentskih organizacija

Član 15.

Radi ostvarivanja zajedničkih interesa i pune reprezentativnosti studenata osniva se Nacionalni savez studentskih organizacija.

Nacionalni savez studentskih organizacija osniva se uz pribavljeno mišljenje Studentske konferencije univerziteta, odnosno Studentske konferencije akademija strukovnih studija i visokih škola.

Nacionalni savez studentskih organizacija čine savezi studentskih organizacija samostalnih visokoškolskih ustanova iz člana 14. ovog zakona.

Organizacija i rad Nacionalnog saveza iz stava 1. ovog člana uređuje se statutom Nacionalnog saveza u skladu sa ovim zakonom.

Nacionalni savez studentskih organizacija ima svojstvo pravnog lica koje stiče upisom u registar nadležnog organa u skladu sa zakonom kojim se uređuje osnivanje i pravni položaj udruženja.

U ovlašćenja Nacionalnog saveza studentskih organizacija spadaju usklađivanje rada saveza studentskih organizacija koje deluju na teritoriji Republike Srbije, kao i ostali poslovi utvrđeni ovim zakonom.

Finansiranje studentskih organizacija, saveza i nacionalnih saveza studentskih organizacija

Član 16.

Studentske organizacije, savezi studentskih organizacija i Nacionalni savezi finansiraju se iz:

1)         članarina studenata;

2)         projekata i realizovanih aktivnosti;

3)         prihoda sopstvene imovine;

4)         poklona, sponzorstava, donacija, i priloga;

5)         drugih izvora u skladu sa zakonom.

Član 17.

Za realizaciju programa, odnosno delova programa studentskih organizacija i udruženja za studente, Ministarstvo može dodeliti dotacije po raspisanom javnom konkursu i zaključenom ugovoru, u skladu sa zakonom koji uređuje osnivanje i pravni položaj udruženja.

Pravo na dotacije iz stava 1. ovog člana imaju studentske organizacije registrovane u skladu sa ovim zakonom i organizacije za studente registrovane kao akademska kulturno-umetnička društva, zdravstveno-potporna udruženja i univerzitetski sportski savezi, u skladu sa zakonom kojim se uređuje osnivanje i pravni položaj udruženja, za realizaciju programa ili delova programa od opšteg interesa za studente.

Udruženja iz stava 1. ovog člana podnose godišnji izveštaj Ministarstvu o realizaciji programa i načinu korišćenja sredstava iz budžeta Republike Srbije.

V NADZOR

Član 18.

Nadzor nad zakonitošću rada, akata i kontrolu korišćenja finansijskih sredstava studentskih konferencija i studentskih parlamenata vrši Ministarstvo, u skladu sa Zakonom, zakonom kojim se uređuje inspekcijski nadzor i ovim zakonom.

Na teritoriji Autonomne pokrajine Vojvodine poslove nadzora iz stava 1. ovog člana koji se odnose na rad studentskih parlamenata, obavlja preko svojih organa Autonomna pokrajina Vojvodina.

VI KAZNENE ODREDBE

Član 19.

Novčanom kaznom od 50.000 do 1.000.000 dinara kazniće se za prekršaj visokoškolska ustanova ukoliko ne obezbedi:

1)         zastupljenost u stručnim organima (član 8. stav 2.);

2)         prostorije za rad i sredstva za finansiranje studentskih predstavničkih tela i vannastavnih aktivnosti u skladu sa ovim zakonom (član 5. stav 5.);

Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice visokoškolske ustanove novčanom kaznom od 5.000 do 150.000 dinara.

Novčanom kaznom od 50.000 do 150.000 dinara kazniće se za prekršaj studentska konferencija, studentska organizacija, savez studentskih organizacija, odnosno nacionalni savez studentskih organizacija:

1)         ako deluje suprotno odredbama ovog zakona koje propisuju ovlašćenja studentskih predstavničkih tela i studentskih organizacija;

2)         ako raspolaže finansijskim sredstvima za rad suprotno odredbama ovog zakona;

3)         ako stiče sredstva za rad suprotno odredbama ovog zakona;

4)         ako organizuje izbore za studentsko predstavničko telo suprotno odredbama ovog zakona.

Za prekršaj iz stava 3. ovog člana kazniće se odgovorno lice studentske konferencije, odnosno studentske organizacije, novčanom kaznom od 5.000 do 150.000 dinara.

VII PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Član 20.

Visokoškolske ustanove, studentske konferencije i studentski parlamenti uskladiće svoje opšte akte sa ovim zakonom najkasnije u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Studentske organizacije iz člana 10. stav 2. ovog zakona koje su obavljale delatnost na visokoškolskim ustanovama do dana stupanja na snagu ovog zakona dužne su da se registruju u skladu sa ovim zakonom u roku od šest meseci od usklađivanja opšštih akata visokoškolskih ustanova iz stava 1. ovog člana.

Član 21.

Ministarstvo će, u saradnji sa studentskim konferencijama, doneti podzakonski akt iz člana 13. stav 4. ovog zakona najkasnije u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Član 22.

Izbori za studentski parlament u skladu sa ovim zakonom održaće se po isteku mandata studentskog parlamenta izabranog prema propisima koji su važili do dana stupanja na snagu ovog zakona.

Član 23.

Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaju da važe odredbe člana 66. st. 2-6. Zakona o visokom obrazovanju ("Službeni glasnik RS", br. 88/17, 73/18, 27/18 - dr. zakon, 67/19, 6/20 - dr. zakon i 11/21 - autentično tumačenje).

Član 24.

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".

IZ OBRAZLOŽENJA

II. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA

Studentsko organizovanje kao važan činilac visokog obrazovanja postoji u različitim oblicima od samog začetka visokog obrazovanja u našoj zemlji. Do stupanja na snagu "Bolonjskog sistema" uspostavljenog Zakonom o visokom obrazovanju iz 2005. godine studentsko organizovanje nije bilo konkretnije uređeno, a baziralo se na postojanju studentskih organizacija.

Zakonom iz 2005. godine daje se okvir učešća studenata u okvirima visokog školstva, a propisuje se i postojanje Studentskog parlamenta. Odredbe koje se odnose na studentsko organizovanje uključene su i u novi Zakon o visokom obrazovanju iz 2017. godine, međutim, pokazalo se da su od 2005. godine i perioda formiranja prvih Studentskih parlamenata, prakse na fakultetima i univerzitetima u zemlji potpuno različite, razvoj i način funkcionisanja zavisio je potpuno od lokalnih prilika. Ovakva situacija u studentskom organizovanju dovela je do velikih poteškoća i ugrozila funkcionisanje ovog segmenta sistema visokog školstva. Ovaj Predlog upravo i proizilazi iz problema suviše opštih odredbi koje se odnose na studentsko organizovanje kroz Zakon o visokom obrazovanju.

Predlog zakona o studentskom organizovanju potreban je kako bi se uredila ova oblast sistema visokog školstva i predstavlja simbiozu pozitivnih primera iz prakse kodifikovanih na način kojim bi se pokrili svi aspekti studentskog organizovanja. Treba posebno napomenuti da većina zemalja u regionu već ima ovakav zakon, što je svakako vezano za usklađivnje našeg zakonodavstva sa evropskim zakonodavstvom.

Ciljevi donošenja Zakona o studentskom organizovanju su:

1)         Unapređenje i usaglašavanje sa evropskim standardima u ovoj oblasti;

2)         Uređivanje strukture u okviru studentskog organizovanja;

3)         Uređivanje institucionalnog okvira za studentsko organizovanje na samostalnim visokoškolskim ustanovama i visokoškolskim ustanovama;

4)         Uređivanje položaja, delatnosti, nadležnosti, organizacije i načina funkcionisanja organizacija i način finansiranja Studentskog parlamenta i studentskih organizacija;

5)         Uređivanje okvira za ostvarivanje zajedničkih interesa na nacionalnom nivou kroz rad studentskih konferencija i nacionalne studentske organizacije.

Tokom perioda od godinu dana radna grupa za izradu Predloga zakona o studentskom organizovanju, analizirala je sve postojeće prakse studentskog organizovanja kako na teritoriji Republike Srbije, tako i u regionu. Upoređivanjem tih praksi i postojećih zakonskih rešenja u drugim zemljama pristupilo se izradi Predloga zakona o studentskom organizovanju kojim bi se pokrili svi potrebni aspekti ove oblasti i otklonili problemi u funkcionisanju. U okviru Predloga zakona o studentskom organizovanju se za razliku od Zakona o visokom obrazovanju prepoznaje i definiše funkcionisanje studentskih organizacija i organizacija za studente, dok je Zakonom o visokom obrazovanju definisano samo postojanje Studentskog parlamenta.

Shodno navedenom, izrađen je Predlog zakona o studentskom organizovanju, kao prvi zakon kojim se konkretno uređuje ova oblast visokoškolskog sistema.

III. OBJAŠNjENjE OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA I POJEDINAČNIH REŠENjA

            U glavi I Predloga zakona (član 1.) definisan je predmet Predloga zakona, odnosno uređivanje institucionalnog okvira za studentsko organizovanje na samostalnim visokoškolskim ustanovama i visokoškolskim ustanovama, odnosno položaj, delatnost, nadležnost, organizacija i način finansiranja studentskog parlamenta, studentskih organizacija, kao i okvir za ostvarivanja zajedničkih interesa studenata na nacionalnom nivou kroz rad studentskih konferencija i nacionalne studentske organizacije.

            Za pitanja koja nisu uređena Predlogom zakona predviđena je primena zakona kojima se uređuje visoko obrazovanje, studentski standard, osnivanje i statuts udruženja, kao i statuta visokoškolskih ustanova.

            U glavi II Predloga zakona (član 2.) definisani su osnovni oblici studentskog organizovanja koji su predmet ovog predloga zakona.

            Kao posebne oblike studentskog organizovanja u Predlogu zakona se navodi sledeće: Studentska predstavnička tela (Studentske konferencije, studentski parlamenti), Studentske organizacije osnovane u skladu sa ovim zakonom i zakonom kojim se uređuje osnivanje udruženja.

            U glavi III Predloga zakona (čl. 3. i 4.) uređeno je funkcionisanje Studentskih konferencija koje su osnovane u skladu sa Zakonom o visokom obrazovanju.

            U glavi III vezanoj za funkcionisanje studentskih konferencija definisane su i nadležnosti Studentskih konferencija, koje pre svega podrazumevaju razmatranje pitanja od zajedničkog interesa za unapređivanje visokog obrazovanja u Republici Srbiji.

Nadležnosti Studentskih konferencija odnose se i na usaglašavanje stavova i koordinisanje aktivnosti studentskih parlamenata, posebno u oblasti upisne politike, kao i u oblasti unapređenja kvaliteta studiranja na visokoškolskim ustanovama u Republici Srbiji.

Posebne nadležnosti koje treba istaći su svakako primanje i razmatranje pritužbe studentskih parlamenata visokoškolskih ustanova zbog povreda odredaba ovog zakona, Zakona o visokom obrazovanju, kao i svih ostalih važećih zakonskih propisa u Republici Srbiji koji se odnose na visoko obrazovanje i studentski standard i daje mišljenja i preporuke u konkretnim slučajevima.

            Još neke od nadležnosti su saradnja sa Konferencijom univerziteta Srbije i Konferencijom akademijom strukovnih studija, davanje mišljenja Ministarstvu prosvete, nauke i tehnološkog razvoja, Nacionalnom savetu za visoko obrazovanje, Konferenciji univerziteta Srbije i Konferenciji akademijom strukovnih studija u skladu sa Zakonom o visokom obrazovanju (o obezbeđivanju, kontroli i unapređenju obrazovno-naučnih aktivnosti na univerzitetima u Republici, što uključuje u prvom redu ocenu studenata o studijskim programima, efikasnosti studiranja i procenu utvrđenih ESPB bodova, davanje mišljenja i pedagoškom radu, procenu predispitnih obaveza i utvrđenih poena vezanih za iste, odnos teorijske i praktične nastave, procenu preporučene literature itd.).

            Studentske konferencije se bave i praćenjem zakona i drugih propisa, iniciranjem donošenja ili izmena propisa radi unapređivanja visokog obrazovanja i uslova studiranja u Republici Srbiji i davanjem mišljenja o odredbama nacrta zakona i drugih propisa koji se tiču visokog obrazovanja.

            Studentske konferencije razmatraju pitanja koja im dostave Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja, Nacionalni savet za visoko obrazovanje, Konferencija univerziteta Srbije i Konferencija akademija strukovnih studija i visokih škola, a odnose se na proces nastave i uslove studiranja na samostalnim visokoškolskim ustanovama u Republici Srbiji.

Druge nadležnosti Studentskih konferencija su:

1.         biranje i razrešavanje studentskih predstavnika u Nacionalnom savetu za visoko obrazovanje, u skladu sa Zakonom o visokom obrazovanju;

2.         predstavljanje i zastupanje interesa studenata na međunarodnom nivou i u međunarodnim studentskim organizacijama;

3.         delegiranje studentskih predstavnika u tela na međunarodnom nivou, a u skladu sa potpisanim ugovorima i članstvima u međunarodnim asocijacijama i organizacijama;

4.         delegiranje studentskih predstavnika u sva tela na nacionalnom nivou, a u skladu sa važećim zakonskim propisima Republike Srbije i

5.         razmatranje drugih pitanja od zajedničkog interesa za studente, u skladu sa važećim zakonskim propisima Republike Srbije.

Navedenim nadležnostima, pokrivena je i definisana celokupna oblast delovanja Studentskih konferencija u Republici Srbiji.

U okviru člana 3. iz ovog odeljka je definisano finansiranje Studentskih konferencija. Način finansiranja strukturalno je prikazan i sadrži se iz članarina samostalnih visokoškolskih ustanova, po osnovu podnetih projekata i realizovanih aktivnosti,iz prihoda sopstvene imovine, od poklona, sponzorstva, donacija, članarina i priloga, od drugih izvora u skladu sa zakonom.

Kada je reč o članarinama, njihov iznos određuju skupštine konferencija po pribavljenom mišljenju Konferencije univerziteta Srbije i Konferencije akademija strukovnih škola Srbije i zamišljeno je da studenti prilikom upisa uplaćuju iznos članarine svojim samostalnim visokoškolskim ustanovama, a da zatim samostalne visokoškolske ustanove sredstva prosleđuju studentskim konferencijama. Ovakvim rešenjem postigla bi se finansijska nezavisnost koja je jedan od preduslova za članstvo u Evropskoj studentskoj uniji, a otklanja se i dugogodišnji problem finansiranja Studentskih konferencija, koji je značajno u prethodnom periodu paralisao rad na postizanju ciljeva u oblasti studentskog organizovanja.

Predlogom zakona predviđeno je da rad studentskih konferencija bude javan.

U glavi III Predloga zakona (čl. 5-9.) uređeno je funkcionisanje Studentskih parlamenata na samostalnim visokoškolskim ustanovama i visokoškolskih jedinica u njihovom sastavu.

Studentski parlament se definiše kao samostalni organ samostalne visokoškolske ustanove ili visokoškolske ustanove/jedinice. Samostalnost se ogleda u tome što Studentski parlament sam donosi akte o svom radu i funkcionisanju, sam bira i razrešava sve svoje predstavnike u telima i organima na svom nivou funkcionisanja.

U okviru ove glave uređuju se i prevazilaze najveće mane dosadašnjeg funkcionisanja, odgovarajućom kodifikacijom u obliku Zakona o studentskom organizovanju, a ogledaju se u rešavanju pitanja prostora, finansija i uslova za rad koje je sada samostalna visokoškolska i visokoškolska ustanova dužna da obezbedi.

U članu 6. Predloga zakona definisane su nadležnosti Studentskog parlamenta:

1)         usvajanje opštih akata o svom radu;

2)         biranje i razrešavanje predstavnika studenata u organima ustanove, kao i u organima drugih ustanova i organizacija u kojima su zastupljeni predstavnici studenata, u skladu sa njihovim statutom;

3)         biranje, odnosno predlaganje studenta prorektora, odnosno studenta prodekana iz reda studenata nadležnog za studentska pitanja, u skladu sa statutom visokoškolske ustanove;

4)         studentski parlament visokoškolske jedinice bira i razrešava predsednika i potpredsednike i utvrđuje druga tela koja će se baviti posebnim poslovima u okviru nadležnosti studentskog parlamenta;

5)         organizovanje samoevaluacije ustanove;

6)         obavljanje aktivnosti koje se odnose na osiguranje i ocenu kvaliteta nastave, reformu studijskih programa, analizu i ocenu efikasnosti studija, utvrđivanje broja ESPB bodova, razvoj mobilnosti studenata, podsticanje naučno-istraživačkog rada studenata, saradnju sa tržištem rada, definisanje kriterijuma za ocenjivanje aktivnosti i znanja studenata u nastavnom procesu, zaštitu prava studenata i unapređenje studentskog standarda;

7)         pokretanje inicijativa za donošenje ili promenu propisa od interesa za studente;

8)         pokretanje inicijativa za donošenje ili promenu odluka drugih organa ustanove koje se odnose na položaj studenata u nastavnom procesu i upravljanju ustanovom;

9)         donošenje godišnjeg plana i programa rada studentskog parlamenta i usvajanje izveštaja o svom radu;

10)       donošenje finansijskog plana i podnošenje finansijskog izveštaja studentskog parlamenta koji usvaja Savet te visokoškolske ustanove u okviru svog finansijskog izveštaja;

11)       obavljanje drugih aktivnosti u skladu sa zakonom i opštim aktima visokoškolske ustanove, odnosno visokoškolske jedinice;

12)       Davanje mišljenja o pedagoškom radu nastavnika i saradnika;

13)       realizovanje vannastavne aktivnosti studenata, koordinacija sportskim ekipama, organizacija stručnih i sportskih takmičenja, konferencija, studentskih naučnih skupova, studijskih i stručnih poseta ustanovama i institucijama u zemlji i inostranstvu, studentskih ekskurzija, stručnih praksi, tribina, okruglih stolova, humanitarnih aktivnosti, promocija naučne i stručne literature, uređivanje studentskih časopisa i sl;

14)       odlučivanje o raspodeli sredstava za vannastavne aktivnosti studenata, u skladu sa opštim aktom studentskog parlamenta.

Kroz definisanje nadležnosti Studentskog parlamenta predupređuju se sve neregularnosti ili nedovoljno pokrivena polja funkcionisanja, koje su u prethodnom periodu ograničavale studentska predstavnička tela u obavljanju svojih delatnosti.

Prvi put se jedinim zakonom definiše način i postupak izbora za Studentski parlament, gde je na osnovu najboljih praksi dat osnovni okvir kako bi trebalo sprovoditi i organizovati izbore za Studentski parlament. Ovo je bilo potrebno posebno urediti zato što je u praksi dolazilo do čestih zloupotreba izborne volje studenata na izorima za Studentski parlament.

Za studentske parlamente samostalnih visokoškolskih ustanova je predviđeno da svojim opštim aktom urede način izbora u smislu da li će on biti delegatskog tipa ili će se za isti organizovati izbori na svakoj od jedinica te samostalne visokoškolske ustanove. Ovo pitanje je ostavljeno svakom od studentskih parlamenta samostalnih visokoškolskih ustanova, jer su različiti uslovi na svakoj od njih. Prađenje i organizacija posebnih izbora za studentski parlament samostalne visokoškolske ustanove na svakoj od njenih jedinica na nekima od samostalnih visokoškolskih ustanova je nemoguć u praksi.

U članu 8. Predloga zakona propisano je i učešće studenata u stručnim organima i njihovim telima u proporciji od 20% u odnosu na ukupan broj članova. Studenti imaju pravo učešća u raspravi po svim pitanjima dok u odlučivanju učestvuju o pitanjima od značaja za studente, posebno obezbeđenje kvaliteta nastave, pravila studija, upisnu politiku visokoškolske ustanove, reformu studijskih programa, analizu efikasnosti studiranja i utvrđivanje broja ESPB bodova, utvrđivanje predloga izmena i dopuna statuta, predlaganje kandidata za organ poslovođenja i predlaganje finansijskog plana viskokoškolske ustanove.Novina u ovom delu u osnosu na Zakon o visokom obrazovanju je predlaganje kandidata za organ poslovođenja, čime se studentima daje pravo glasa prilikom predlaganja kandidata za organ poslovođenja. Ovo je posebno važno u domenu kvaliteta nastave, jer se prilikom izbora kandidata u stručnom telu predstavlja plan rada koji sadrži delove bitne za kvalitet nastave i odnos prema studentima. Stoga smatramo da bi omogužavanjem studentima da glasaju za predog kandidata za organ poslovođenja, to moglo značajno da unapredi položaj studenata i kvalitet nastave jer bi kandidati u tom slučaju ovom segmentu posvećivali dodatnu pažnju.

Posebno treba istaći deo koji se odnosi na finansijski plan za realizaciju vannastavnih aktivnosti, naime, Studentski parlament stiče pravo da donosi svoj finansijski plan, koji je sastavni deo finansijskog plana visokoškolske institucije, pa je stoga samo usvajanje finansijskog plana institucije ujedno i studentsko pitanje.

Novim zakonskim rešenjem visokoškolska institucija dužna je da izdvoji najmanje iznos u visini koja se dobija množenjem prosečne cene ESPB boda na toj ustanovi sa brojem studenata svih nivoa i vrsta studija te ustanove. Ovakav iznos već je nezvanična praksa na većini fakulteta. Visokoškolska institucija može izdvojiti i više sredstava ukoliko zajedno sa Studentskim parlamentom proceni da je za realizaciju aktivnosti od značaja za studente potrebno izdvojiti dodatna sredstva, ali je ovaj iznos donja granica zbog česte zloupotrebe od strane rukovostva fakulteta kao sredstvo pritiska na studentske parlamente i njihove predstavnike u organima i telima fakulteta.

Kada je reč o finansiranju vannastavnih aktivnosti i aktivnosti Studentskih parlamenata na samostalnim visokoškolskim ustanovama, njihovo finansiranje seutvrđuju se finansijskim planom, najmanje u visini koja se dobijaju množenjem ukupnog broja studenata sa iznosom utvrđenim za finansiranje studentskih konferencija u ovom zakona.Ta sredstva se obezbeđuju iz sopstvenih sredstava samostalne visokoškolske ustanove, prema finansijskom planu i modelu koji odredi organ upravljanja samostalne visokoškolske ustanove.

I ovde se kao i kod Studentskih konferencija usvaja načelo po kome je rad Studentskog parlamenta javan.

U Glavi IV Predloga zakona (čl. 10-17.) uređeno je funkcionisanje i organizacija studentskih organizacija.

U ovom delu Predloga zakona predviđeno je da se za obavljanje studentskih aktivnosti, unapređenja uslova za lični i društveni razvoj studenata prema njihovim potrebama i mogućnostima i uključivanja studenata u društveni život akademske zajednice i njihovog informisanja mogu se osnivati studentske organizacije i organizacije za studente, u skladu sa zakonom kojim se uređuje osnivanje i pravni položaj udruženja. Dakle, ovde se pravi razlika između dva tipa organizacija.

Studentsku organizaciju definišemo kao udruženje koje je upisano u registar udruženja građana i deluje u skladu sa zakonom kojim se uređuje osnivanje i pravni položaj udruženja građana, a čije članstvo čini isključivo studenti i čiji su ciljevi ili oblast ostvarivanja ciljeva usmereni na studente. Primarna delatnost, definisana statutom, obuhvata najmanje tri od sledećih oblasti: ostvarivanje i zaštita prava, interesa i zdravlja studenata; unapređenje nastave; unapređenje životnog standarda; unapređenje položaja studenata u društvu; unapređenje aktivnog učešća studenata u procesu donošenju odluka.

Organizaciju za studente definišemo kao svako drugo udruženje koje je upisano u registar i deluje u skladu sa zakonom kojim se uređuje osnivanje i pravni položaj udruženja, a čiji su ciljevi ili oblast ostvarivanja ciljeva, pored ostalog, usmereni i na studente.

Ovim zakonom su prepoznata i udruženja za studente koja se bave studentskim standardom, udruženja za studente koja deluju u studentskim domovima i studentske organizacije studenata sa hendikepom.

Ovim predlogom zakona propisani su i posebni kriterijumi za sticanje statusa studentske organizacije, kako bi se uredila ova oblast i sprečile zloupotrebe. Osnovni kriterijumi koji su propisani ovim predlogom zakona ističu da je statutom pravnog lica jasno definisano da je članstvo sačinjeno isključivo od studenata te visokoškolske ustanove, jasno je definisano da organe upravljanja pravnog lica moraju da čine studenti te ustanove, statut pravnog lica obuhvata najmanje tri oblasti delovanja iz člana 10. stav 2. ovog predloga zakona. U okviru svog članstva studentska orgnizacija mora da garantuje ravnopravnosti svih studenata bez obzira na rasu, pol, seksualnu orijentaciju, etničko, nacionalno ili socijalno poreklo, jezik, veroispovest, političko ili drugo mišljenje, status stečen rođenjem, postojanje senzornog ili motornog hendikepa ili imovinsko stanje, naziv organizacije mora da bude takav da terminološki ne odgovara nazivima organa ili tela ustanova ili studentskih konferencija, pravno lice mora da bude upisano u registar organa nadležnog za vođenje evidencije u skladu sa Zakonom o udruženjima, donosi godišnji plan rada i vodi elektronsku knjigu članova. Članom 12. je predviđen postupak za sticanje statusa studentske organizacije. Ispunjenost kriterijuma vrši komisija u sastavu: jedan nastavnik, sekretar ustanove i dva predstavnika studentskog parlamenta i student prorektor, odnosno student prodekan.

Ovaj deo Predloga zakona dalje predviđa osnivanje Nacionalnog saveza studentskih organizacija, što predstavlja potpunu novinu i daje novi pravac u razvoju studentskog organizovanja u Republici Srbiji. Predviđena je povezanost Nacionalnog saveza studentskih organizacija sa Studentskim konferencijama.

Ovim Predlogom predviđa se postojanje Saveza na nivou univerziteta i akademija strukovnih studija i za njihov nastanak predviđeni su posebni kriterijumi. Da bi savez organizacija dobio status savez studentskih organizacija sa pravom delovanja na univerzitetu ili akademiji, mora da ispuni određene kriterijume: studentska organizacija ima status pravnog lica i poseduje rešenje o upisu u registar nadležne ustanove, studentske organizacije koje formiraju savez studentskih organizacija sa pravom delovanja na univerzitetu ili akademiji, budu upisane u registar ustanova na kojima deluju, savez studentskih organizacija sačinjavaju studentska udruženja registrovana na najmanje 50% visokoškolskih jedinica tog univerziteta ili akademije, kao i većinu grupacija po kome su visokoškolske ustanove grupisane, statut pravnog lica mora biti u skladu sa članom 10. stav 2. ovog zakona, u okviru svog članstva garantovanje ravnopravnosti svih studenata bez obzira na rasu, pol, seksualnu orijentaciju, etničko, nacionalno ili socijalno poreklo, jezik, veroispovest, političko ili drugo mišljenje, status stečen rođenjem, postojanje senzornog ili motornog hendikepa ili imovinsko stanje, naziv organizacije bude takav da terminološki ne odgovara nazivima organa, tela ustanova ili studentskih konferencija, pravno lice se upisuje u registar organa nadležnog za vođenje evidencije u skladu sa Zakonom o udruženjima. Članovima 12. i 13. je predviđen postupak za sticanje statusa studentske organizacije. Ispunjenost kriterijuma vrši komisija u sastavu: jedan nastavnik, sekretar ustanove i dva predstavnika studentskog parlamenta i i dva predstavnika studentskog parlamenta i student prorektor, odnosno student prodekan

Nacionalni savez studentskih organizacija osniva se uz saglasnost Studentske konferencije univerziteta Srbije i Studentske konferencije akademija strukovnih studija i visokih škola. Nacionalni savez studentskih organizacija čine krovni savezi samostalnih visokoškolskih ustanova. Potreba za osnivanjem nacionalnog studentskog udruženja se ogleda u tome da neophodna artikulacija reprezentativnosti studentskih udruženja, što će se postići upravo udruživanjem studentskih organizacija na nivou univerziteta i akademija uz odobrenje od strane obe konferencije.

Kada je reč o finansiranju studentskih organizacija predviđeno je nekoliko načina finansiranja i izvora prihoda: po osnovu podnetih projekata i realizovanih aktivnosti, iz prihoda sopstvene imovine, od poklona, sponzorstava, donacija, članarina i priloga, od drugih izvora u skladu sa zakonom, te na osnovu dotacija koje dodeljuje ministarstvo. Takođe, predviđeno je da se iz budžeta Republike Srbije obezbeđuju sredstva za finansiranje materijalnih troškova zarade do dva zaposlena lica u nacionalnom savezu studentskih organizacija.

U glavi V Predloga zakona (član 18.) propisano je da Ministarstvo vrši nadzor nad zakonitošću rada, akata i korišćenja finansijskih sredstava.

U glavi VI Predloga zakona (član 19.) su propisane kaznene odredbe za visokoškolske ustanove i odgovorna lica, kao u za studentske konferencije, studentska organizacija, savez studentskih organizacija, odnosno nacionalni savez studentskih organizacija.

U glavi VII Predloga zakona (čl. 20-24.) sadržane su prelazne i završne odredbe kojima su propisani rokovi za usaglašavanje sa odredbama ovog zakona.

U prelaznim i završnim odredbama previđeno je da se stupanjem na snagu ovog zakona stavlja van snage odredbe st. 2-6. člana 66. Zakona o visokom obrazovanju, koje se odnose na Studentski parlament.

Samostalne visokoškolske ustanove i visokoškolske ustanove/jedinice dužne su da usaglase svoje akte sa ovim zakonom u roku od šest meseca od stupanja na snagu ovog zakona.

Predviđeno je da već konstituisani Studentski parlamenti održe izbore po novom zakonu tek po isteku mandata, kako se ne bi prekidao kontinuitet.

Ovaj zakon će stupiti na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".

IV. PROCENA FINANSIJSKIH SREDSTAVA POTREBNIH ZA SPROVOĐENjE ZAKONA

Sredstva koja su potrebna za sprovođenje ovog zakona u 2021. godini obezbeđena su u budžetu Republike Srbije na razdelu Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja za finansiranje studentskih konferencija i to za: SKONUS programska aktivnost 0004 podrška radu Univerziteta u Beogradu u iznosu od 3.900.000 dinara za SKASS programska aktivnost 0011 podrška radu visokih škola u iznosu od 1.000.000 dinara.

Sredstva potrebna za realizaciju akta u narednim godinama biće planirana u okviru limita određenih za Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja i u skladu sa bilansnim mogućnostima budžeta Republike Srbije.

Izvor: Vebsajt Narodne skupštine, 04.06.2021.