PREDLOG ZAKONA O IZMENI I DOPUNAMA ZAKONA O JAVNIM MEDIJSKIM SERVISIMA - Tekst propisa
Član 1.
U Zakonu o javnim medijskim servisima (“Službeni glasnik RS”, br. 83/14, 103/15, 108/16 i 161/20) u članu 7. stav 1. tačka 8) reč: “predizborne” zamenjuje se rečju: “izborne”.
Posle stava 1. dodaju se st. 2. i 3. koji glasi:
“Javni medijski servisi dužni su da u redovnom informativnom programu, kao i u posebnim emisijama koje su posvećene izbornoj kampanji, postupaju u skladu sa principima nepristrasnog, pravičnog i uravnoteženog predstavljanja političkih subjekata, odnosno izbornih lista i kandidata na izborima.
Javnim medijskim servisima se posebno preporučuje da u cilju obaveštavanja javnosti o predizbornim radnjama kandidata, odnosno podnosilaca izbornih lista organizuju radio i televizijske duele ili sučeljavanja da bi se u vidu diskusije raspravila određena aktuelna politička pitanja.”
Član 2.
Posle člana 62a dodaje se član 62b koji glasi:
“Član 62b
Za obavljanje osnovne delatnosti, koja je u funkciji ostvarivanja javnog interesa, Javna medijska ustanova “Radio-televizija Vojvodine” do 31. decembra 2022. godine delimično se finansira iz budžeta Republike Srbije.
Način prenošenja sredstava iz stava 1. ovog člana uređuje Vlada posebnim aktom.”
Član 3.
Ovaj zakon stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku Republike Srbije”.
IZ OBRAZLOŽENJA
II. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA
Članom 37. Sporazuma o unapređenju uslova za održavanje izbora od 29. oktobra 2021. godine, koji je zaključen u Narodnoj skupštini između političkih stranaka učesnica Međustranačkog dijaloga pod pokroviteljstvom Narodne skupštine (Srpske napredne stranke, Socijalističke partije Srbije, Dosta je bilo, Srpskog pokreta Dveri, Demokratske stranke Srbije, Pokreta obnove Kraljevine Srbije, Srpske radikalne stranke, Zdrave Srbije, Srpske stranke Zavetnici), predviđena je dužnost javnih medijskih servisa da u redovnom informativnom programu, kao i u posebnim emisijama koje su posvećene izbornoj kampanji, postupaju u skladu sa principima nepristrasnog, pravičnog i uravnoteženog predstavljanja političkih subjekata, odnosno izbornih lista i kandidata na izborima, a posebno se preporučuje da u cilju obaveštavanja javnosti o predizbornim radnjama kandidata, odnosno podnosilaca izbornih lista organizuju radio i televizijske duele ili sučeljavanja da bi se u vidu diskusije raspravila određena aktuelna politička pitanja.
Polazeći od uloge koju javni medijski servisi imaju u sistemu javnog informisanja Republike Srbije, a naročito njihove uloge u izbornoj kampanji, i imajući u vidu da je dijalog važan deo evropskog puta i perspektive Republike Srbije, kao i da predložene mere doprinose stvaranju klime poverenja i promenama koje bi bile na korist građana i u skladu sa standardima Evropske Unije, Vlada je utvrdila tekst izmene i dopuna Zakona o javnim medijskim servisima.
Zakonom o javnim medijskim servisima (“Službeni glasnik RS”, br. 83/14,103/15, 108/16 i 161/20) predviđeno je da Republika Srbija obezbeđuje stabilno i dovoljno finansiranje osnovne delatnosti javnih medijskih servisa. Zakonom je predviđeno da se javni medijski servisi mogu finansirati iz takse za javni medijski servis, iz sredstava budžeta, komercijalnih prihoda i ostalih prihoda.
Razlog za donošenje Zakona o izmeni i dopunama Zakona o javnim medijskim servisima je obezbeđivanje dovoljnog izvora sredstava za rad Javnog medijskog servisa “Radio-televizija Vojvodine” do 31. decembra 2022. godine, kako bi oni mogli nesmetano da obavljaju svoju osnovnu delatnost koja je u funkciji ostvarivanja javnog interesa u oblasti javnog informisanja. Sadašnja visina takse od 299 dinara na mesečnom nivou nije dovoljna da Javna medijska ustanova “Radio-televizija Vojvodine”, nesmetano i u kontinuitetu obavlja svoju osnovnu delatnost. Javna medijska ustanova “Radio-televizija Vojvodine” će u 2021. godini ostvariti prihod od taksi za javni medijski servis u iznosu od 2.278.119 hiljada dinara. Imajući u vidu da se visina takse za javni medijski servis neće menjati za 2022. godinu i da je za očekivati da će prihod od takse ostati na istom nivou potrebno je predvideti da se pored takse, u 2022. godini, izdvoje sredstva u skladu sa Zakonom o budžetu Republike Srbije za 2022. godinu.
III. OBJAŠNjENjE OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA I POJEDINAČNIH REŠENjA
Predložena izmena Zakona o javnim medijskim servisima izvršena je u članu 7. Zakona, kojim je propisan javni interes koji se ostvaruje radom javnih medijskih servisa. U tački 8) navedene odredbe izvršeno je terminološko usaglašavanje tako što je reč: “predizborna” u sintagmi: “predizborna kampanja” zamenjena rečju: “izborna “, čime je ova odredba Zakona usaglašena sa članom 3. stav 2. tačka 3) Zakona o oglašavanju (“Službeni glasnik RS”, br. 6/16 i 52/19 - dr. zakon), članom 2. Zakona o finansiranju političkih aktivnosti (“Službeni glasnik RS”, br. 43/11, 123/14 i 88/19) i čl. 50. i 100. Zakona o izboru narodnih poslanika (“Službeni glasnik RS”, br. 35/00, 69/02, 57/03, 72/03, 18/04, 85/05, 101/05, 104/09, 28/11, 36/11, 12/20 i 68/20).
Istovremeno je izvršena dopuna istog člana, dodavanjem stava 2, koji sadrži dužnost javnih medijskih servisa da u redovnom informativnom programu, kao i u posebnim emisijama koje su posvećene izbornoj kampanji, postupaju u skladu sa principima nepristrasnog, pravičnog i uravnoteženog predstavljanja političkih subjekata, odnosno izbornih lista i kandidata na izborima, te stava 3. koji sadrži preporuku iz člana 37. Sporazuma o unapređenju uslova za održavanje izbora, prema kojoj se javnim medijskim servisima posebno preporučuje da tokom izborne kampanje u cilju obaveštavanja javnosti o predizbornim radnjama kandidata, odnosno podnosilaca izbornih lista organizuju radio i televizijske duele ili sučeljavanja da bi se u vidu diskusije raspravila određena aktuelna politička pitanja.
Dodavanjem novog člana predviđeno je da se radi obavljanja delatnosti, koja je u funkciji javnog interesa, Javna medijska ustanova “Radio-televizija Vojvodine”, do 31. decembra 2022. godine, delimično finansira iz budžeta Republike Srbije. Vlada će posebnim aktom urediti način prenosa obezbeđenih sredstava.
Članom 3. uređeno je da ovaj zakon stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku Republike Srbije”.
IV. FINANSIJSKA SREDSTVA POTREBNA ZA SPROVOĐENjE ZAKONA
Za sprovođenje ovog zakona obezbeđena su sredstva u budžetu Republike Srbije za 2022. godinu u iznosu od 900.000.000,00 dinara (devetstotinamilionadinara).
V. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA PO HITNOM POSTUPKU
Predlaže se donošenje Zakona o izmeni i dopunama Zakona o javnim medijskim servisima po hitnom postupku zbog potrebe otklanjanja okolnosti koje bi mogle da dovedu u pitanje rad javnih medijskih servisa i obavljanja njihove osnovne delatnosti, koja je u funkciji ostvarivanja javnog interesa.
Imajući u vidu napred navedeno, smatramo da su se stekli uslovi da se Zakon o izmeni i dopunama Zakona o javnim medijskim servisima donese po hitnom postupku.
VI. RAZLOZI ZBOG KOJI SE PREDLAŽE DA ZAKON STUPI NA SNAGU PRE OSMOG DANA OD DANA OBJAVLjIVANjA U “SLUŽBENOM GLASNIKU REPUBLIKE SRBIJE”
Predlaže se da ovaj zakon stupi na snagu narednog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku Republike Srbije” zbog potrebe da se spreče okolnosti koje bi mogle da dovedu u pitanje rad javnih medijskih servisa i obavljanja njihove osnovne delatnosti, koja je u funkciji ostvarivanja javnog interesa.
PREGLED ODREDABA KOJA SE MENJA, ODNOSNO DOPUNJUJU
II. JAVNI INTERES KOJI OSTVARUJE JAVNI MEDIJSKI SERVIS
Član 7.
Javni interes, u skladu sa zakonom kojim se uređuje oblast javnog informisanja, koji javni medijski servis ostvaruje kroz svoje programske sadržaje, je:
1) istinito, blagovremeno, potpuno, nepristrasno i profesionalno informisanje građana i omogućavanje slobodnog formiranja i izražavanja mišljenja slušalaca i gledalaca na teritoriji Republike Srbije, autonomne pokrajine i lokalne samouprave;
2) poštovanje i predstavljanje osnovnih ljudskih prava i sloboda, demokratskih vrednosti i institucija i unapređivanje kulture javnog dijaloga;
3) poštovanje privatnosti, dostojanstva, ugleda, časti i drugih osnovnih prava i sloboda čoveka;
4) poštovanje i podsticanje pluralizma političkih, verskih i drugih ideja i omogućavanje javnosti da bude upoznata sa tim idejama, ne služeći interesima pojedinih političkih stranaka i verskih zajednica, kao ni bilo kom drugom pojedinačnom političkom, ekonomskom, verskom i sličnom stanovištu ili interesu;
5) zadovoljavanje potreba u informisanju svih delova društva bez diskriminacije, vodeći računa naročito o društveno osetljivim grupama kao što su deca, omladina i stari, manjinske grupe, osobe sa invaliditetom, socijalno i zdravstveno ugroženi i dr.;
6) zadovoljavanje potreba građana za programskim sadržajima koji obezbeđuju očuvanje i izražavanje kulturnog identiteta kako srpskog naroda tako i nacionalnih manjina, vodeći računa da nacionalne manjine prate određene programske celine i na svom maternjem jeziku i pismu;
7) nepristrasno obrađivanje političkih, istorijskih, privrednih, socijalnih, zdravstvenih, kulturnih, obrazovnih, naučnih, ekoloških i drugih pitanja, omogućavajući ravnopravno sučeljavanje različitih stanovišta;
8) besplatno i jednako predstavljanje političkih stranaka, koalicija i kandidata koji imaju potvrđene izborne liste za republičke, pokrajinske ili lokalne izbore, u vreme predizborne IZBORNE kampanje;
9) afirmisanje nacionalnih kulturnih vrednosti srpskog naroda i nacionalnih manjina koji žive u Republici Srbiji, kao i zbližavanja i prožimanja njihovih kultura;
10) razvoj medijske pismenosti stanovništva;
11) proizvodnja domaćeg dokumentarnog i igranog programa;
12) blagovremeno obaveštavanje o aktuelnim zbivanjima u svetu i o naučnim, kulturnim i ostalim civilizacijskim dostignućima;
13) unapređivanje opšteg obrazovanja, zdravstvenog obrazovanja i obrazovanja u vezi sa zaštitom životne sredine;
14) razvijanje kulture i umetničkog stvaralaštva;
15) negovanje humanih, moralnih, umetničkih i kreativnih vrednosti;
16) zadovoljavanje zabavnih, rekreativnih, sportskih i drugih potreba građana;
17) informisanje naših građana u inostranstvu, kao i pripadnika srpskog narod koji živi van teritorije Republike Srbije;
18) predstavljanje kulturnog nasleđa i umetničkog stvaralaštva u zemlji i inostranstvu;
19) informisanje inostrane javnosti o događajima i pojavama u Republici Srbiji.
JAVNI MEDIJSKI SERVISI DUŽNI SU DA U REDOVNOM INFORMATIVNOM PROGRAMU, KAO I U POSEBNIM EMISIJAMA KOJE SU POSVEĆENE IZBORNOJ KAMPANjI, POSTUPAJU U SKLADU SA PRINCIPIMA NEPRISTRASNOG, PRAVIČNOG I URAVNOTEŽENOG PREDSTAVLjANjA POLITIČKIH SUBJEKATA, ODNOSNO IZBORNIH LISTA I KANDIDATA NA IZBORIMA.
JAVNIM MEDIJSKIM SERVISIMA SE POSEBNO PREPORUČUJE DA U CILjU OBAVEŠTAVANjA JAVNOSTI O PREDIZBORNIM RADNjAMA KANDIDATA, ODNOSNO PODNOSILACA IZBORNIH LISTA ORGANIZUJU RADIO I TELEVIZIJSKE DUELE ILI SUČELjAVANjA DA BI SE U VIDU DISKUSIJE RASPRAVILA ODREĐENA AKTUELNA POLITIČKA PITANjA.
ČLAN 62B
ZA OBAVLjANjE OSNOVNE DELATNOSTI, KOJA JE U FUNKCIJI OSTVARIVANjA JAVNOG INTERESA, JAVNA MEDIJSKA USTANOVA “RADIO-TELEVIZIJA VOJVODINE” DO 31. DECEMBRA 2022. GODINE DELIMIČNO SE FINANSIRA IZ BUDžETA REPUBLIKE SRBIJE.
NAČIN PRENOŠENjA SREDSTAVA IZ STAVA 1. OVOG ČLANA UREĐUJE VLADA POSEBNIM AKTOM.
Izvor: Vebsajt Narodne skupštine, 17.12.2021.Naslov: Redakcija