PREDLOG ZAKONA O IZMENAMA ZAKONA O POPISU STANOVNIŠTVA, DOMAĆINSTAVA I STANOVA 2021. GODINE: Popis stanovništva odložen za jesen. Procenjeno je da su zbog pandemije najrizičniji delovi popisa – selekcija i obuka oko 20.000 kandidata za instruktore i popisivače, kao i terensko prikupljanje podataka, jer 15.000 popisivača treba da izađe na teren i u roku od mesec dana popiše kompletno stanovništvo

Zbog pandemije virusa korona popis stanovništva, domaćinstava i stanova, koji sprovodi Republički zavod za statistiku i koji je trebalo da se održi u aprilu, biće odložen za oktobar, potvrđeno je u nacionalnom statističkom zavodu. Procenjeno je da su najrizičniji delovi popisa – selekcija i obuka oko 20.000 kandidata za instruktore i popisivače, kao i terensko prikupljanje podataka jer 15.000 popisivača treba da izađe na teren i u roku od mesec dana obiđe svaki stan i kuću i popiše kompletno stanovništvo. To uključuje i lica smeštena u staračkim domovima, psihijatrijskim bolnicama, domovima za decu bez roditeljskog staranja, studente i učenike u domovima i internatima, migrante u prihvatnim centrima i druge kategorije stanovništva u kolektivnom smeštaju koje su u većem riziku od zaražavanja. Zbog odlaganja popisa stanovništva, popis poljoprivrede u Srbiji, koji je bio planiran za oktobar, biće odložen za narednu godinu.

U Republičkom statističkom zavodu navode da su prilikom donošenja odluke o odlaganju popisa imali na umu i preporuku Odeljenja za statistiku Ujedinjenih nacija i Populacionog fonda UN, koji su izdali set preporuka u kojima se, kao najrazumnije rešenje, predlaže odlaganje popisa. Zbog krize izazvane koronom, Škotska i Irska su planirani popis u aprilu zvanično odložile za april naredne godine, a ostale evropske države razmatraju različite scenarije za sprovođenje popisa koji treba da se realizuju ovog proleća.

Podsećanja radi, u organizaciji Republičkog zavoda za statistiku u periodu od 1. do 30. aprila 2019. godine bio je organizovan probni popis stanovništva, kojim je bilo obuhvaćeno oko 20.000 domaćinstava i stanova, odnosno oko 50.000 stanovnika u 51 opštini, odnosno gradu naše zemlje. Osnovni cilj probnog popisa bio je da se pravovremeno testiraju sva metodološka, organizaciona i informatička rešenja i instrumenti koji su pripremljeni za redovni popis stanovništva 2021. godine. Rezultati ovog probnog popisa pokazali su da svaka treća žena u Srbiji od 30 do 34 godine nema dete, a bez potomstva je i svaki drugi muškarac iste starosne dobi. Demografska statistika svedoči da je od 2002. do 2019. godine broj dece u opštoj populaciji smanjen sa 16 na 14 procenata, dok je broj naših sedokosih sugrađana povećan sa 16 na čak 20 odsto. Najnoviji podaci Republičkog zavoda za statistiku svedoče da u našoj zemlji živi čak 1.436.930 osoba starijih od 65 godina i svega 1.064.321 dete mlađe od 15 godina. Prevedeno na jezik statistike, to znači da je svaka peta osoba starija od 65 godina, a tek svaka sedma nema još 15 svećica na rođendanskoj torti.

U periodu od 2002. do 2019. godine prosečna starost stanovništva porasla je za tri godine – sa 40,2 na 43,3 godine, što Srbiju svrstava među tri najstarije nacije u Evropi. Na povećanje broja starih svakako utiče i produženje očekivanog trajanja života – podaci pokazuju da se od 2002. do 2019. godine životni vek produžio sa 72,3 na 75,7 godina. Od nas su stariji samo stanovnici Nemačke, čija je prosečna starost 45,5 godina i Italijani, čije je stanovništvo u proseku staro 44,4 godine. Dodatno zabrinjava podatak da je broj žena koje se nalaze u fertilnom periodu (od 15 do 49 godina) smanjen za 2,4 odsto, što znači da je generacija žena koje mogu da postanu majke sve malobrojnija.

Sprovođenje popisa na našem tlu ima veoma dugu tradiciju koja se može pratiti još od davne 1834. godine, kada je na prostoru tadašnje Srbije izvršen prvi popis u savremenom smislu te reči. Od tog "popisa ljudstva" pa do Prvog svetskog rata popisi su, u proseku, sprovođeni na svakih pet godina. U periodu između dva svetska rata izvršena su samo dva jugoslovenska popisa stanovništva – 1921. i 1931. godine, a popis planiran za 1941. godinu nije sproveden zbog izbijanja Drugog svetskog rata. Podaci govore da je 1948. godine izvršen tzv. skraćeni popis, a već 1953. i prvi kompletan posleratni popis stanovništva. Počevši od popisa 1961, shodno preporukama Ujedinjenih nacija, popisi se sprovode na svakih deset godina – 1961, 1971, 1981, 1991. i 2002. godine.

Izvor: Vebsajt Politika, Katarina Đorđević, 21.03.2021.
Naslov: Redakcija