PRIMER

I OSNOVNE ODREDBE

Predmet uređivanja

[ČLAN 2 IZMENA I DOPUNA ZAKONA]

Član 1

Ovim zakonom uređuju se pravila postupka upisa u katastar nepokretnosti i katastar infrastrukturnih i podzemnih objekata (u daljem tekstu: katastar infrastrukture) [katastar vodova] u njihovom održavanju, predmet i vrste upisa u tom postupku i pravila postupka izdavanja izvoda iz navedenih registara, kao i druga pitanja od značaja za održavanje katastra nepokretnosti i katastra infrastrukture [vodova]. Odredbe ovog zakona koje uređuju predmet i vrste upisa primenjuju se i na postupak obnove katastra, ako zakonom nije drukčije određeno.

Cilj zakona i pojmovi

[ČL. 3 i 13 IZMENA I DOPUNA ZAKONA]

Član 2

Cilj ovog zakona je uspostavljanje i održavanje tačne i potpune evidencije o nepokretnostima u interesu sigurnosti pravnog prometa, koji se postiže ažurnim unošenjem potpunih i tačnih podataka o nepokretnostima i pravima na njima u katastar nepokretnosti i katastar infrastrukture [katastar vodova].

Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom zakonu imaju sledeće značenje:

1) "Geodetski katastarski informacioni sistem" (u daljem tekstu: GKIS) jeste centralizovana elektronska baza podataka koju vodi Republički geodetski zavod (u daljem tekstu: Zavod), koja sadrži prostorne i opisne podatke katastra nepokretnosti i katastra infrastrukture [katastra vodova], podatke o osnovnim geodetskim radovima, premeru nepokretnosti, državnim granicama, geodetskim radovima za posebne potrebe, vrednosti nepokretnosti, kao i topografske karte, registar prostornih jedinica, adresni registar i registar cena;

2) "katastar nepokretnosti" jeste osnovni i javni registar, koji sadrži prostorne i opisne podatke o nepokretnostima, podatke o stvarnim pravima na njima, kao i drugim pravima i činjenicama čiji je upis u katastar predviđen zakonom;

3) "katastar infrastrukture" ["katastar vodova"] jeste osnovni i javni registar, koji sadrži prostorne i opisne podatke o vodovima, podatke o stvarnim pravima na njima, kao i drugim pravima i činjenicama čiji je upis u katastar predviđen zakonom;

4) "katastar" jeste katastar nepokretnosti i katastar infrastrukture [katastar vodova];

5) "održavanje katastra" jeste provođenje promena u katastru u pogledu prostornih i opisnih podataka o nepokretnostima, odnosno infrastrukturnim i podzemnim objektima [vodovima] i pravima na njima;

6) "izvod iz baze podataka katastra nepokretnosti" ["list nepokretnosti"] jeste osnovni dokument o nepokretnostima i pravima na njima upisanim u katastar nepokretnosti;

7) "izvod iz baze podataka katastra infrastrukture" ["list vodova"] jeste osnovni dokument o infrastrukturnim i podzemnim objektima [vodovima] i pravima na njima upisanim u katastar infrastrukture [katastar vodova];

7a) "izvod iz digitalnog plana nepokretnosti" jeste dvodimenzionalni prikaz parcela i objekata u ravni državne projekcije;

7b) "izvod iz digitalnog plana infrastrukturnog i podzemnog objekta" jeste dvodimenzionalni prikaz infrastrukturnog i podzemnog objekta u ravni državne projekcije;

8) "jedinstveni matični broj nepokretnosti" jeste jedinstvena oznaka identifikacionih podataka o nepokretnosti na teritoriji Republike Srbije;

9) "elektronski šalter" jeste informacioni sistem sastavljen od tehničke opreme (serveri i drugi hardverski uređaji, komunikacijska oprema i dr.), mreže, baze podataka i softverskog programa, kao jedinstven centralni sistem za povezivanje subjekata, kroz koji se po službenoj dužnosti dostavljaju isprave za upis u katastar, zahtevi za upis u katastar, kao i zahtevi za izdavanje elektronskih uverenja i drugih akata koje sadrži katastar i kroz koji se razmenjuju podaci i akta u tim postupcima (u daljem tekstu: e-šalter);

10) "elektronski dokument" jeste dokument sačinjen u skladu sa propisom koji uređuje elektronski dokument;

11) "isprava" jeste ugovor, odluka ili drugi akt, odnosno dokument na osnovu kojeg se vrši upis podataka, odnosno promene podataka u katastru;

12) "podobna isprava" jeste isprava koju je doneo, odnosno sastavio, potvrdio ili overio nadležni organ, odnosno drugi obveznik dostave, koja podrazumeva potrebu upisa, odnosno promene upisanih podataka u katastru nepokretnosti i koja sadrži propisane podatke neophodne za taj upis, koji odgovaraju stanju u katastru;

13) "obveznik dostave" jeste lice, odnosno organ koji je po ovom zakonu obavezan da po službenoj dužnosti dostavlja Zavodu radi upisa po službenoj dužnosti isprave koje donosi, sastavlja, potvrđuje ili overava, a koje predstavljaju pravni osnov za upis podataka, odnosno promene podataka u katastru;

14) "elektronski zahtev" jeste akt na osnovu koga stranka kroz e-šalter, pokreće postupak upisa, promene upisa ili brisanje upisa prava u katastru, odnosno akt kojim traži izvod iz baze podataka katastra;

15) "profesionalni korisnik" jeste lice, odnosno organ kome je od strane Zavoda, u skladu sa ovim zakonom, dodeljeno korisničko pravo da, u vezi sa obavljanjem svoje delatnosti, kroz e-šalter vrši uvid u katastar, odnosno da preuzima podatke iz katastra, kao i da kroz e-šalter podnosi i preuzima dokumente u vezi sa upisom u katastar, ako ne spada u krug obveznika dostave;

16) "Služba" jeste uža unutrašnja jedinica Zavoda, obrazovana za teritoriju opštine, grada, odnosno gradske opštine - služba za katastar nepokretnosti, odnosno odeljenje za katastar infrastrukture [katastar vodova], obrazovano za teritorije više opština ili gradskih opština, odnosno grada.

Drugi pojmovi upotrebljeni u ovom zakonu koji nisu bliže određeni u ovom zakonu imaju značenje navedeno u Zakonu o državnom premeru i katastru ("Službeni glasnik RS", br. 72/09, 18/10, 65/13, 15/15 - US, 96/15, 47/17 - autentično tumačenje i 113/17 - dr. zakon).

Termini kojima su u ovom zakonu označeni položaji, profesije, odnosno zanimanja, izraženi u gramatičkom muškom ili ženskom rodu, podrazumevaju prirodni muški i ženski rod lica na koja se odnose.

Načela vođenja katastra

[ČLAN 13 IZMENA I DOPUNA ZAKONA]

Član 3

Katastar se vodi uz poštovanje sledećih načela:

1) načelo upisa, koje podrazumeva da se svojina i druga stvarna prava na nepokretnostima i infrastrukturnim i podzemnim objektima [vodovima] stiču, prenose i ograničavaju upisom u katastar, a da prestaju brisanjem tog upisa, te da se samo u slučajevima određenim zakonom, svojina i druga stvarna prava na nepokretnostima i infrastrukturnim i podzemnim objektima [vodovima] mogu steći i pre upisa u katastar, ali da i tada tek upisom proizvode pravno dejstvo prema savesnim trećim licima;

2) načelo oficijelnosti, koje podrazumeva da se postupak upisa u katastar pokreće i vodi po službenoj dužnosti, a po dostavi isprave od strane obveznika dostave koji je doneo, odnosno sastavio, potvrdio ili overio ispravu koja je pravni osnov za upis u katastar, kao i ako je propisano da se upis u katastar vrši po sili zakona, s tim što ovo načelo ne isključuje mogućnost da se postupak po istom pravnom osnovu pokrene i vodi i po zahtevu stranke, osim ako je to isključeno zakonom;

3) načelo javnosti, koje podrazumeva da su podaci katastra javni i da svako može tražiti da izvrši uvid u te podatke, pod uslovima određenim ovim zakonom, kao i da se niko ne može pozivati na to da mu podaci upisani u katastru nisu bili ili nisu mogli biti poznati, te da se to ne može dokazivati;

4) načelo pouzdanja, koje podrazumeva da su podaci upisani u katastru istiniti i potpuni i da savesno lice ne može snositi štetne posledice zbog tog pouzdanja;

5) načelo prvenstva, koje podrazumeva da se upis u katastar i utvrđivanje reda prvenstva prava u odnosu na konkretnu nepokretnost, odnosno infrastrukturni i podzemni objekat [vod] vrši prema vremenskom redosledu prijema isprave dostavljene radi upisa po službenoj dužnosti, odnosno prijema zahteva za upis, osim ako je ovim zakonom drukčije određeno;

6) načelo zakonitosti, koje podrazumeva da Zavod, odlučujući o upisu u katastar proverava da li su ispunjeni uslovi za upis propisani ovim zakonom i drugim propisima, osim ako se promena vrši na osnovu presude suda, javnobeležničke i druge javne isprave, u kom slučaju ne vrši proveru zakonitosti te promene, s obzirom na to da se o zakonitosti promene vodi računa u postupku donošenja, sastavljanja, odnosno potvrđivanja (solemnizacije) te isprave;

7) načelo određenosti, koje podrazumeva da sadržina svakog upisa u katastar mora biti potpuno određena u pogledu nepokretnosti, odnosno infrastrukturnog i podzemnog objekta [voda] na koji se upis odnosi, vrste upisa, prava, odnosno druge činjenice koja se upisuje, kao i u pogledu subjekta upisa, redosleda prvenstva upisa i isprava na osnovu kojih je upis izvršen.

II VRSTE UPISA U KATASTAR NEPOKRETNOSTI

Član 4

Vrste upisa u katastar nepokretnosti jesu:

1) upis nepokretnosti;

2) upis prava;

3) predbeležba;

4) zabeležba.

1. Upis nepokretnosti

Upis nepokretnosti

[ČLAN 4 IZMENA I DOPUNA ZAKONA]

Član 5

Upis nepokretnosti jeste upis podataka o parceli, objektu i posebnom delu objekta.

[Za svaku nepokretnost pojedinačno određuje se i upisuje jedinstveni matični broj nepokretnosti.

Način određivanja jedinstvenog matičnog broja nepokretnosti iz stava 2. ovog člana propisaće se podzakonskim aktom kojim se bliže uređuje način rada u postupku upisa u katastar nepokretnosti.]

Podaci o parceli upisuju se na osnovu elaborata geodetskih radova, kao i isprave za upis kada je to propisano zakonom.

Podaci o objektu upisuju se na osnovu elaborata geodetskih radova i podataka o objektu iz upotrebne dozvole, odnosno građevinske, ako je za objekat izdata samo građevinska dozvola.

Izuzetno od stava 3 [5]. ovog člana, ako upotrebna, odnosno građevinska dozvola ne sadrži sve podatke o objektu koji se upisuju u katastar, ti podaci se mogu upisati i na osnovu uverenja nadležnog organa, kojim se potvrđuju ti podaci u skladu sa tehničkom dokumentacijom na osnovu koje je izdata upotrebna, odnosno građevinska dozvola.

Ako nadležni organ nije u mogućnosti da izda uverenje iz stava 4 [6]. ovog člana, upis podataka o objektu se može izvršiti i na osnovu nalaza i mišljenja stalnog sudskog veštaka građevinske struke, izrađenog na osnovu tehničke dokumentacije iz stava 4 [6]. ovog člana.

Podaci o posebnim delovima objekta upisuju se na osnovu upotrebne dozvole i elaborata geodetskih radova.

Podaci o posebnim delovima objekta za koje je izdata upotrebna ili samo građevinska dozvola pre otpočinjanja sprovođenja objedinjene procedure, shodno zakonu kojim se uređuje planiranje i izgradnja, upisuju se na osnovu podataka iz upotrebne, odnosno građevinske dozvole, a ako ta dozvola ne sadrži potrebne podatke o posebnim delovima objekta koji se upisuju u katastar, ti podaci se mogu upisati i na osnovu uverenja nadležnog organa, odnosno nalaza i mišljenja stalnog sudskog veštaka građevinske struke, izdatog u skladu sa stavom 4 [6], odnosno stavom 5 [7]. ovog člana.

Ako se radi o objektu izgrađenom pre stupanja na snagu Osnovne uredbe o građenju ("Službeni list FNRJ", broj 46/48), Zakona o uslovima za izgradnju stambenih zgrada na selu ("Službeni glasnik NRS", broj 7/61), odnosno Zakona o izgradnji investicionih objekata ("Službeni glasnik SRS", broj 25/73) podaci o objektu, odnosno posebnim delovima tog objekta upisuju se na osnovu uverenja nadležnog organa ili nalaza i mišljenja stalnog sudskog veštaka građevinske struke, koji sadrže potrebne podatke o objektu, odnosno posebnim delovima objekta i vremenu gradnje tog objekta, kao i na osnovu elaborata geodetskih radova ako objekat nije upisan u katastar.

Ako se radi o objektu za koji nije izdata ni upotrebna ni građevinska dozvola, a koji je izgrađen posle stupanja na snagu propisa o izgradnji iz stava 8 [10]. ovog člana, podaci o objektu i posebnom delu objekta upisuju se samo na osnovu elaborata geodetskih radova.

Ako upotrebna dozvola nije sačuvana u originalu ili overenoj kopiji, podaci o objektu, odnosno posebnim delovima tog objekta, upisuju se na osnovu uverenja nadležnog organa, izdatog u skladu sa stavom 4 [6]. ovog člana, kojim se potvrđuje da je za određeni objekat iz elaborata geodetskih radova, odnosno katastra nepokretnosti izdata upotrebna dozvola.

Ako je za objekat izdata samo građevinska dozvola koja nije sačuvana u originalu ili overenoj kopiji, podaci o objektu, odnosno posebnim delovima tog objekta upisuju se na osnovu uverenja nadležnog organa, izdatog u skladu sa stavom 4 [6]. ovog člana, kojim se potvrđuje da je za određeni objekat iz elaborata geodetskih radova, odnosno katastra nepokretnosti izdata građevinska dozvola.

Ako uverenje iz st. 10. i 11. [12. i 13.] ovog člana nadležni organ ne može da izda samo na osnovu raspoložive tehničke dokumentacije, izdaće ga u skladu sa nalazom i mišljenjem veštaka građevinske struke.

Ako uverenje iz st. 10. i 11. [12. i 13.] ovog člana nadležni organ ne može da izda zbog nepostojanja tehničke dokumentacije usled dejstva više sile, izdaće ga u skladu sa nalazom i mišljenjem veštaka građevinske struke i izveštaja o zatečenom stanju, sačinjenom u skladu sa zakonom koji uređuje ozakonjenje objekata.

Kada za objekat nije izdata građevinska ili upotrebna dozvola, kada je objekat izgrađen prekoračenjem ovlašćenja iz građevinske dozvole ili je objekat privremenog karaktera, istovremeno se upisuje i odgovarajuća zabeležba.

 

Potpunom tekstu mogu pristupiti samo pretplatnici na pravnu bazu Paragraf Lex. Za više informacija,
pogledajte https://www.paragraf.rs/strane/pravna_baza_paragraf.html