ZAKON O POREZU NA DOHODAK GRAĐANA: Ko ima pravo na normirane troškove od bruto prihoda?
Određeni prihodi koje ostvaruju fizička lica imaju prava na normirane troškove, prema Zakonu o porezu na dohodak građana ("Sl. glasnik RS", br. 24/2001, 80/2002, 80/2002 - dr. zakon, 135/2004, 62/2006, 65/2006 - ispr., 31/2009, 44/2009, 18/2010, 50/2011, 91/2011 - odluka US, 7/2012 - usklađeni din. izn., 93/2012, 114/2012 - odluka US, 8/2013 - usklađeni din. izn., 47/2013, 48/2013 - ispr., 108/2013, 6/2014 - usklađeni din. izn., 57/2014, 68/2014 - dr. zakon, 5/2015 - usklađeni din. izn., 112/2015, 5/2016 - usklađeni din. izn., 7/2017 - usklađeni din. izn., 113/2017, 7/2018 - usklađeni din. izn., 95/2018, 4/2019 - usklađeni din. izn., 86/2019, 5/2020 - usklađeni din. izn., 153/2020, 156/2020 - usklađeni din. izn., 6/2021 - usklađeni din. izn., 44/2021, 118/2021, 132/2021 - usklađeni din. izn. i 10/2022 - usklađeni din. izn.).
Normirani troškovi, su procentualno određeni troškovi koji se primenjuju na bruto prihod koji ostvaruje fizičko lice.
Poreska savetnica Zvezdana Pisarević smatra da se zakonodavac vodio logikom da svaki prihod koji ostvari fizičko lice nužno sa sobom nosi određene troškove da bi se prihod ostvario.
“Normirane troškove određuje Zakon o porezu na dohodak građana, u zavisnosti od vrste prihoda koje ostvaruje fizičko lice. Ranije je u pomenutom zakonu postojala opcija “ili stvarni troškovi, ukoliko su dokumentovani”, međutim u jednoj od izmena zakona ta opcija je promenjena i sada imamo samo normirane troškove, osim kada su u pitanju prihodi od autorskih i srodnih prava, ako autor to zahteva i podnese odgovarajuće dokaze da su stvarni troškovi veći od normiranih troškova”, objašnjava Pisarević.
Ona navodi u kojim su procentima i za koje obveznike utvrđeni normirani troškovi.
Obvezniku - autoru, odnosno nosiocu srodnog prava priznaju se normirani troškovi od 50 odsto bruto prihoda za vajarska dela, tapiserije, umetničku keramiku, keramoplastiku, mozaik i vitraž, za umetničku fotografiju, zidno slikarstvo i slikarstvo u prostoru u tehnikama: freska, grafika, intarzija, emajl, intarzirane i emajlirane predmete, kostimografiju, modno kreatorstvo i umetničku obradu tekstila (tkani tekstil, štampani tekstil i slično).
Od bruto prihoda priznaju se 43 procenta normiranih troškova za slikarska dela, grafička dela, industrijsko oblikovanje sa izradom modela i maketa, sitnu plastiku, radove vizuelnih komunikacija, radove u oblasti unutrašnje arhitekture i obrade fasada, oblikovanje prostora, radove na području hortikulture.
Isti procenat priznaje se i onima koji se bave vršenjem umetničkog nadzora nad izvođenjem radova u oblasti unutrašnje i fasadne arhitekture, oblikovanja prostora i hortikulture sa izradom modela i maketa, umetnička rešenja za scenografiju, naučna, stručna, književna i publicistička dela, prevođenje, odnosno prevodi, muzička i kinematografska dela i restauratorska i konzervatorska dela u oblasti kulture i umetnosti, za izvođenje umetničkih dela (sviranje i pevanje, pozorišna i filmska gluma, recitovanje), snimanje filmova.
Za interpretaciju, odnosno izvođenje estradnih programa zabavne i narodne muzike, proizvodnju fonograma, proizvodnju videograma, proizvodnju emisije, proizvodnju baze podataka i za druga autorska i srodna prava priznaje se 34 odsto normiranih troškova od bruto prihoda.
Obvezniku - autoru, odnosno nosiocu srodnog prava, pored normiranih troškova priznaju se i stvarni troškovi.
Kao trošak u punom iznosu priznaje se naknada koju plaćaju za usluge odgovarajućoj autorskoj agenciji, organizaciji za zaštitu muzičkog autorskog prava i preduzećima i drugim pravnim licima ovlašćenim za prodaju i naplatu prihoda od autorskih dela.
Zakon propisuje i da se obvezniku - autoru i nosiocu srodnih prava, na njegov zahtev, umesto normiranih priznaju stvarni troškovi koje je imao pri ostvarivanju i očuvanju prihoda ako za to podnese dokaze.
Normirani troškovi se priznaju u visini od 25 odsto oporezivog prihoda od nepokretnosti, uključujući i prihod od iznajmljivanja stanova i soba za period duži od 30 dana.
Obvezniku poreza na prihode od nepokretnosti, na njegov zahtev, umesto normiranih troškova priznaće se stvarni troškovi koje je imao pri ostvarivanju i očuvanju prihoda, ako za to podnese dokaze.
Za sve ostale prihode Zakon o porezu na dohodak građana predviđa jedinstvenu stopu od 20 odsto. Ostalim prihodima smatraju se oni koji po svojoj prirodi čine dohodak fizičkog lica, a naročito prihodi po osnovu ugovora o delu, o obavljanju privremenih i povremenih poslova, dopunskog rada.
Zatim, u tu grupu spadaju i prihodi po osnovu trgovinskog zastupanja, prikupljanja i prodaje sekundarnih sirovina, od prodaje poljoprivrednih i šumskih proizvoda i usluga, uključujući i prihod po osnovu prikupljanja i prodaje šumskih plodova i lekovitog bilja, kao i uzgajanja i prodaje pečuraka, pčelinjeg roja (pčela) i puževa.
Kompanija Paragraf Lex ne preuzima odgovornost za tačnost i istinitost informacija prenetih iz spoljnih sadržaja odnosno drugih izvora, kao i za štetu koja eventualno iz toga, proistekne. Sve informacije objavljene u sekciji "Vesti" su namenjene u svrhu opšteg informisanja.
Naslov: Redakcija